|
Azərbaycanın qədim elm, mədəniyyət və ictimai fikir
mərkəzlərindən olan Naxçıvanda cəmiyyət həyatının
inkişafında, iqtisadi-mədəni yüksəlişdə Naxçıvan Dövlət
Universitetinin özünəməxsus yeri və rolu vardır.
Naxçıvan Dövlət Universiteti 1967-ci ildə Azərbaycan
Dövlət Pedaqoji İnstitutunun Naxçıvan filialı kimi
fəaliyyətə başlamışdır. Azərbaycan Dövlət Pedaqoji
İnstitutunun Naxçıvan filialına 1967-ci ildə 3 ixtisas
üzrə 102 nəfər tələbə qəbul olunmuşdur. Naxçıvan
filialında birinci il cəmi 3 nəfər ştatda olan müəllim
çalışırdı ki, onlardan da yalnız 2 nəfəri elmlər
namizədi idi.
 ADPİ-nin
Naxçıvan filialının bazasında 12 iyul 1972-ci il
tarixdən Yusif Məmmədəliyev adına Naxçıvan Dövlət
Pedaqoji İnstitutu yaradılmışdır. Azərbaycan SSR
Nazirlər Kabinetinin 29 dekabr 1990-cı il tarixli qərarı
ilə Naxçıvan Dövlət Pedaqoji İnstitutunun imkanları daha
da genişləndirilərək Naxçıvan Dövlət Universitetinə
çevrilmişdir. Müxtəlif illərdə Naxçıvan Dövlət
Universitetinə tarix elmləri namizədi, dosent Əli
Əliyev, coğrafiya elmləri namizədi, dosent Səfərəli
Babayev, texnika elmləri doktoru, professor İsrafil
Məmmədov, tarix elmləri doktoru, professor İsak
Məmmədov, fizika-riyaziyyat elmləri doktoru, professor
İsgəndər Cəfərov, kimya elmləri doktoru, professor Qasım
Hüseynov rəhbərlik etmişlər. Hazırda AMEA-nın həqiqi
üzvü İsa Həbibbəyli Naxçıvan Dövlət Universitetinin
rektorudur.
İndi Naxçıvan Dövlət Universitetində 10 fakültədə
52 ixtisas üzrə 5000 nəfərdən çox tələbə
təhsil alır. Universitetdə ali təhsilin bakalavr,
magistratura və doktorantura səviyyələri üzrə yüksək
ixtisaslı mütəxəssislər hazırlanır. Bu ali təhsil
ocağında 10 ölkədən: Türkiyədən, Rusiyadan,
Almaniyadan, İrandan, Cənubi Koreyadan, Nigeriyadan,
Banqladeşdən, İndoneziyadan, İraqdan, Qazaxıstandan,
Türkmənistandan 200 nəfərdən çox xarici tələbə təhsilini
davam etdirir.
 Naxçıvan
Dövlət Universitetində elmi-pedaqoji fəaliyyətlə məşğul
olan 376 müəllimdən 2 nəfəri akademik, 4 nəfəri AMEA-nın
müxbir üzvü, 31 nəfəri elmlər doktoru, 202 nəfəri
fəlsəfə doktorudur. Əməkdar elm xadimi, əməkdar müəllim,
xalq rəssamı, əməkdar incəsənət xadimi, əməkdar artist
fəxri adlarını daşıyan əməkdaşlarımız elmimizə,
təhsilimizə və mədəniyyətimizə layiqli töhfələr
verirlər.
Naxçıvan Dövlət Universitetinin 108 hektarlıq ərazisində
10 tədris korpusu, Elektron kitabxana, Konservatoriya,
universitet klinikası, Olimpiya idman mərkəzi, 2
stadion, Botanika bağı və müasir tipli Tələbə evi
yerləşir. Azərbaycan ali təhsil sistemində ilk dəfə
olaraq Naxçıvan Dövlət Universitetində müəllimlər və
tələbələr üçün 3 mərtəbəli Sosial xidmət mərkəzinin və
İnternet bağlantısı olan universitet qonaq evinin
xidmətlərindən istifadə olunur.
Müstəqil Azərbaycan dövlətinin böyük qayğısı sayəsində
Naxçıvan Dövlət Universitetinin maddi-texniki bazası
böyük sürətlə inkişaf etdirilərək son illərdə əsaslı
şəkildə yenidən qurulmuşdur. Belə ki, Naxçıvan MR Ali
Məclisi sədrinin müəyyən etdiyi proqrama əsasən
universitet üçün 1999-cu ildə 1600 yerlik beşmərtəbəli
tədris korpusu, 2002-ci ildə Tibb korpusu və xəstəxana,
2004-cü ildə Elektron kitabxana, 2006-cı ildə Sosial
idarəetmə-hüquq və iqtisad fakültələri üçün 700 nəfərlik
korpus tikilib istifadəyə verilmişdir. 2007-ci ildən
Naxçıvan Dövlət Universitetinin Memarlıq və mühəndislik
fakültəsinin əsaslı şəkildə yenidən qurulmuş tarixi
binası, açıq idman bazası və müasir tipli olimpiya idman
mərkəzi müəllimlərə və tələbələrə uğurla xidmət edir.
