|
|
|
Dünyanın
təhsil yenilikləri |
|
|
|
|
Ailə tərbiyəsi şagirdlərin tədris uğurlarına
müsbət təsir göstərir |
|
 Tədqiqatlara
əsasən, şagirdlərin əldə etdiyi nailiyyətlərdə
ailə tərbiyəsi mühüm rol oynayır. 18 yaşadək
olan 10000 yeniyetmə arasında aparılmış
araşdırmalar nəticəsində məlum olub ki, ailədə
verilən tərbiyə məktəbdəkindən üç dəfə daha
üstündür.
Tədqiqatçılar müşahidə ediblər ki, müqayisə
aparılması üçün hazırlanmış testlərdə məktəbdə
təhsil alan, valideynləri tərəfindən diqqət
görən və evdə dərslərinə maraq göstərilən şagird
ən yaxşı məktəbdə oxuyan, ancaq valideynləri
dərsləri ilə maraqlanmayan şagirdlərdən daha
yüksək nəticələr göstərib. Bununla yanaşı,
tədqiqatçılar onu da qeyd edib ki, məktəbin
keyfiyyətli olması böyük önəm daşıyan məsələdir,
xüsusilə uşaqlara yeniyetməlik dövründə evdən
kənar mühitin təsiri daha böyükdür.
ABŞ-ın Şimali Karolina Ştat Universitetinin
əməkdaşları "ailə sosial kapitalı"nı "məktəb
sosial kapitalı" ilə müqayisə edərək onların
hansının daha vacib olmasını öyrənib.
"Ailə sosial kapitalı" valideynlərin uşaqlarına
inamı, onların ev tapşırıqları ilə
maraqlanmaları, məktəbdəki fəaliyyətlərinin
müzakirəsi, valideynlərin məktəbdə təşkil olunan
tədbir və mərasimlərdə iştirakı və digər bu kimi
məqamlara əsaslanır. "Məktəb sosial
kapitalı"nda müəllimlərin valideynlər tərəfindən
qiymətləndirilməsi, şagirdlərin əxlaq
qaydalarına riayət etməsi, idman yarışlarında və
dərsdənkənar tədbirlərdə iştirak, valideyn və
məktəb arasında əlaqələrin müntəzəmliyi diqqətdə
saxlanılır, habelə dərsə gəlməmək, dərsdən
qaçmaq, cəzalandırılmaq kimi problemlərin
olmaması nəzərə alınır.
Qeyd edək ki, uzunmüddətli təhsil monitorinqi
layihəsində iştirak edən şagirdlərin nəticələri
ballarla qiymətləndirilib. Daha sonra əldə
olunan nəticələr şagirdlərin riyaziyyat, oxu,
dəqiq elmlər və tarix fənlərindən əldə etdikləri
göstəricilərlə müqayisə edilib.
Tədqiqatın müəlliflərindən biri, sosiologiya
üzrə professor Tobi Parsel deyib: "Şagirdlərin
əldə etdiyi nailiyyətlərdə məktəbin də, ailənin
də iştirakı vacibdir, lakin ailənin rolu daha
böyükdür". O qeyd edib ki, ailədə təhsillərinə
diqqət göstərilən uşaqların nəticələri daha
yaxşı olub, lakin məktəbin heç bir əhəmiyyəti
olmadığını demək olmaz, məktəbin də xüsusi rolu
var.
T.Parsel daha sonra bidirib: "Ən başlıcası
valideynlər uşaqlarının təhsildə uğur
qazanmasında nə qədər əhəmiyyətli olduqlarını
başa düşməlidirlər".
Ali məktəblərə qəbul olunmaq və ya işləməyə
getmək istəyən yeniyetmələr arasında aparılan
araşdırmalarda da "ailə sosial kapitalı"nın çox
önəmli olduğu məlum olub.
Tədqiqatçılar belə qənaətə gəliblər ki, təkcə
məktəblərə investisiya ayırmaqla
kifayətlənməməli, eyni zamanda "ailə sosial
kapitalı"nın da inkişafına diqqət
yönəldilməlidir. |
|
|
Beynəlxalq Reytinq Agentliyi Kembric
Universitetini "AAA" reytinqinə layiq görüb |
|
 "Moody"
Beynəlxalq Reytinq Agentliyi Kembric
Universitetinə "AAA" reytinqi verib. Buna səbəb
ali məktəbin bazarda mövqelərini qoruması və
gəlirlərini sabit səviyyədə saxlamasıdır.
