Tayvan
Milli Universiteti (National Taiwan University)
Tayvanın Taybey şəhərində, Daan rayonunda
yerləşir və Asiyanın ən nüfuzlu
universitetlərindən biridir.
Böyük Britaniyanın "Times Higher Education
Supplement - QS World Universities Rankings"
jurnalının 2009-cu ildə apardığı dünya
universitetlərinin reytinqinə əsasən, Tayvan
Milli Universiteti 100 ən yaxşı ali məktəb
arasında 95-ci yerdə olub. "QS World University
Rankings"in 2010-cu il üzrə dünyanın ən nüfuzlu
universitetləri arasında apardığı araşdırmaya
əsasən, Tayvan Milli Universiteti 94-cü,
2011-2012-ci tədris ili üçün açıqladığı reytinq
cədvəlində isə 87-ci yerdə qərarlaşıb.
"Times Higher Education World University
Rankings"in 2011-2012-ci tədris ili üçün
açıqlamasına görə Tayvan Milli Universiteti
154-cü yeri tutub.
Tarixi
Tayvan Milli Universitetinin tarixi Taihoku
İmperator Universitetinin yaradılması ilə
əlaqədardır. 1928-ci ildə Yaponiya müstəmləkə
hakimiyyəti tərəfindən yaradılmış Taihoku
İmperator Universiteti Yaponiyanın İmperator
Universitetinin bir hissəsi kimi fəaliyyət
göstərir. Universitetin ilk prezidenti Şidehara
Tan Taikara Hirosi təyin olunur. Həmin dövrdə
Taihoku İmperator Universiteti iki akademik
bölmədən - Ədəbiyyat və siyasət, Kənd
təsərrüfatı bölmələrindən ibarət olur. 1943-cü
ildə universitetə Tibb, sonradan isə Mühəndislik
bölmələri əlavə olunur. Eyni zamanda həmin ildə
Cənubi Humanitar Elmlər Tədqiqatları İnstitutu
və Cənubi Resurs Elmi-Tədqiqat İnstitutu
yaradılır. Hər bir bölmə və institut xüsusi
kitabxanaya malik olur. 1945-ci ilədək
universitetdə Dəqiq elmlər bölməsi yaradılır,
tələbələrin sayı isə 382 nəfərə çatır.
1945-ci
ildə Çin Respublikası Yaponiya ilə müharibədə
qalib gəlir və Tayvan Çin Milli Hakimiyyətinin
əlinə keçir. Həmin il 15 noyabr tarixində
Taihoku İmperator Universiteti rəsmi olaraq
Çinin idarəçiliyinə keçir və Tayvan Milli
Universiteti adlandırılır. Professor Tzun-lo Lo
universitetin yeni prezidenti təyin olunur,
bölmələr universitetin kollecləri adlandırılır (Dəqiq
Elmlər, Tibb, Maşınqayırma və Kənd Təsərrüfatı
kollecləri). Ədəbiyyat və siyasət bölməsi
Humanitar Elmlər İnstitutu və Hüquq Kollecinə
bölünür. Artıq 1945-ci ilin sonlarında
universitetdə 6 kollec, 22 departament fəaliyyət
göstərir, tələbələrin sayı 585 nəfərə yüksəlir.
1960-cı ildə universitetdə sınaq kimi Axşam
Məktəbi fəaliyyətə başlayır, 1967-ci ildə isə
məktəb rəsmi olaraq açılır.
1987-ci ildə Tayvan Milli Universitetinin
İdarəetmə, 1993-cü ildə Səhiyyə, 1997-ci ildə
isə Elektrotexnika kollecləri fəaliyyətə
başlayır. 1999-cu ildə Elektrotexnika Kolleci
Kompüter Elmləri və Elektrotexnika, Hüquq
Kolleci Sosial Elmlər kollecləri adlandırılır,
Axşam Məktəbi və Əlavə Təhsil Mərkəzi Peşə və
Fasiləsiz Təhsil Məktəbi adı altında
birləşdirilir. 2002-ci ildə Kənd Təsərrüfatı
Kollecinin adı dəyişdirilərək Bioresurslar və
Kənd Təsərrüfatı Kolleci adlandırılır.