Həmçinin 2007-ci ildə istifadəyə verilmiş 5 mərtəbəli
Konservatoriya binası Müstəqil Dövlətlər Birliyi
ölkələrində və yaxın xarici dövlətlərdə alternativi
olmayan tədris korpusu olmaqdan başqa, həm də mükəmməl
mədəniyyət mərkəzidir. 2009-cu ildə yaradılan beynəlxalq
münasibətlər və xarici dillər fakültəsi ən müasir
informasiya texnologiyaları ilə təchiz olunmuşdur.
2011-ci ildə tələbələrin istifadəsinə verilən Tələbə evi
və Sosial xidmət mərkəzində bütün işlər yeni dövrün
tələbləri əsasında qurulmuşdur. Bu tədris ilində
professor-müəllim heyətinə və tələbə gəncliyə dövlət
qayğısının ifadəsi olan təbiətşünaslıq-kənd təsərrüfatı
və pedaqoji fakültələrini əhatə edən 5 mərtəbəli korpus
burada tədrisin təşkilini və elmi-tədqiqat işlərini ən
müasir tələblər səviyyəsində qurmağa tam təminat verir.
Universitetdəki idarəetmə strukturlarında və bütün
tədris korpuslarında yeni informasiya
texnologiyalarından istifadə imkanlarının yaradılması,
habelə çoxsaylı proyektorlar və ekranlarla, elektron
lövhələrlə təchiz olunmuş auditoriyaların, XXI əsrin
avadanlıqları ilə qurulmuş laboratoriyaların tələbələrin
istifadəsinə verilməsi regiondakı müasir ali məktəbin
inkişaf səviyyəsini tam təsəvvür etməyi şərtləndirir.
Beləliklə, Naxçıvanda 108 hektar ərazini əhatə edən
Avropa standartlarına malik müasir tipli universitet
şəhərciyi - kampus formalaşmışdır.
Tədrisin təşkilində beynəlxalq təcrübənin öyrənilməsinə
ciddi əhəmiyyət verilən Naxçıvan Dövlət Universitetində
tibb fakültəsinin tələbələri illərdən bəridir ki,
Türkiyə Cümhuriyyətinin İzmit Kocaeli, Kayseri Ərciyəz,
Ərzurum Atatürk, Elazığ Frat, Qars Qafqaz
universitetlərinin, İran İslam Respublikasındakı Təbriz
Tibb Universitetinin xəstəxanalarında təcrübə keçirlər.
Baytarlıq fakültəsinin müəllimləri və tələbələri
Türkiyədəki Qars Qafqaz və Ərzurum Atatürk
universitetlərinin, İran İslam Respublikasındakı Urmiya
Universitetinin baytarlıq ixtisası sahəsindəki geniş
imkanlardan səmərəli şəkildə istifadə edirlər. Memarlıq
və mühəndislik fakültəsinin Təbriz şəhərinin
maşın-traktor zavodları, memarlıq şəbəkəsi ilə,
Bələdiyyə və biologiya ixtisaslarının Mərənd şəhər
bələdiyyəsi və balıqçılıq təsərrüfatı idarələri ilə
əlaqələri təcrübi biliklərin inkişafına və tədris
prosesinin zənginləşməsinə əhəmiyyətli töhfələr verir.
Tələbələrimizin Şota Rustaveli adına Batumi Dövlət
Universitetinin bazasında botanika, turizm və
arxeologiya üzrə keçdikləri yay istehsalat təcrübəsi
əlaqələrimizin regional müstəvidəki yeni imkanlarına
işıq salır. Avstriyanın Qrats Universiteti ilə əldə
olunmuş razılığa əsasən Naxçıvan Dövlət Universitetinin
bələdiyyə və turizm ixtisaslarında təhsil alan
tələbələri 2013-cü ildən Ştiriya vilayətində staj keçmək
imkanı qazanacaqlar.
İnformasiya-kommunikasiya vasitələrindən istifadəyə
Naxçıvan Dövlət Universitetində geniş yer verilir.