Agentliyin məlumatında bildirilir ki, Kembric
Universiteti inkişaf perspektivlərini sabit
saxlayıb, bazarda mövqelərini möhkəmləndirib,
qiymətli kağızlarının həcmini artırıb və güclü
idarəetmə strukturu qurub.
"Güclü nəşriyyat və qiymətləndirmə biznesinə
malik universitet təhsil sahəsi və elmi
tədqiqatlar üzrə dünya lideri qismində bazarda
möhkəm mövqeyə malikdir", - deyə agentliyin
məlumatında qeyd edilir.
Agentlik, həmçinin Kembric Universitetinin "ən
yaxşı tələbələri" ali məktəbə cəlb etmə, Böyük
Britaniyanın daxilindən və xaricindən elmi
tədqiqatlara cəlb olunan maliyyə vəsaitlərinə
təminat vermə bacarığını qeyd edib.
Agentlik əlavə edib ki, universitetə "AAA"
reytinqinin verilməsinə səbəb, həmçinin ali
məktəbin ölkənin digər universitetləri ilə
müqayisədə dövlət maliyyələşməsindən az asılı
olması, flaqman statusunu saxlaması və
Britaniyanın təhsil sistemində önəmli rol
oynamasıdır.
Bu yaxınlarda 800 illik yubileyini qeyd edən
Kembric Universiteti təntənəli tədbirlər
keçirmək məqsədilə maliyyə toplanmasına start
verib. Fonda 1,7 milyard funt-sterlinq vəsait
toplanıb ki, bu da Avropa məkanında müvafiq
məqsəd üçün yığılmış ən yüksək məbləğdir.
Agentliyin məlumatında bildirilir ki, ali məktəb
dövlətdən 350 milyon funt-sterlinqədək vəsait
ala bildiyi halda, maliyyə gəlirinin çox olması
səbəbindən əsas layihələrini müstəqil
maliyyələşdirmək imkanına malikdir. Nəticədə,
universitetin dövlətə borcu Britaniyanın digər
ali məktəbləri ilə müqayisədə daha azdır.
Qeyd edək ki, "Moody" Beynəlxalq Reytinq
Agentliyi kredit reytinqlərinin verilməsi,
risklərin və analizlərin tədqiqatı ilə
məşğuldur. Agentlikdə dünyanın 26 ölkəsindən
4500-dən çox mütəxəssis çalışır. |
|
|
Rusiyanın ali məktəbləri dünya
universitetlərinin reytinq sıralamasında |
|
Rusiyanın bir sıra ali məktəbləri dünyanın
aparıcı universitetlərinin 2012-ci il üzrə
reytinq sıralamasında (QS World University
Rankings jurnalı) öz mövqelərini yaxşılaşdırıb.
Bu barədə jurnalın Mərkəzi, Şərqi Avropa və
Mərkəzi Asiya üzrə direktoru Zoya Zayçeva
məlumat verib.
Dünyanın nüfuzlu ali məktəblərinin 2012-ci il
üzrə reytinq sıralamasına ilk dəfə olaraq
Massaçusets Texnologiya İnstitutu (MTİ) başçılıq
edir. İlk onluqda ikinci yeri 2011-ci ilin
lideri Kembric Universiteti, üçüncü yeri isə
Harvard Universiteti tutub.
Bu arada Rusiyanın iki aparıcı ali məktəbi -
M.V.Lomonosov adına Moskva Dövlət Universiteti
(MDU) və Sankt-Peterburq Dövlət Universiteti
(SPDU) ötənilki pillədən bir qədər geriləyiblər.
Belə ki, MDU reytinqdə 116-cı yerdə (2011-ci
ildə 112-ci yer), SPDU isə 253-cü yerdə (2011-ci
ildə 251-ci yer) qərarlaşıb.
Bundan əlavə, 2012-ci ilin reytinq
sıralanmasında Tomsk Dövlət Universiteti bir
neçə pillə enərək 580-ci yerə (2011-ci ildə
474-cü yer), Kazan Federal Universiteti 663-cü
yerə (2011-ci ildə 603-cü yer) və Lobaçevski
adına Nijqorod Dövlət Universiteti isə 719-cu
yerə (2011-ci ildə 696-cı yer) layiq görülüblər.
