Bu
məqalə bugünkü ümumtəhsil reallıqları və mənzərəsinə,
müasir Azərbaycan məktəbşünaslığına konseptual və
obyektiv yanaşma üçün şərait və istəyin gündəmə gəldiyi
bir zamanda oxucuya təqdim olunur. Təhsil işçisi olaraq
biz də elmi-pedaqoji və tədris-təcrübə mühiti, məktəb
həyatı, on minlərlə təhsilalanın, yəni məktəbyaşlı
uşaqların, eləcə də gənclərin müqəddəratı və s.
məsələlərlə bağlı daha geniş müzakirə və debatlara
ehtiyac duyuruq. Xüsusən də "Yeniləşən Azərbaycana yeni
məktəb" ideyasının real görüntüləri sezilən və yeni dərs
ilinin başlanğıcı ərəfəsində təhsil naziri cənab Mikayıl
Cabbarov tərəfindən bütövlükdə cəmiyyətimizə və birbaşa
məktəbə ünvanlanan mesajların artıq düşüncələrə müəyyən
aydınlıq gətirdiyi bir məqamda bu, müsbət ictimai rəyə
və problemlərə professional yanaşmaya xidmət edə bilər.
Digər sahələrdən fərqli olaraq, məktəb təkcə burada
təhsil alan və təhsil verən insanların fəaliyyət dairəsi
deyil. Onun gündəlik ictimai rəyə gətirilməsi və ictimai
rəydə saxlanılması olduqca vacib şərtdir. Bu, təkcə
məktəbi deyil, həm də məktəblə birbaşa və assosiativ
əlaqədə olan şəxsləri, təşkilat və cəmiyyətləri əhatə
edər, cəmiyyətdə təhsillə bağlı adekvat düşüncə və
yanaşma tərzinin formalaşmasına təkan verər.
Təhsil Nazirliyi rəhbərliyinin iştirakı ilə keçirilən
müşavirələrdə səslənən təklif, irad və fikirlər bizdə
müəyyən narahatlıq doğurduğu üçün məsələlərə münasibət
bildirmək istərdik. Birinci məqam mövcud təhsil
qanunvericiliyi çərçivəsində ümumtəhsil müəssisələrinin
maliyyə-təsərrüfat fəaliyyətinin nizamlanması ilə
bağlıdır. Hamıya məlumdur ki, 2009-cu ildə qəbul
edilmiş "Təhsil haqqında" Azərbaycan Respublikasının
Qanununda və 2011-ci ildə Nazirlər Kabineti tərəfindən
təsdiq olunmuş "Ümumtəhsil məktəbinin Nümunəvi
Nizamnaməsi"ndə büdcə vəsaiti ilə yanaşı, orta təhsil
müəssisələrində əlavə təhsil xidmətlərinin
göstərilməsinə və bu xidmətlərdən əldə edilən
vəsaitlərin məktəbin maddi-texniki bazasının
möhkəmləndirilməsinə, özəl təhsil layihələrinin həyata
keçirilməsinə, məktəbin pedaqoji, təhsilə yardımçı və
texniki heyətinin sosial şəraitinin yaxşılaşdırılmasına
və rəğbətləndirilməsinə icazə verilir. Bu qanunvericilik
bazası işləmək istəyən istənilən pedaqoji kollektivin
qanuni yolla inkişafı və yaşaması üçün geniş meydan
açır. Göstərilən qanunun və qanunvericilik aktının orta
təhsil müəssisələrində əlavə təhsil xidmətlərinin
göstərilməsinə icazə verən bəndlərinin işləmə
mexanizminin sonadək düşünülməsi orta təhsil pilləsinə
böyük fayda gətirə bilər.