Universitetdə 3 internet mərkəzi, "Qeyrət" nəşriyyatı,
Media mərkəzi, televiziya studiyası, "Fikir" informasiya
bülleteni, "Yeni fikir" qəzeti vardır. Naxçıvan Dövlət
Universitetində 2010-cu ildən ən yüksək WI-FI simsiz
kampus İnternet şəbəkəsindən istifadə olunur. Boloniya
prosesi ilə əlaqədar olaraq Təhsil-Qeydiyyat Mərkəzi
fəaliyyət göstərməkdədir. Ölkəmizdə 2012-ci ilin may
ayından tətbiq olunması nəzərdə tutulan G-4 ən yeni
mobil sistem ilk dəfə Naxçıvan Dövlət Universitetində
sınaqdan çıxarılmış, xidmət üçün açılmışdır. 2005-ci
ildən başlayaraq universitetdə həyata keçirilən
"Elektron-Naxçıvan" proqramı Azərbaycan ali təhsil
sistemində elektron hərəkatın aparıcı istiqamətlərindən
biri kimi qəbul olunur. Xüsusən, bu sahədə Naxçıvan
Dövlət Universiteti əməkdaşlarının Azərbaycan Milli
Elmlər Akademiyasının İnformasiya Texnologiya İnstitutu
ilə sıx əməkdaşlığı, birgə fəaliyyəti böyük səmərə
verir. AMEA-nın İnformasiya Texnologiyaları İnstitutunda
təşkil olunmuş "Elektron auditoriya" Azərbaycan
alimlərinin Naxçıvan Dövlət Universiteti ilə virtual
əlaqələrinin yaradılmasında böyük rol oynayır. Artıq
ikinci ildir ki, AMEA İnformasiya Texnologiyaları
İnstitutundakı "Elektron auditoriya" vasitəsilə Naxçıvan
Dövlət Universitetinin və AMEA Naxçıvan Bölməsinin
doktorant və dissertantlarına "İnformatika" fənnindən
onlayn dərslər keçirilir. Çin Xalq Respublikasının Sias
Universiteti, Almaniyanın Leypsiq Universiteti, İsveç
Texnologiya Universiteti, Portuqaliya Tətbiqi Elmlər
mərkəzi, Rusiya Elmlər Akademiyasının Sibir Bölməsi,
Türkiyə Cümhuriyyətinin Ankara, Ərzurum, Kocaeli, Qars
universitetləri, Azərbaycan Dillər Universiteti ilə
keçirilən videokonfranslar və onlayn dərslər həm də
Naxçıvan Dövlət Universitetinin virtual məkandakı
yerini və imkanlarını təsəvvür etməyə imkan verir.
Ölkəmizin və dünyanın müxtəlif ölkələrinin
universitetləri ilə keçirilən birgə videokonfranslar və
videodərslər tədris sahəsində beynəlxalq təcrübənin
öyrənilməsinə şərait yaradır. İlkin şərtləri Cənubi
Koreyanın "Koika" şirkəti ilə razılaşdırılmış "Naxçıvan
Dövlət Universitetində idarəetmənin müasirləşdirilməsi
və elektron təhsilin təşkili" layihəsi yaxın gələcəkdə
informasiya texnologiyalarından istifadə baxımından
universitetdə böyük addımların atılması imkanlarını daha
da genişləndirəcəkdir. İnformasiya-kommunikasiya
vasitələrindən geniş istifadə ali məktəbdə tədris
prosesinin müasirləşdirilməsinə, elmi-tədqiqat işlərinin
daha səmərəli təşkilinə, beynəlxalq əlaqələrin inkişaf
etdirilməsinə təkan verir.
Naxçıvan Dövlət Universiteti Azərbaycanın əsas elm
mərkəzlərindən birinə çevrilmişdir. Ölkə alimlərinin
böyük bir qolu Naxçıvan Dövlət Universitetində
cəmləşmişdir. Universitetdə Azərbaycan elminin bir neçə
nəslini təmsil edən tanınmış alimlər fəaliyyət
göstərirlər. Professor-müəllim heyətinin tərkibindəki
Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının həqiqi və müxbir
üzvlərindən, elmlər doktorlarından hər biri öz sahəsi
üzrə yüksək ixtisaslı mütəxəssislər kimi qəbul
olunurlar. Əməkdaşlarımızın sıralarındakı Nyu-York
Elmlər Akademiyasının, Beynəlxalq İnformasiyalaşdırma
Akademiyasının, Beynəlxalq Turizm Akademiyasının,
Türkiyə Tarix, Dil və Kültür Qurumlarının üzvləri olan
alimlərimiz ölkəmizi və universitetimizi layiqli şəkildə
təmsil edirlər. 1997-ci ildən universitetdə fəaliyyət
göstərən Dissertasiya Şurasında Azərbaycan dili və
ədəbiyyat, Dünya ədəbiyyatı, pedaqogika və