Buna baxmayaraq, Rusiyanın bir neçə ali məktəbi
reytinq sıralamasında irəliləməyə nail olub.
Belə ki, Bauman adına Moskva Dövlət Texniki
Universiteti 27 pillə irəliləyərək 352-ci,
Novosibirsk Dövlət Universiteti isə 29 pillə
qalxaraq 371-ci yeri tutub. Həmçinin Moskva
Dövlət Beynəlxalq Əlaqələr İnstitutu 367-ci
(2011-ci ildə 389-cu yer), Tomsk Politexnik
Universiteti isə 567-ci (2011-ci ildə 607-ci
yer) yerdə qərarlaşıb.
Qeyd edək ki, QS World University Rankings
jurnalının sıralaması tərtib edilərkən altı əsas
qiymətləndirmə meyarından istifadə olunur: ali
məktəbin akademik mühitdə nüfuzu, əməkdaşlarının
elmi məqalələrinə istinad səviyyəsi,
müəllim-tələbə nisbəti, işəgötürənlərin ali
məktəbin məzunlarına münasibəti, həmçinin əcnəbi
müəllim və tələbələrin nisbi sayı. |
|
|
Böyük Britaniyada əcnəbi tələbələrin sayı azala
bilər |
|
 2012-2013-cü
tədris ilində Böyük Britaniyada əcnəbi
tələbələrin sayı yeni viza qaydalarının tətbiqi
nəticəsində 20 faiz azala bilər.
Belə ki, tədris ilinin başlamasına az qalmış
universitetlər yerlərin tam dolduğunu iddia
edirdisə, indi viza məsələsi ilə əlaqədar
tələbələrin sayının gözlənildiyindən 20 faiz az
ola biləcəyi bildirilir.
2012-ci ilin aprel ayında hökumət immiqrasiya
sistemini yenidən nəzərdən keçirərək onda bəzi
dəyişikliklər edib. Bu dəyişikliklər tələbə
vizası üçün müraciət edən əcnəbi tələbələrə də
şamil olunub.
Belə ki, yeni qaydalara görə, əcnəbi tələbə viza
almaq üçün öz təhsil haqqını ödəmək iqtidarında
olduğunu qeydiyyata düşməzdən 28 gün əvvəl
təsdiq etməlidir. Bundan əlavə, əcnəbi tələbə
şəxsi bank hesabına malik olmalı və hesabında
aylıq əlavə xərc və yaşayış üçün 1000
funt-sterlinqə qədər vəsaiti olduğunu
göstərməlidir. Həmçinin immiqrasiya məsələləri
ilə məşğul olan rəsmilər hər hansı bir əcnəbi
tələbənin ingilis dili səviyyəsinin qənaətbəxş
olmadığı qənaətinə gəlsələr, həmin tələbəyə viza
verilməsindən imtina edilə bilər.
Əcnəbi tələbələrin sayının azalmasından narahat
olan ali təhsil müəssisələri qəbul şərtlərinin
ağır olduğu qənaətindədirlər. Onların sözlərinə
görə, ötən tədris ilində bir çox əcnəbi tələbəyə
viza verilməsindən imtina edilib, bu isə həmin
tələbələrin Avstraliya və ABŞ universitetlərinə
üstünlük vermələrinə səbəb olub.
Hesablamalara görə, Böyük Britaniyada 340 min
nəfərdən artıq əcnəbi tələbə təhsil alır.
Ümumilikdə onların təhsil haqqının 1,25 milyard,
yaşayış xərclərinin isə 1,6 milyard
funt-sterlinq olduğu müəyyən edilib. Bunlar və
digər xərclərlə birlikdə əcnəbi tələbələr Böyük
Britaniya iqtisadiyyatına hər il təxminən 8,5
milyard funt-sterlinq həcmində xeyir verirlər.
|
|
|
Belçika hollandiyalı tələbələrin axınından
narahatdır |
|
Artıq 10 ildir ki, Belçikanın şimal regionu olan
Flandriyada yerləşən universitetlərdə
hollandiyalı tələbələrin sayı durmadan artır.
Hazırda Belçikada təhsil alan hollandiyalı
tələbələrin sayı 6000-dən çoxdur. Bu tendensiya
Belçika universitetləri və siyasətçiləri
tərəfindən narahatlıqla qarşılanır.