Hazırkı məktəb mühitinin qəribə paradoksları var. Bir
növbədə işləyən istənilən məktəbin tədris korpuslarının
qapıları iş gününün sonunadək müəllim və şagirdlərin
üzünə açıqdır. Şagirdlər dərsdən sonra əlavə məşğələlərə
saxlanılır, məktəb binalarında tədris kursları, fərdi
məşğələlər təşkil olunur, idman zallarından istifadə
edilir və s. İstənilən məktəbin kadr potensialı ona
bundan dəfələrlə çox qanuni təsərrüfathesablı xidmətlər
göstərməyə imkan verə bilər. Müəllim və tədris korpusu
işləyir, uşaq əlavələrə və digər məşğələlərə qalır,
valideyn pul ödəyir. Və bütün bunlar hamısı
müəllim-şagird, müəllim-valideyn, müəllim-məktəb
direktoru münasibətlərinin anormallığı və gərginliyi
şəraitində baş verir. Hələ valideyn komitələri və
assosiasiyaların əl atdıqları müxtəlif üsulları demirəm.
Belə bir şəraitdə məktəbdə qanuni mühasibatlığın
mövcudluğu ümumtəhsil müəssisəsinin (qeyd edək ki,
məktəb də hüquqi şəxs hesab olunur və "Müəssisələr
haqqında" qanun ona da şamil edilir) normal
təlim-tərbiyə və təsərrüfat-maliyyə həyatına müsbət
təsir göstərər. Məktəbin maddi-texniki bazası və məktəb
kollektivinin imkanları təkcə ayrı-ayrı şəxslərin (hətta
onların bir qisminin məktəbə dəxli olmur) rifahına
deyil, burada çalışan azmaaşlı texniki və
təhsiləyardımçı personal üçün əlavələrə, ehtiyac içində
yaşayan ailələrdən gələn uşaqların təminatına, məktəb
tədbirləri və layihələrdə iştiraka, qanuni maaşların
ödənilməsinə və s. ünvanlana bilər. Bu isə yalnız və
yalnız mövcud təhsil qanunvericiliyinin imkanları,
ölkəmizin malik olduğu sosial-iqtisadi potensialı,
Təhsil Nazirliyinin irəli sürdüyi səmərəli təşəbbüsləri
təxirə salmadan və maksimum dərəcədə orta məktəbə
yönəltməkdən asılıdır.
İkinci
və yenə də olduqca vacib bir məsələ məktəb -
cəmiyyət münasibətləri, məktəb və müəllim nüfuzunun
qorunması problemidir. Hamı: valideyn də, məktəb
direktoru və müəllimin özü də, təhsilin idarəçiliyinə
cəlb olunmuş yuxarı təşkilatların və yerli icra
hakimiyyəti orqanlarının nümayəndələri, hətta sahə
müvəkkilləri də bir reallıq və həqiqəti dərk
etməlidirlər ki, orta məktəbdə tədris prosesi ciddi iş
rejimi və zənglərlə idarə olunur. Tədris prosesində
direktorun, təlim-tərbiyə işləri üzrə direktor
müavininin, təşkilatçının, psixoloqun, sinif rəhbəri və
fənn müəlliminin, təsərrüfat xidmətinin hər birinin
dəqiq iş qrafiki var. Əgər dərs prosesi zamanı direktor
və ya sadaladığım istənilən məsul şəxs məktəbdə
tapılmırlarsa, mərkəzi icra orqanı kimi Təhsil
Nazirliyinin məktəb qarşısında qoyduğu vəzifələrin
yerinə yetirilməsi sual altına alınır. Məktəb rəhbəri
bəzən ona və rəhbərlik etdiyi məktəbə aidiyyəti olmayan
iclas və tədbirlərdə bir yer (stul, kreslo) tutub, fon
yaratmaqdansa, rəhbərlik etdiyi 500, 1000, 2000
şagirdlik məktəbə və onlarla pedaqoqun cəmləşdiyi
pedaqoji kollektivə dəfələrlə çox fayda verə bilər. Biz