Büdcəsi və təhsil haqqı
2010-2011-ci
tədris ilində Tayvan Milli Universitetinin
dövlət tərəfindən ayrılan vəsaitlər və daxili
imkanlar hesabına əldə etdiyi gəlir ümumilikdə
16574949000 ABŞ dolları olub. Ali məktəbin
xərcləri ötən tədris ilində 17237640000 ABŞ
dolları təşkil edib.
2011-2012-ci tədris ilində Tayvan Milli
Universitetində bakalavr, magistratura və
doktorantura səviyyələrində yerli tələbələrin
təhsil haqqı ildə 2000-4000, əcnəbi tələbələrin
təhsil haqqı isə ildə 4000-6000 ABŞ dolları
təşkil edir. Tələbənin oxuduğu kollecdən,
seçdiyi ixtisasdan asılı olaraq təhsil haqqı
dəyişə bilər.
Universitet bu gün
Tayvan Milli Universiteti Taybey şəhərində
ümumilikdə 34400 hektar əraziyə malikdir.
Universitet 6 kampusdan ibarətdir (Qonqquan,
Sosial Elmlər, Tibb, Səhiyyə kollecləri,
Universitet xəstəxanası, Universitet ferması).
Eyni zamanda universitetin 183,89 hektarlıq
Venşan Botanika bağı və meşəsi, Meşəçilik
departamenti mövcuddur. Onların arasında ən
böyüyü və əsası şəhərin Daan rayonundakı
Qonqquan tələbə şəhərciyidir. Universitet
kolleclərinin əksəriyyəti, eləcə də bir çox
inzibati binalar bu kampusda yerləşir. Hüquq,
Sosial Elmlər, Tibb kolleclərinin binası və ali
məktəbin prezidentinin ofisi bir-birinə yaxın
yerləşir. Kampuslararası hərəkəti təmin etmək
üçün avtobuslar və digər ictimai nəqliyyat
növləri fəaliyyət göstərir.
Hazırda Tayvan Milli Universitetində 11 kollec,
2 peşə məktəbi, 54 departament, 103 institut, 4
universitet səviyyəli elmi-tədqiqat mərkəzi (Əhali
və Gender Tədqiqatları, Materiya Elmləri,
Bioloji Variativlik Tədqiqat mərkəzləri) və
əlavə 66 mərkəz fəaliyyət göstərir.
Dəqiq
Elmlər Kolleci Riyaziyyat, Fizika, Kimya,
Psixologiya, Geoelmlər, Coğrafiya, Atmosfer
elmləri, Okeanoqrafiya, Astrofizika
departamentləri, Qlobal Dəyişiklik Tədqiqatları,
Kosmologiya və Hissəciklər Astrofizikası
mərkəzlərindən ibarətdir.
Sosial Elmlər Kollecində Politologiya,
İqtisadiyyat, Sosiologiya, Sosial fəaliyyət
departamentləri, Milli İnkişaf, Jurnalistika
institutları mövcuddur.
Humanitar Elmlər Kollecinə Çin ədəbiyyatı,
Xarici dillər və ədəbiyyatlar, Tarix, Fəlsəfə,
Antropologiya, Kitabxana və informatika, Yapon
dili və ədəbiyyatı, Dram və teatr
departamentləri, İncəsənətin Tarixi, Dilçilik,
Musiqişünaslıq, Tayvan Ədəbiyyatı institutları,
Audio-vizual Təhsil, Dil, Beynəlxalq Çin Dili
mərkəzləri, Rəqəmsal Buddist kitabxanası və
muzeyi daxildir.
Mühəndislik Kolleci Tikinti,
Mühəndislik-mexanika, Kimya mühəndisliyi,
Mühəndislik elmləri və okean mühəndisliyi,
Materialşünaslıq və mühəndislik
departamentlərindən, Mühəndislik Ekologiyası,
Tətbiqi Mexanika, Tikinti və Planlaşdırma,
Mühəndislik-Texnologiya, Biotibbi Mühəndislik,
Polimer Elmlər və Texnika, Hidrotek
Elmi-Tədqiqat, Yen Tjinq Linq Sənaye
Tədqiqatları institutlarından, Zəlzələ
Mühəndisliyi Tədqiqatları, Avtomatik
Texnologiyaların İstehsalı, Neft-Kimya Sənayesi,
Nano-Elektro-Mexaniki Sistemlər mərkəzlərindən,
Funksional Materiallar laboratoriyasından
ibarətdir.