sənətşünaslıq üzrə elmi-tədqiqat işləri müdafiə olunur,
yeni nəsil elmlər doktorları və fəlsəfə doktorları
hazırlanır. Naxçıvan Dövlət Universiteti
ədəbiyyatşünaslıq, dilçilik-türkologiya, iqtisadiyyat,
informasiya texnologiyaları, torpaqşünaslıq, ekologiya
və sair sahələr üzrə respublikamızın əsas elm
mərkəzlərindən biridir. Universitetdəki "Regionun
inkişafı problemləri" elmi-tədqiqat laboratoriyası,
"Sahibkarlıq və innovasiya mərkəzi", "Sinxron tərcümə
mərkəzi" regionda ali məktəb elminin inkişaf
etdirilməsinə münasib imkanlar açır. Ali Attestasiya
Komissiyasının reyestrinə daxil edilmiş və beynəlxalq
indeks almış "Elmi əsərlər" jurnalımız geniş dairədə
istinad olunan elmi nəşrlərdən biridir. Alimlərimizin
Azərbaycan dilindən başqa, ingilis, rus, fransız, türk,
ərəb, fars, Koreya dillərində çap olunan elmi əsərləri
beynəlxalq aləmdə müəyyən əks-səda doğurur. Dünyanın
müxtəlif ölkələrində keçirilən beynəlxalq konfranslarda
da universitet alimləri fəal iştirak edirlər. Naxçıvan
Dövlət Universiteti də hər il bir neçə beynəlxalq
konfransa ev sahibliyi edir. Əyani təsəvvür yaratmaq
üçün son illərdə universtetdə təşkil olunmuş bir neçə
beynəlxalq simpoziumun mövzusunu ayrıca qeyd etmək olar:
"Müasir təbabətin və mikrobiologiyanın aktual
problemləri" (2005), "Araz çayı hövzəsinin ekocoğrafi
problemləri" (2006), "İnformasiya cəmiyyəti quruculuğu:
reallıqlar və perspektivlər" (2007), "Dünyada Novruz"
(2008), "Uzaq regionlar üçün səciyyəvi olan informasiya
və kommunikasiya texnologiyaları problemləri" (2008),
"Türk dünyası pediatrlarının VIII konqresi" (2008),
"Kəhriz sistemləri memarlıq abidəsi, dayanıqlı su
sistemi, iqtisadi inkişafın əsas amili kimi" (2009),
"Sivilizasiyaların dialoqu: Nil çayından Araz
vadisinədək" (2010), "İnnovasiyaların tətbiqi: inkişaf
və müasirləşdirmə" (2010), "Parazitar xəstəliklərin
regional problemləri" (2011), "Sədi Şirazi və dünya
ədəbiyyatı" (2012), "Ürək-damar xəstəliklərinin aktual
problemləri" (2012) simpoziumlarında Avrasiya və Şərq
ölkələrinin alimləri məruzələrlə çıxış etmişlər.
Naxçıvan Dövlət Universiteti geniş beynəlxalq əlaqələrə
malikdir. Universitetin Amerika Birləşmiş Ştatları,
İngiltərə, Çin, Yaponiya, Rusiya, Fransa, Almaniya,
İspaniya, Cənubi Koreya, Avstriya, Türkiyə, İran,
Macarıstan, Misir Ərəb Respublikası, Pakistan,
Gürcüstan, Özbəkistan, Qazaxıstan və digər ölkələrin ali
məktəbləri ilə qarşılıqlı geniş əlaqələri
formalaşmışdır. Ali təhsil ocağımızda 1995-ci ildən
fəaliyyət göstərən Atatürk Mərkəzində Türkiyə
Cümhuriyyətini bütün yönləri ilə öyrənmək üçün çoxsaylı
ensiklopedik nəşrlər, məlumat-bələdçi kitabları
mövcuddur. Beynəlxalq münasibətlər və xarici dillər
fakültəsinin nəzdində 2011-ci ildə yaradılmış Cənubi
Koreya Mərkəzi bu qədim Asiya ölkəsinin tarixini,
iqtisadi-mədəni inkişafını öyrənməyə imkan verir. Burada
həmçinin Koreya dilini öyrənmək üçün kurslara da tələbə
gənclər böyük maraq göstərirlər. Ümumiyyətlə,
universitetdə dünyanın 4 qitəsində yerləşən 73
universitetlə imzalanan əməkdaşlıq müqavilələri dünya
elm və təhsilinə inteqrasiya üçün böyük meydan açır.
Naxçıvan Dövlət Universitetinin "Tələbələr Azad
Sahibkarlıq fəaliyyətində" komandası Azərbaycan çempionu
kimi 2010-cu ildə ABŞ-ın Los-Anceles şəhərində
Azərbaycan Respublikasının ali məktəblərini təmsil
etmişdir. Komandamız 2011-ci ildə isə Malayziyada dünya
birinciliyində iştirak edərək qrup mərhələsindəki
müsabiqədə üçüncü yeri tutmuşdur.
