Redaktorun seçimi

Rus bölməsinin 6-cı sinifləri üçün yeni “Azərbaycan tarixi” dərsliyi hazırlanır

“Parla”nın məzunu Dövlət Proqramının iştirakçısı olub
.jpg)
Kənd məktəbində təhsil rekordu: 15 şagirdin 14-ü yüksək balla ali, 1-i kollecə qəbul oldu – VİDEO

"Yenilənən məktəblər": Sumqayıt şəhəri 36 nömrəli tam orta məktəb – FOTOLAR

Rus bölməsinin 6-cı sinifləri üçün yeni “Azərbaycan tarixi” dərsliyi hazırlanır
.jpg)
Tələbə kimi getdiyi Çikaqo Universitetindən müəllimlik təklifi aldı

“Parla”nın məzunu Dövlət Proqramının iştirakçısı olub
.jpg)
Bu il hansı yeni dərsliklər olacaq?

BSU-da doktoranturaya qəbul imtahanı ilə bağlı koordinasiya görüşü keçirilib
.jpg)
Kənd məktəbində təhsil rekordu: 15 şagirdin 14-ü yüksək balla ali, 1-i kollecə qəbul oldu – VİDEO

"Ali təhsil müəssisələrində SABAH proqramının təşkili ilə bağlı Tələblər" təsdiq edilib
Pedaqoji yazılar

Uğursuzluqdan sonra qayğı daha vacibdir

Süni intellekt dövründə təhsil: Məktəblərdə yumşaq bacarıqlar necə öyrədilməlidir?

Təhsilalanların emosional reallığı önəmlidir

Stenford araşdırması: Müəllimlər süni intellektə “tədris tərəfdaşı” kimi baxırlar