Hollandiyalı tələbələrin Belçikanın bu
regionunda təhsil almağa üstünlük vermələrinin
əsas səbəbi bu ölkədə təhsil haqqının aşağı
olması və dil yaxınlığı (Flandriyada əhalinin
əksəriyyəti holland dilinə yaxın olan flamand
dilində danışır) ilə bağlıdır. Belə ki,
Niderland Krallığında təhsil haqqı 1771 (2300
ABŞ dolları), Belçika Krallığında isə 578 avro
(752 ABŞ dolları) təşkil edir.
Niderlandda ixtisasdan asılı olaraq tələbələr
ali təhsil dövründə 4000-20000 avro xərcləyir,
belçikalı tələbələr isə yalnız bir dəfə az
miqdarda təhsil haqqı ödəyirlər. Həmçinin
Belçikada Niderlanddan fərqli olaraq tibb və
baytarlıq ixtisasları üzrə yer məhdudiyyəti
yoxdur.
Son zamanlar Belçikada hollandiyalı tələbələrin
təhsil haqqının həcmi barədə qızğın müzakirələr
gedir. Hollandiyalı tələbələrin sayının artması
məsələsi Belçika Krallığı parlamentində də
müzakirəyə çıxarılıb. Belçika Təhsil
Nazirliyinin ali təhsil üzrə direktoru Noel
Vercruyse "De Standaard" qəzetinə müsahibəsində:
"Bizim cəmiyyətin bir hissəsi olmayan böyük
tələbə qrupunu maliyyələşdirmək bizim üçün
problemdir. Ali məktəbi bitirdikdən sonra
hollandiyalı tələbələrin çoxu Niderlanda
qayıdırlar", - deyə bildirib.
O daha sonra vurğulayıb ki, qonşu ölkələr təhsil
sahəsi üzrə siyasətlərinə düzəliş etməlidirlər.
"Avropa İttifaqına daxil olan bəzi ölkələrdə
təhsil haqqı çox yüksəkdir, bu da digər
ölkələrin yüklənməsinə səbəb olur", -
N.Vercruyse qeyd edib.
Onu da qeyd edək ki, Niderlanddan olan
tələbələrin ən çox üstünlük verdikləri ali
məktəb Antverpen Universitetidir. Bu ali
məktəbdə hollandiyalı tələbələrin sayı 658-dən
917-yə yüksəlib. Keçən il Gent Universitetində
təhsil alan hollandiyalı tələbələrin sayı 246
olduğu halda, bu il 346 nəfər təşkil edib. |
|
|
Nyu-York məktəblərində valideynlər üçün SMS -
məlumat xidməti tətbiq edilib |
|
2012-2013-cü tədris ilindən etibarən Nyu-York
şəhərinin məktəbləri SMS-məlumat xidmətinə
qoşulublar. Bu barədə şagirdləri yeni tədris
ilinin başlanması münasibətilə təbrik edən
Nyu-York şəhərinin meri Maykl Blumberq məlumat
verib. Onun sözlərinə görə, bu xidmət vasitəsilə
valideynlər övladlarının təhsilini nəzarətdə
saxlaya biləcəklər. SMS xidməti vasitəsilə,
əsasən tədris proqramının yeniləşdirilməsi və
məktəb resurslarından necə istifadə edilməsi
kimi məlumatların verilməsi nəzərdə tutulur.
Xidmətə qoşulmaq üçün "nycschools" (Nyu-York
şəhərinin məktəbləri) sözünü xüsusi nömrəyə
göndərmək lazımdır. |
|
|
Gürcüstanın Elm və Təhsil Nazirliyi elektron
sistemə keçir |
|
 Gürcüstanın
Elm və Təhsil Nazirliyi yeni tədris ilindən
etibarən tam elektron sistemə keçir. Bu barədə
elm və təhsil naziri Dmitri Şaşkin məlumat
verib. O bildirib ki, bu, həm məktəb
rəhbərliyinə, həm elektron jurnallara, həm də
pristavlar (məktəblərdə şagirdlərin davranışına
nəzarət edən şəxslər) tərəfindən tərtib olunan
protokollara aiddir.