Naxçıvan Dövlət Universiteti Avropa Rektorlar Klubunun,
Asiya Universitetlər Assosiasiyasının, Qara Dəniz
Hövzəsi Universitetlər Birliyinin, Avrasiya İpək yolu
Universitetlər Cəmiyyətinin, Beynəlxalq Turizm
Akademiyasının və Qafqaz Universitetlər Birliyinin
üzvüdür. Beynəlxalq təşkilatlarla əlaqələr Naxçıvan
Dövlət Universitetində tədris prosesində və
elmi-tədqiqat işlərinin təşkilində, habelə idarəetmədə
dünya təcrübəsindən yaradıcı şəkildə faydalanmağa imkan
yaradır. Naxçıvan Dövlət Universitetinin rəhbər heyəti
və əməkdaşları ali məktəblərin, beynəlxalq cəmiyyətlərin
keçirdikləri seminar, konfrans, qurultay və
müsabiqələrdə yaxından iştirak edirlər. Qafqaz
Universitetlər Birliyini əhatə edən Azərbaycan, Türkiyə,
İran və Gürcüstan universitetlərindən olan 18 ali
məktəbin tələbələrinin iştirakı ilə 2011-ci ildə
keçirdiyimiz Birinci Beynəlxalq Naxçıvan Gənclik
Simpoziumu ali təhsil sisteminin yeni epoxadakı tarixi
üçün mühüm hadisəyə çevrilmişdir.
Naxçıvan Dövlət Universitetində TEMPUS proqramı
çərçivəsində 1999-2001-ci illərdə beynəlxalq əlaqələrin
təşkilinə dair xüsusi bir layihə həyata keçirilmişdir.
Hazırda universitetimiz TEMPUS proqramı üzrə 5
beynəlxalq layihənin iştirakçısıdır. "İnnovasiyaların
sahibkarlığın inkişafında rolu (2011-2012-ci illər)",
"Azərbaycanda şifahi və yazılı tərcümənin tədrisi
sahəsində islahatlar (2011-2013), "Tibb təhsilinin
modernləşdirilməsi (2012-2015-ci illər)", "Avropa
İttifaqı Araşdırmaları çərçivəsində kurikulumların və
bacarıqların inkişafı (2012-2015-ci illər), "Davamlı
turizmin idarə olunması sahəsində beynəlxalq bakalavr və
magistr proqramları üçün yeni modulların hazırlanması
(2012-2015-ci illər)" problemlərini əhatə edən TEMPUS
layihələrində Naxçıvan Dövlət Universitetinin təmsil
olunması həmin layihələrin əhatə etdiyi 24 Avrasiya
universiteti ilə qarşılıqlı əməkdaşlığın təmin
olunmasına geniş üfüqlər açır. Sahibkarlıq və innovasiya
üzrə TEMPUS layihəsinin iştirakçısı olan ölkələrin -
Azərbaycan, Almaniya, İspaniya, Portuqaliya və
Özbəkistan universitetlərinin iştirakı ilə 2011-ci ilin
noyabr ayında Naxçıvan Dövlət Universitetində
"İnnovasiyaların tətbiqi: inkişaf və müasirləşmə"
mövzusunda beynəlxalq simpoziumun keçirilməsi ali
məktəbimizin artıq geniş imkanlara malik olduğunu
nümayiş etdirir. Bundan başqa, Boloniya prosesinə uyğun
olaraq 2012-ci ildən etibarən Naxçıvan Dövlət
Universitetində Erasmus-Mundus və Mövlana proqramları
əsasında da beynəlxalq tələbə mübadiləsi layihələri
həyata keçirilməkdədir. Bu tədris ilindən etibarən
Türkiyənin Şərqi Anadolu universitetləri və Gürcüstanın
Batumi Dövlət Universiteti ilə də tələbə mübadiləsinə
başlanılmışdır. Eyni zamanda, tələbələrimiz Avstriyanın
Qrats universitetində və Litva Respublikasının ali
məktəblərində də təhsil almaq və staj keçmək imkanı
qazanmışlar. Bütün bunlarla Naxçıvan Dövlət Universiteti
Boloniya proseslərinin daha da genişlənməsinə özünün
töhfələrini verir. Kredit sisteminin tətbiq olunması,
tələbə mobilliyinin təmin edilməsi, yay məktəbinin və
kollokviumların təşkili, müstəqil, sərbəst işlərin
hazırlanması istiqamətində həyata keçirilən ardıcıl
tədbirlər universitet həyatında Boloniya prosesinin
inkişaf etdirilməsini şərtləndirir.