Müəllim təbiətə bağlıdırsa…
Sürətli urbanizasiya, texnologiyanın həyatımıza hakim olması, gündəlik qayğılar insanı öz köklərindən – təbiətdən uzaqlaşdırır. Hətta deyirlər ki, insanla təbiətin münasibəti heç vaxt indiki qədər zəif olmayıb. Halbuki təbiət yalnız yaşadığımız mühit deyil, həm də mədəniyyətimizin, sağlamlığımızın, şəxsiyyətimizin bir hissəsidir.Derbi Universitetinin (Böyük Britaniya) tədqiqatında göstərilir ki, son 220 ildə təbiət insanların həyatından geri çəkilir. "Earth" jurnalında dərc olunan, 1800-2020-ci illəri əhatə edən tədqiqatda qeyd olunur ki, təbiətlə bağlı sözlər “kitablardan yoxa çıxır”. Bu azalma ən çox 1990-cı ildə 60,6 faiz olmaqla qeydə alınıb. Tədqiqatın müəllifi M.Riçardson bildirib ki, burada şəhərləşmə, yaşayış yerlərində vəhşi təbiətin yoxa çıxması, valideynlərin təbiətlə təmas vərdişlərini uşaqlarına ötürməməsi kimi amillər əsas götürülüb.Araşdırma müəllifləri gələcək nəsillərin təbiətdən daha da uzaqlaşacağını, şəhərlərin tikinti meydançasına çevriləcəyini, daşın ağaca qalib gələcəyini proqnozlaşdırırlar.M.Riçardson bildirib ki, “təbiətlə bağın qırılması ətraf mühit böhranının əsas səbəblərindən biri kimi qəbul olunur. Cəmiyyətin təbiətə münasibətini dəyişmək üçün köklü dəyişikliyə ehtiyac var”.Tədqiqatçılar təbiətlə bağlılığın bərpası üçün tələb olunan dəyişikliklərin miqyasının böyüklüyünü vurğulayıblar. Məsələn, bir şəhərdə biomüxtəlifiyi qoruyan yaşıl ərazilərin 30 faiz artırılması əhəmiyyətli irəliləyiş hesab oluna bilər. Əslində isə bu sahədə həqiqi irəliləyiş üçün şəhərlər indikindən 10 dəfə daha çox yaşıl olmalıdır.Araşdırmaya görə, ən effektiv yanaşma uşaqlarda təbiətə marağın erkən yaşdan yaradılmasıdır. Məsələn, “meşə məktəbi” tipli bağçalar buna misaldır.Şeffield şəhərində aparılan araşdırmada müəyyənləşib ki, insanlar orta hesabla gündə cəmi 4 dəqiqə 36 saniyə təbiətdə vaxt keçirirlər. Bu heç olmasa 10 dəfə artırılaraq 40 dəqiqəyə çatdırılmalıdır. Riçardson deyir ki, “Uşaqları təbiətə bağlamaq haqqında danışmaqdansa, onları təbiətdən ayırmamaq üzərində işləmək lazımdır”. Tədqiqatda gələcəklə bağlı ümidverici məqamlar da qeyd olunub. Kitab və mətbuatda təbiətlə bağlı anlayışların son illərdə yenidən artmağa başladığı müşahidə olunur. Bunun ekoloji şüur, yoxsa təbiətə aid yazıların dəb halına çevrildiyi tendensiyası olduğu hələ bilinmir.www.ecoliteracy.org saytı təhsilin bütün səviyyələrində bu problemə diqqət yetirilməsinin vacibliyini vurğulayıb. Ekoliterasiya (ing. ecoliteracy) - insanların təbiəti anlamaq, ekosistemlərdəki qarşılıqlı əlaqələri dərk etmək və bu anlayışlara əsaslanaraq dayanıqlı qərarlar qəbul etmək bacarığıdır. Bu savadlılıq təkcə bilik deyil, həm də davranış və dünyagörüşüdür. Burada təhsilin fərqli səviyyələrinə görə müxtəlif yanaşmalar təklif olunur. Məktəbəqədər təhsildə təbiətin müşahidə olunması ilə bağlı oyunlar, torpaqda işləmək, heyvanları izləmək nəzərdə tutulur. İbtidai siniflərdə şagirdlər bitki yetişdirmək, yerli flora və fauna ilə tanışlıq layihələrinə qoşula bilər. Orta məktəb şagirdləri fənlərarası layihələrə (biologiya, coğrafiya, əxlaq), təbiəti müşahidə günlərinə qoşulmalıdır. Ali təhsil səviyyəsində isə tələbələr ekologiya, iqlim dəyişikliyi, təbiət hüququ, dayanıqlı inkişaf üzrə fənləri öyrənməlidirlər. Peşə və