D.Şaşkinin sözlərinə görə, yeni sistemlə
əlaqədar bir neçə istiqamətdə işlərə başlanılıb.
Artıq pristavların elektron protokollarının
tərtibi üzrə proqram işə salınıb. Bundan əlavə,
noyabrın 1-dən etibarən Tbilisidə, 2013-cü il
yanvarın 1-dən isə bütün regionlarda elektron
jurnalların istifadəsinə başlanılacaq.
"Əsas vəzifəmiz təhsil sistemini daha da şəffaf
etmək və valideynlərə tədris zamanı övladlarına
nəzarət imkanı yaratmaqdır. Yeni sistemə əsasən
valideynlər SMS vasitəsilə övladlarının
aldıqları qiymətlər barədə məlumatlandırılacaq
və ya məktəbin portalına daxil olaraq
qiymətlərlə orada tanış olmaq imkanı əldə
edəcəklər", - deyə nazir bildirib. Onun
sözlərinə görə, bu proqramın sayəsində dövlət
büdcəsinə 12 milyon lari qənaət edilib.
|
|
|
Riyaziyyat prioritet fənn kimi tədris olunacaq |
| |
|
 Rusiya
Federasiyasının Elm və Təhsil Nazirliyi mövcud
məktəb proqramı standartında riyaziyyat fənninin
prioritet statusu üzrə dəyişiklik etmək
niyyətində olmadığını vurğulayıb. Bu haqda
məlumatı elm və təhsil naziri Dmitriy Livanov
Rusiya Federasiyası hökumətinin iclasından sonra
jurnalistlərə açıqlamasında verib.
Qeyd edək ki, oktyabrın 11-də Rusiya
Federasiyası təhsilinin 2013-2020-ci illərdə
inkişafı üzrə proqram hökumətin iclasında təsdiq
edilib. İclasda çıxış edən Baş nazir Dmitriy
Medvedevin sözlərinə görə, yaxın vaxtlarda
məktəblərdə riyaziyyat fənninin tədrisinə daha
çox diqqət yetirilməsi nəzərdə tutulur.
Rusiya Federasiyasının elm və təhsil naziri
Dmitriy Livanov bu barədə mediaya verdiyi
məlumatda daha sonra qeyd edib: "İbtidai və orta
məktəblərdə ümumfederal standartlar qəbul edilib
və onlara dəyişiklik edilməyəcək. Lakin metodiki
fəaliyyət gücləndiriləcək, yeni dərsliklər
hazırlanacaq və müəllimlər təkmilləşdiriləcək".
Bununla da nazir riyaziyyata prioritet status
verilməsi ilə əlaqədar olaraq bu fənnin xeyrinə
digər fənlərin ixtisar edilməsi haqqında sualı
cavablandırıb.
D.Livanovun sözlərinə görə, eyni zamanda riyazi
bacarıqlara malik istedadlı şagirdlərin aşkar
edilməsi sistemi təkmilləşdiriləcək və onların
daha da inkişafı üçün müvafiq şərait
yaradılacaq.
"Ölkəmizin məktəbliləri riyaziyyat fənni üzrə
beynəlxalq olimpiadalarda uğurla iştirak edərək
son 20 ildə ardı-ardına ilk beşlikdəki yerləri
tutublar. Bu mənada riyaziyyat fənni üzrə
saatların sayını artırmaq əsas deyil.
Riyaziyyatın metodik cəhətdən yüksək səviyyədə
hazırlanmış müəllimlər tərəfindən tədrisi çox
önəmlidir", - deyə nazir qeyd edib. O əlavə edib
ki, bununla bağlı pedaqoji kadrların
hazırlanması məsələsinə əhəmiyyətli dərəcədə
diqqət yetiriləcək.
D.Livanovun sözlərinə görə, Rusiya məktəblərində
riyaziyyat fənni üzrə tədrisin gücləndirilməsi
planı artıq işlənilib hazırlanıb və qısa vaxt
ərzində təsdiq olunaraq həyata keçiriləcək.
Nazir onu da vurğulayıb ki, yuxarı siniflərdə
təhsilin variativliliyi qorunub saxlanılacaq,
əvvəllər olduğu kimi şagirdlər istədikləri
ixtisaslar üzrə istiqamətləri seçəcəklər.
Hazırladılar: Lamiyə ƏLİYEVA,
Leyla HEYDƏROVA |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