Yeni nəsil gəncliyin hərtərəfli inkişafını təmin etmək
üçün Naxçıvan Dövlət Universitetində yaradılmış Tələbə
Gənclər Təşkilatı, Tələbə elmi cəmiyyəti, YAP
Universitet Gənclər Təşkilatı, Tələbə Həmkarlar
Təşkilatı, Tələbə turizm assosiasiyası, Tələbə
informasiya mərkəzi, Tələbə hüquq maarifləndirmə
Mərkəzi, Tələbə teatr və opera studiyaları, xor, vokal
və rəqs qrupları, İdman klubu səmərəli fəaliyyət
göstərir. Ali təhsil ocağının tələbə təşkilatları
universitetdə müasir gəncliyin yaradıcılıq
axtarışlarının, bilik və bacarıqlarının, dünyagörüşünün,
təşkilatçılıq qabiliyyətlərinin daha da inkişaf
etdirmələrində, asudə vaxtlarının səmərəli təşkilində
mühüm rol oynayırlar. Tələbə təşkilatlarında fəaliyyət
müasir gənclik üçün böyük təşkilatçılıq məktəbi
funksiyasını da həyata keçirir.
Xalqımızın ümummilli lideri Heydər Əliyevin 1974, 1992
və 1999-cu illərdə 4 dəfə Naxçıvan Dövlət
Universitetində olması, burada etdiyi tarixi nitqlər,
verdiyi tövsiyələr və tapşırıqlar, göstərdiyi qayğı
ölkədə və regionda ali təhsilin və elmin, o cümlədən
Naxçıvan Dövlət Universitetinin inkişafında mühüm rol
oynamışdır. Görkəmli dövlət xadimi Heydər Əliyevin 12
noyabr 1992-ci ildə Naxçıvan MR Ali Məclisinin sədri
kimi Naxçıvan Dövlət Univesitetinin 25 illik yubileyində
iştirakı və tarixi nitqi müstəqillik dövrü Azərbaycan
ali məktəbinin proqramı idi. 20 il bundan əvvəl deyilmiş
aşağıdakı fikirlər bu gün üçün də aktual və müasir
səslənir:
"İndi Azərbaycan müstəqil bir dövlət kimi dünyanın hər
bir ölkəsi ilə müstəqil əlaqə yaratmağa və bu
əlaqələrdən öz ölkəsinin gələcək inkişafı üçün istifadə
etməyə malik olan bir dövlətdir. Bu baxımdan Naxçıvan
Dövlət Universiteti indi sərbəst bir ali məktəbdir. Onun
Azərbaycanın bütün ali məktəbləri ilə əlaqələri inkişaf
etdirməyə daha da əlverişli şərait var və eyni zamanda,
dünyanın bütün ölkələri ilə, orada olan ali məktəblərlə,
elm mərkəzləri ilə, elm ocaqları ilə əlaqə saxlamağa
imkanları vardır. Çox yaxşı haldır ki, artıq bu sahədə
müəyyən addımlar atılıb... Bu gün Naxçıvan Dövlət
Universitetinin bu yubiley mərasimində İran İslam
Respublikasının və Türkiyə Cümhuriyyətinin ali
məktəblərinin və dövlət adamlarının iştirakı buna
sübutdur. Sizi əmin edə bilərəm ki, Naxçıvan MR Ali
Məclisi bu sahədə Naxçıvan Dövlət Universitetinin
fəaliyyətinə lazımi köməklik edəcək və lazım olan
şəraiti yaradacaqdır.
...Artıq bundan sonra sizin hazırlayacağınız ali
təhsilli kadrlar gərək daha yüksək kriteriyalara, yüksək
tələblərə uyğun olsunlar. İndi artıq siz keçmiş Sovetlər
İttifaqının çərçivəsində olan təcrübəni yox, bütün dünya
təcrübəsini gərək mənimsəyəsiniz, ondan səmərəli
istifadə edəsiniz və ali təhsil işinin təşkilini daha
müasir səviyyədə qura biləsiniz".
Ulu öndər Heydər Əliyevin 11 oktyabr 1992-ci il tarixdə
Naxçıvan Dövlət Universitetində "Bazar iqtisadiyyatı
şəraitində iqtisadi əlaqələrin və sərhədyanı ticarətin
təşkili" mövzusunda keçirilmiş beynəlxalq simpoziumdakı
zamanı qabaqlayan uzaqgörən nitqi, 11 oktyabr 1997-ci
ildə universitetin 1600 yerlik yeni tədris korpusunun
açılışı mərasimində iştirakı, tarixi çıxışı, 27 oktyabr
1997-ci ildə ölkə başçısı kimi bu ali məktəbin 30 illik
yubileyi münasibətilə kollektivə ünvanladığı təbrik
məktubu geniş mənada ölkəmizdə, o cümlədən də Naxçıvan
Dövlət Universitetinin həyatında tarixi hadisələrdir.
Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin
Naxçıvan Dövlət Universitetində Elektron kitabxananın
açılışında iştirakı (4 may 2004-cü il), universitetin 40
illik yubileyinin keçirilməsi haqqındakı 31 mart 2007-ci
il tarixli sərəncamı və 17 oktyabr 2007-ci ildə
keçirilmiş həmin yubiley mərasimindəki dərin məzmunlu
nitqi ali məktəbin inkişafına dövlət qayğısının müasir
mərhələdəki parlaq ifadəsidir. Yubiley mərasimindəki
nitqində Prezident İlham Əliyevin aşağıdakı sözləri
müstəqillik dövrünün ali təhsil siyasətinin yeni tarixi
mərhələdəki gerçəkliklərinin ifadəsidir:
"Mən çox istəyirəm ki, Azərbaycanda çox vətənpərvər,
peşəkar, bilikli, savadlı gənc nəsil yetişsin ki,
ölkəmizin gələcək inkişafına öz töhfəsini versin. Bunu
təmin etmək, buna nail olmaq üçün, əlbəttə ki,
Azərbaycanda ali məktəblərdə tədrisin səviyyəsi yüksək
olmalıdır. İndi biz bunu görürük, ali məktəblərin həm
maddi-texniki bazası möhkəmlənir, həm də tədris
proqramları dünya səviyyəsinə uyğunlaşır.
...Naxçıvan Dövlət Universitetinin də bu işlərdə öz
payı, öz əməyi var. Mən şadam ki, universitet çox
sürətlə inkişaf edir, burada çox böyük işlər görülür.
Universitetin xarici əlaqələri də çox genişdir. Mən
bilirəm ki, universitet dünyanın aparıcı ali məktəbləri
ilə çox yaxşı işgüzar əlaqələr yarada bilibdir. Burada
müxtəlif ölkələrdən tələbələr oxuyur və bu da özlüyündə
bir göstəricidir. ...Naxçıvan Dövlət Universitetinin
nüfuzu dünyada kifayət qədər yüksək səviyyədədir. Burada
görüləcək işlər, yeni fakültələrin açılması və gələcək
planlar, əlbəttə, imkan verəcək ki, Naxçıvan Dövlət
Universiteti nəinki regionda, hətta dünya miqyasında
tanınmış ali məktəblərin birinə çevriləcəkdir".
Naxçıvan Muxtar Respublikasında təhsilə, elmə,
maarifçiliyə, universitet quruculuğuna xüsusi diqqət
yetirilməsi Naxçıvan Dövlət Universitetinin böyük
sürətlə inkişaf etdirilməsinin mühüm hərəkətverici
qüvvəsini təşkil edir. Bu genişmiqyaslı proqramın əsas
istiqamətlərindən birinə çevrilən ali məktəb quruculuğu
Naxçıvanda böyük bir universitet şəhərciyinin yaranması
ilə nəticələnmişdir. Naxçıvan MR Ali Məclisinin sədri
Vasif Talıbovun ifadə etdiyi aşağıdakı fikirlər illər
ərzində çəkilmiş böyük zəhmətin bəhrəsi olan
universitetin bugünkü inkişaf səviyyəsinə verilən
qiyməti və bu ali təhsil ocağının gələcəyinə bəslənilən
ümidləri dolğun şəkildə mənalandırır: "Naxçıvan Dövlət
Universitetində yaxşı baza, nizam-intizam vardır.
Universitetdə vətənpərvər, məsuliyyətli müəllimlər dərs
deyirlər. Eyni zamanda, bu ali təhsil müəssisəsinin
Azərbaycanın muxtar respublikanın gələcəyini öz üzərində
hiss edən gəncliyi vardır".
Azərbaycan Respublikasının Prezidenti Heydər Əliyevin 12
iyun 2002-ci il tarixli sərəncamı ilə Naxçıvan Dövlət
Universitetinə yüksək idarəetmə-muxtariyyət statusu
verilmişdir. Bu ali təhsil ocağında 1997-ci ildə
yaradılmış və indiyədək 153 məşğələsi keçirilmiş
"Heydər Əliyev universiteti"nin ardıcıl fəaliyyəti
müasir gəncliyin milli dövlətçilik, vətənpərvərlik və
siyasi yetkinlik ruhunda formalaşmasına uğurla xidmət
edir.
Naxçıvan Dövlət Universitetində zəngin mədəni mühit
formalaşmışdır. Universitet tələbələrinin hazırladıqları
"Arşın mal alan" operettası Bakı şəhərindəki Səməd
Vurğun adına teatrın səhnəsində, Rusiyanın Novosibirsk
şəhərində, Türkiyə Cümhuriyyətinin Ərzurum, Samsun,
Qars, Ərdəhan, Trabzon Universitetlərində, Gürcüstan
Respublikasının Axaltsıx Universitetində uğurla nümayiş
etdirilmişdir. Universitetin Tələbə Teatr Studiyasının
1999-cu ildə hazırladığı Kamal Abdullanın "Beyrəyin
taleyi" tamaşası Türkiyənin Bayburt şəhərində keçirilən
Dədə Qorqud festivalında mükafata layiq görülmüşdür.