Elektrotexnika
və Kompüter Elmləri Kollecinə Elektrotexnika,
Kompüter Elmləri və informasiya texnikası
departamentləri, Şəbəkə və Multimedia, Fotonika
və Optoelektronika, Kommunikasiya Mühəndisliyi,
Elektronika, Biotibbi Elektronika və
Bioinformatika institutları, Kommunikasiya,
Nano-Elektro-Mexaniki Sistemlər mərkəzləri
aiddir.
Bioresurslar və Kənd Təsərrüfatı Kollecində
Aqronomluq, Bio-ekoloji sistemlər mühəndisliyi,
Aqrokimya, Bitkilərin patologiyası və
mikrobiologiya, Entomologiya, Meşə sənayesi,
Heyvandarlıq elmləri və texnologiya, Kənd
təsərrüfatı iqtisadiyyatı, Memarlıq və landşaft
idarəetməsi, Bio-sənaye əlaqələri və inkişafı,
Bio-sənaye mexatronika mühəndisliyi
departamentləri, Qida Elmləri və Texnologiyaları,
Biotexnologiya institutları, Bio-sənaye
Avtomatlaşdırma, Beynəlxalq Aqrar Təhsil və
Akademik Mübadilə, Qida İstehsalı və
Biomolekullar, Fitotron mərkəzləri,
Eksperimental ferma, meşə, Baytarlıq xəstəxanası,
Kənd təsərrüfatı sərgi zalı, Hidrotek
laboratoriyası fəaliyyət göstərir.
İdarəetmə Kollecinə Menecment, Mühasibat uçotu,
Maliyyə, Beynəlxalq biznes, İnformasiyanın idarə
olunması departamentləri, İdarəetmə İnstitutu
daxildir.
Hüquq Kollecinə Hüquq departamenti, Hüquq üzrə
Fənlərarası Tədqiqatlar İnstitutu aiddir.
Həyat
Elmləri Kolleci Həyat elmləri, Biokimya elmləri
və texnologiyaları departamentlərindən,
Zoologiya, Bitkilərin Biologiyası, Molekulyar və
Hüceyrə Biologiyası, Ekologiya Problemləri və
Təkamül Biologiyası, Balıq Sənayesi,
Mikrobiologiya və Biokimya, Balıq Sənayesi
Biologiyası institutlarından ibarətdir.
İctimai Səhiyyə Kollecində Səhiyyə departamenti,
Səhiyyə Siyasəti və İdarəetmə, Peşə Tibbi və
Sənaye Gigiyenası, Epidemiologiya və Tibbi
Profilaktika, Səhiyyə Təşkilatı, Ətraf Mühitin
Gigiyenası institutları, Ətraf Mühit və
İstehsalat Xəstəlikləri, Beynəlxalq
Tibbi-Sanitariya, Səhiyyə üzrə Həvəsləndirmə
Tədqiqatları mərkəzləri mövcuddur.
Tibb Kollecinə Tibb, Əczaçılıq, Tibb Bacısı,
Kliniki Laboratoriya və Tibbi Biotexnologiya,
Əmək Terapiyası, Fizioterapiya məktəbləri,
Kliniki tibb, Toksikologiya, Molekulyar Tibb,
İmmunologiya, Kliniki Əczaçılıq, Biotibbi
Mühəndislik, Anatomiya və Hüceyrə Biologiyası,
Biokimya və Molekulyar Biologiya, Fiziologiya,
Mikrobiologiya, Əczaçılıq, Optoelektronik
Biotibb, Patologiya, Məhkəmə Tibbi,
Otolarinqologiya institutları, Heyvanların
Laboratoriyası, Onkologiya, Dərman Tədqiqatları
mərkəzləri, Universitet xəstəxanası daxildir.
Universitetin nəzdində Humanitar və Sosial
Elmlər üzrə İxtisasartırma, Qabaqcıl
Nanomateriallar, İnformasiya Texnologiyaları və
Elektronika, Tibbi Üstünlük Elmi-Tədqiqat,
Neyrobiologiya və Koqnitiv Elmlər, Sistem
Biologiyası və Bioinformatika, Rəqəmsal
Humanitar Elmlər mərkəzləri fəaliyyət göstərir.
Tayvan
Milli Universitetinin kitabxanası 1928-ci ildə
Taihoku İmperator Universitetində yaradılıb.