ixtisaslara gəlincə isə kənd təsərrüfatı, memarlıq və şəhərsalma, mühəndislik və biznesdə ekoloji inteqrasiyayönlü sahələr üzrə kadr hazırlığı vacibdir.Mütəxəssislər qeyd edir ki, bunun üçün:kurikulumlarda fənlərarası ekoloji mövzulara daha çox yer verilməli;təbiət və yerli ekosistemlərlə əlaqəli praktik dərslər artırılmalı;məktəblər öz ətraf mühitlərinə uyğun "yaşıl məktəb" modelini inkişaf etdirməlidirlər.Saytda diqqət yetirilən digər vacib məqam müəllim hazırlığında ekoloji və təbiət bağlılığı təlimlərinin gücləndirilməsidir. Müəllimlərin təbiətə bağlılığı və ekoloji şüuru yetərincə olmadıqda, onlar bu mövzuları şagirdlərə təsirli şəkildə öyrədə bilməzlər. Təhsilin əsas ötürücüsü olan müəllimlər yalnız bilik daşıyıcısı yox, həm də təbiətə dəyər verməyi aşılayan şəxslər olmalıdırlar. Müəllim hazırlığı və təlimlərdə aşağıdakı istiqamətlərə üstünlük verilə bilər:Ekoloji pedaqogika - təbiət əsaslı öyrənmə metodları;Sahə təlimləri - müəllimlərin real ekosistemlərdə təlim alması;Təbiəti müşahidə texnikaları - quşları, bitkiləri, hava dəyişikliyini tanımaq və öyrətmək bacarığı;Emosional bağın yaradılması - təbiətə qarşı şəxsi məsuliyyət hissini formalaşdırmaq;Risklə işləmək bacarığı - uşaqların təbiətdə təhlükəsiz öyrənməsi üçün lazımi bacarıqlar.Ekoliterasiya mərkəzinin əməkdaşları pedoqoji institut və universitetlər üçün də tövsiyələr hazırlayıblar. Onların fikrincə, pedaqoji proqramlara təbiətə dair komponentlər daxil edilməli, meşə məktəbləri, açıq dərslər və bağçılıq təhsili üzrə modul təklif olunmalıdır. Müəllimlərə ildə azı bir dəfə sahə praktikasında iştirak imkanı verilməlidir.Ekoloji savadı yalnız akademik deyil, emosional və sosial yönləri ilə inkişaf etdirmək vacibdir. Bunun üçün üç müxtəlif istiqamətdə fəaliyyət planı olmalıdır.Emosional yön (təbiətə bağlanmaq)Uşaqların davamlı təbiət təcrübələri (məsələn, həftəlik açıq hava dərsləri) olmalıdır.Uşaqlarda “təəccüb” və “təbiətə heyranlıq” hissləri yaradılmalıdır.Sosial yön (əməkdaşlıq və paylaşım)Şagirdlər birlikdə təbiət layihələri həyata keçirməlidirlər (bağ salmaq, tullantıların çeşidlənməsi və s.).Cəmiyyətlə birlikdə “yaşıl aksiyalara” - ağacəkmə və təmizlik kampaniyalarına qoşulmalıdırlar.Şagirdlər sosial məsuliyyət hissi ilə təbiəti qoruyan fərdlərə yox, onun bir hissəsinə çevrilməlidirlər.Akademik yöndə inteqrasiyaƏdəbiyyat dərslərində təbiət mövzulu mətnlər oxumaq;Rəsm, musiqi, teatrla bağlı dərslərdə təbiət motivlərindən istifadə etmək;Riyaziyyat və statistika dərslərində hava, su, torpaq məlumatları ilə işləmək (məs.: yağış miqdarı, ağac sayı və s.) lazımdır.Təhsil sistemi yalnız məlumat öyrədən deyil, dəyər formalaşdıran mühit olmalıdır. Təbiətlə bağlılıq - gələcəkdə ekoloji dayanıqlığı təmin etmək üçün əsas bacarıqdır.Bu məqsədlə müəllimlərin təlimindən tutmuş məktəb infrastrukturuna, kurikulumdan emosional tərbiyəyə qədər hər səviyyədə dəyişiklik vacibdir.Əgər bu gün uşaqlarda təbiətlə bağlı dəyərlər formalaşdırılmasa, sabah ekologiyanı qorumaq yalnız şüar olaraq qalacaq. İnsan-təbiət əlaqəsini bərpa etmək gələcək nəsillərin rifahı üçün ən strateji investisiyadır. Hər bir valideynin, müəllimin və idarəedənin üzərinə düşən məsuliyyət təbiəti yalnız öyrənmək deyil, onu sevmək və yaşatmaqdır.Mənbə: “Azərbaycan məktəbi” jurnalı
Təhsil TV