Həvəskar aktyor kimi çıxış edən tələbələrimiz Azərbaycan
yazıçısı Cəlil Məmmədquluzadənin "Anamın kitabı" və
"Ölülər" tamaşalarını Bakıda və Naxçıvanda uğurla
nümayiş etdirmişlər. Böyük türk şairi Nazim Hikmətin
"Qəribə adam" əsəri də 2012-ci ildə universitet
səhnəsində müvəffəqiyyətlə tamaşaya qoyulmuşdur. Hazırda
Tələbə Teatr Studiyası antiq dramaturgiyanın zirvəsi
sayılan Esxilin "Zəncirlənmiş Prometey" əsərini səhnəyə
çıxarmaq üçün yaradıcılıq işləri aparır. Universitetin
yallı, vokal və rəqs qrupları, Xalq çalğı alətləri və
Kamera orkestrləri universitetdən kənarlarda da yaxşı
tanınır. Şən və hazırcavablar klubu tələbə həyatının
maraqlı keçməsinə, intellektual düşüncənin inkişafına
kömək edir. Ali məktəbimizdə fəaliyyət göstərən
"Universitet dünyası", "Botanika", "Təbii sərvətlər",
"İdman" muzeyləri tədris prosesində əldə olunan
biliklərin canlı, əyani vasitələrlə
möhkəmləndirilməsini, universitetin tarixi ənənələrinin
yeni nəsillərə çatdırılmasını təmin edə bilir.
Universitetin zəngin mədəni mühiti buradakı
elmi-maarifçi prosesləri tamamlayır və zənginləşdirir.
Naxçıvan Dövlət Universitetinin müəllimləri və
tələbələri arasında təsviri sənət geniş inkişaf
etmişdir. Universitetdə çalışan müəllimlərin, istedadlı
tələbələrin yaratdıqları rəsm əsərləri Azərbaycanla
yanaşı, dünyanın ayrı-ayrı ölkələrində təşkil edilən
beynəlxalq sərgilərdə də uğurla nümayiş etdirilir. Artıq
Naxçıvan Dövlət Universitetinin özünəməxsus rəssamlıq
məktəbi formalaşmışdır. İdman sahəsində də ciddi uğurlar
əldə olunmuşdur. Ali təhsil ocağının futbol komandası
ölkəmizin ali məktəblərinin birinciliyində 2008 və
2010-cu illərdə ölkə üzrə çempionluq qazanaraq
Azərbaycan tələbə futbolunu Ukraynada və Polşada uğurla
təmsil etmişdir. Universitetimizin voleybolçuları 2 dəfə
Qafqaz çempionu, badmintonçu qızlarımız isə 4 dəfə
Azərbaycan universitetləri arasında çempion olmuşlar.
İndiyədək Naxçıvan Dövlət Universitetinin 30 mindən çox
məzunu olmuşdur. Məzunlar arasında ölkə miqyasında
özünəməxsus yeri olan yüksək vəzifəli dövlət adamları,
deputatlar, ali rütbəli hərbçilər, görkəmli elm
xadimləri vardır.
Beynəlxalq əlaqələrin inkişaf etdirilməsində, həmçinin
elm və təhsil sahəsində qazandığı nailiyyətlərə görə
Naxçıvan Dövlət Universiteti Avropa Rektorlar Klubu
tərəfindən "Minilliyin universiteti" mükafatına layiq
görülmüşdür.
Naxçıvan Dövlət Universitetinin 25, 30 və 40 illik
yubileyləri dövlət səviyyəsində qeyd olunmuşdur.
Universitetin yaradılmasının bu tədris ilində tamam olan
45 illiyi də ali məktəbin inkişafının yeni bir
mərhələsidir və eyni zamanda, professor-müəllim
heyətinin, tələbə kollektivinin cəmiyyət qarşısında
növbəti hesabatıdır.
Nəticə etibarı ilə Naxçıvan Dövlət Universitetinin
hərtərəfli inkişaf etmiş müasir tipli ali məktəbə
çevrilməsi Azərbaycan dövlətinin elm, təhsil və gənclik
siyasətinin konkret nəticələrindən biridir. Beləliklə,
Naxçıvan Dövlət Universiteti möhkəm milli əsaslara malik
olan, dövlətçilik təmayüllü və dünyaya inteqrasiya etmiş
müasir tipli Azərbaycan ali məktəbidir. Dünya birliyində
və ölkənin ali təhsil sistemində özünəməxsus yeri olan
Naxçıvan Dövlət Universiteti daim yeniləşmək və inkişaf
etmək istiqamətində tarixi yolunu dönmədən davam
etdirməkdədir.
İsa HƏBİBBƏYLİ,
Naxçıvan Dövlət Universitetinin rektoru, akademik |