Hazırda fəaliyyət göstərən universitet
kitabxanası 12 illik layihələşdirmə və tikinti
işlərindən sonra 1998-ci ilin noyabrında
istifadəyə verilib. Sonradan daha effektli və
peşəkar xidməti təmin etmək üçün bir çox bölmə
kitabxanaları yeni binaya köçürülür.
Kitabxananın fondunda ümumilikdə 3795705 cild
kitab mövcuddur. Kitablardan 1600245-i Çin,
Yaponiya və Koreya dillərində, 2195460-ı isə
digər dillərdədir. Eyni zamanda kitabxana
2217350 elektron kitab, audio və video yazı,
mikroforma və digər resurslara malikdir.
Universitet kitabxanasının xüsusi kolleksiyalar
resursuna Çin, Yaponiya və Cənub-Şərqi Asiya
Tədqiqatları, Yaponiya Nadir Kitablar, Tayvan
Tədqiqatları, Qərb Dillərində Nadir Kitablar,
Tayvan Milli Universiteti Arxivi, Antropologiya,
Tayvan Milli Universitetinin Məşhurlarının
əlyazmaları, Mikroforma kolleksiyaları,
incəsənət əsərləri, eksponatlar və s. daxildir.
Tayvan Milli Universitetinə prezident,
universitetin kolleclərinə dekan,
departamentlərə isə sədr rəhbərlik edir.
Universitetin prezidenti professor Li Si-Çen,
vitse-prezidentləri isə Tsin-Hua Lo, Tzonq-Ho
Bau, Tang Minq-Cedir. Universitetdə ümumilikdə
3759 nəfər professor-müəllim və 5328 inzibati
işçi çalışır. Professor-müəllim heyətinin
arasında 227 nəfər əcnəbi var. Əcnəbilərin
əksəriyyəti ABŞ və Yaponiyanı təmsil edir.
Tayvan Milli Universitetində ümumilikdə 33533
tələbə təhsil alır. Tələbələrin
17514 nəfəri bakalavr, qalanları isə magistr və
doktorantlardır. Tələbələrin 40,53%-ni qızlar,
59,47%-ni isə oğlanlar təşkil edir.
Universitetdə 3000-ə qədər əcnəbi tələbə oxuyur.
Tələbə mübadiləsi çərçivəsində xarici ölkələrin
ali məktəblərində universitetin 349, xarici
ölkələrdən isə burada 488 tələbə təhsil alır.
Universitetdə magistr və doktorantların sayı
ilbəil artmaqdadır və demək olar ki, hazırda
bakalavrlarla eyni saydadır.
Tayvan Milli Universitetinin məşhur məzunları
arasında 1 Nobel mükafatı laureatı, 40
universitet prezidenti, 15 ABŞ Milli Elmlər
Akademiyası, 125 Sinika Akademiyasının akademiki
vardır. Tayvan Milli Universiteti Tayvanda ən
yüksək akademik müvəffəqiyyət dərəcəsi almış,
geniş əməkdaşlıq və sənaye əlaqələrinə,
texnoloji ötürməyə, mədəni tədqiqatlara, Çin və
Avropa dilləri proqramına, dostluq münasibətinə
köklənmiş kampusa malik ali təhsil ocağıdır.
Birgə təhsil proqramları yaratmaq,
fakültələrarası əlaqələri, tələbə mübadiləsini
və yay proqramlarını genişləndirmək Tayvan Milli
Universitetinin prioritet məsələlərindəndir.
Universitetin məşhur məzunları
|
Ma İn-tsyu |
Tayvanın prezidenti |
|
|
Li Tenq-huey |
Tayvanın sabiq prezidenti |
|
|
Lu Annett |
Tayvanın sabiq vitse-prezidenti |
|
|
Frenk Se |
Tayvanın sabiq baş naziri |
|
|
Su Tsenq-çan |
Tayvanın sabiq baş naziri |
|
|
Çen Çao-min |
Tayvan müdafiə nazirinin sabiq müavini |
|
|
Çanq Po-ya |
Tayvanın sabiq səhiyyə naziri |
|
|
Çen Din-nan |
Tayvanın sabiq ədliyyə naziri |
|
|
Çen Şuy-bian |
Taybey şəhərinin sabiq meri |
|
Hazırladı:
Lamiyə ƏLİYEVA |
|