Yüklənir
Kakalos kəndindən Mançester Universitetinə Dövlət Proqramı ilə gedilən yol
27 avqust, 18:47
Yüklənir
Məktəblərimiz yenilənir - Saatlı rayonu Qara Nuru kənd tam orta məktəbi
Məktəblərimiz yenilənir - Saatlı rayonu Qara Nuru kənd tam orta məktəbi.
27 avqust, 14:42
Yüklənir
Ali təhsil müəssisələrinə qəbul olanların elektron qeydiyyatı başlayır.
27 avqust, 14:11
Yüklənir
“Kibernetika və informatikanın problemləri” mövzusunda konfrans başladı
26 avqust, 17:11
4 universitetə qəbul oldu, amma…
Novruz Əliyev ali təhsil müəssisələrinə qəbul imtahanlarında uğurlu nəticə göstərən gənclərimizdən biridir. Bir neçə xarici universitetdən qəbul alan abituriyent təhsilini Türkiyədə davam etdirmək niyyətindədir: “Bir neçə universitetdə təqaüdlə təhsil almaq imkanı əldə etmişəm. Türkiyənin Xaricdə Yaşayan Türklər və Əqrəba İcmalar Baş İdarəsi (YTB) ilə Bursa Uludağ Universitetində “Komputer elmləri”, Qaradəniz Texniki Universitetində “Süni intellekt və məlumat mühəndisliyi”, Muğla Sıtkı Koçman Universitetində “Proqram yazılımı” ixtisasına qəbul olmuşam. Artıq seçimimi etmişəm. Karadeniz Texniki Universitetində oxuyacağam. “Süni intellekt və məlumat mühəndisliyi” ixtisası günümüz üçün çox aktual ixtisaslardandır və düşünürəm ki, bu ixtisas üzrə kadrlara ölkəmizdə ehtiyac var”. Oxuduğu müddətdə məktəbinin qüruru olduNovruz Əliyev XI sinif buraxılış imtahanında 272.9 bal toplayaraq Ağstafa şəhəri Asif Abdullayev adına 2 nömrəli tam orta məktəbi fərqlənmə ilə bitirib: “IX sinif buraxılış imtahanlarında da 266.9 bal toplamışdım və bu nəticə məktəbimiz üzrə ən yüksək göstərici idi”.Novruz Əliyevin bir neçə universitetə qəbul olunması təsadüfi deyil. Onun hər uğurunun arxasında böyük zəhmət dayanır. Tam orta təhsil dövründə sadəcə dərs proqramlarını öyrənib, qətiyyətli bir şəkildə olimpiadalara da qatılıb. Riyaziyyat üzrə Respublika fənn olimpiadasında finala qədər yüksəlib: “Olimpiadalarda iştirak dünyagörüşümə, müstəqil fikir yürütmə bacarığıma, məntiqi təfəkkürümün inkişafına çox kömək etdi. Hətta yer tuta bilmədiyim yarışlardan belə nəsə qazanırdım”. Ən böyük qazancı beynəlxalq yarışlarda iştirak haqqıdırBeləliklə, ölkə və beynəlxalq əhəmiyyətli bir çox yarışlarda uğur qazanıb. Novruz sadəcə akademik göstəriciləri, məktəbdə davamiyyəti, nümunəvi davranışı ilə yox, fəallığı, sağlam həyat tərzi, idmana marağı ilə də seçilib və qiymətləndirilib: “Məktəb illərində karate ilə də məşğul olmuşam. İdmanı çox sevirəm. Son bir neçə ildə idmanda fəallığım azalsa da, həyatımdan çıxartmaq fikrim yoxdur”. Hədəfi Azərbaycanda süni intellektin inkişafına töhfə verməkdirGələcəyini süni intellektlə bağlamaq istəyən Novruz Əliyevin iddiası da arzuları qədər böyükdür: “Təbii ki, gələcəkdə bu ixtisas üzrə öz vətənimə və millətimə xidmət edəcəyəm. Bu ixtisasın Azərbaycanda inkişafına çalışacağam”.

Sertifikatlaşdırmanın müsahibə mərhələsinin vaxtı açıqlandı

Hansı universitetlər müəllimlik ixtisaslarına qəbulu dayandırdı?

Ən bahalı universitetlərimiz: illik təhsil haqqı nə qədərdir? – SİYAHI

Sanatoriya göndərişlərinə niyə imtina cavabı verilir?

Kollecdən ali təhsilə açılan qapı: Təhsildə “subbakalavr” dövrü
.jpeg)
MİQ-də yenilik: Müəllimlərin yaşadıqları ərazidəki məktəblərə yerləşdirilməsinə üstünlük veriləcək
Qəzetin PDF arxivi



Qəzetimizə abunəlik
"Azərbaycan müəllimi" qəzetindən ən son xəbərləri və xüsusi təklifləri əldə etmək üçün abunə olun

Bölmələrimiz
2025 © "Azərbaycan müəllimi" qəzeti. Bütün müəllif hüquqları qorunur. Məlumatdan istifadə zamanı istinad mütləqdir. Məlumat internet səhifələrində istifadə edildikdə hiperlink qoyulmalıdır.