rayon və şəhər, respublika tədbirlərində iştirakın
əleyhinə deyilik, bu cür tədbirlərdə iştirak çox
vacibdir. Lakin bu tədbirlər məktəblərin iş rejiminə
uyğunlaşdırılmalı, tədbirlərə dəvətlər ən azı iki-üç gün
əvvəl məktəb rəhbərliyi ilə uzlaşdırılmalı, iclas və
tədbirlərə məktəbin aidiyyəti üzrə nümayəndəsi
çağırılmalıdır. Əgər hər hansı bir məsələ təşkilatçıya,
uşaq birliyinin rəhbərinə, kitabxana müdirinə və ya
hərbi rəhbərə aiddirsə, direktorun işdən yayındırılıb
məktəbi tərk etməsinə və ona aid dərs yükünün mütəmadi
olaraq digər fənn müəllimlərinə həvalə edilməsinə
ehtiyac qalmaz. Axı məktəbin özünün də çoxlu
sinifdənxaric və məktəbdənkənar tədbirləri, yeni təhsil
texnologiyaları və kurikulumun tətbiqi ilə bağlı iş
planları, valideynlərlə görüşləri, ayrı-ayrı şagirdlərlə
fərdi işi var. İctimaiyyət arasında, elə ictimai baxışın
özündə də məktəb nümayəndələrinə münasibət ciddi
dəyişməlidir. Onların nüfuzuna xələl gətirə biləcək
hərəkətlərə yol verilməməlidir. Heç kəsə sirr deyil ki,
təlim-tərbiyə prosesinin təşkili zamanı məktəbdə və
məktəb ətrafında tez-tez müəyyən problemlər yaşanır. Bu
zaman bəzən kömək əvəzinə hamı izahat tələb edir və
minnət qoyur ki, məsələ böyüməsin. Fikrimizcə, uşaq
idman dərsində, pilləkəndən qaçanda zədə alırsa və
xəstəxanaya çatdırılırsa, şagird kontingenti ilə bağlı
ərazidəki polis şöbə və məntəqələri işə qarışmalı
olursa, burada məktəbin ünvanına ona aid olan haqlı
iradlar yönəldilməli və hər bir təşkilat məktəbi
qınamadan öhdəsinə düşən işi yerinə yetirməlidir. Belə
olan halda istənilən ərazidə və ya mikroərazidə yerləşən
təşkilatlarla əlaqələr daha da möhkəmlənə, məktəbin
işi asanlaşa bilər.
Bakı Şəhəri üzrə Təhsil İdarəsinin xətti ilə təşkil
olunan müşavirədə nazir və idarə rəhbərliyi bir neçə
məsələyə toxundu. Bunlar da məktəbi düşünməyə və konkret
addımlar atmağa istiqamətləndirir. Söhbət üzərində
dayanmaq istədiyimiz üçüncü məsələ -
məktəblərimizdəki müəllim-şağird nisbəti və orta dərs
yükü problemidir ki, buna da ümumiyyətlə, mövcud
təlim-tədris və sosial-iqtisadi münasibətlər
kontekstində baxmaq lazım gəlir. Təcrübəli və bilikli
müəllim əlavə qazanc əldə etmək və repetitor
fəaliyyətini yerinə yetirmək üçün əksər hallarda məktəb
rəhbərliyindən onu bir və ya yarım ştat dərs yükü ilə
təmin etməyi xahiş edir. Təxminən 3-5 faiz istisna
olunmaqla bu qrup müəllimlərin istedadlı və ya
yetirməyən uşaqlarla əlavə məşğələlərə, məktəb
tədbirlərinə cəlbi çox çətindir. Belə halda bilik
yarışlarına hazırlıq, müxtəlif yerli və beynəlxalq
layihələrdə iştirak, eləcə də məktəb işinin təşkili
orta səviyyəli və ya gənc müəllimlərin öhdəsinə düşür.
Müəllim-şağird nisbəti və respublika üzrə orta dərs
yükünün azlığı problemi pedaqoji kollektivlərə xas olan
daha bir cəhətlə sıx əlaqələnir. Bu, xüsusən də Bakı və
digər mərkəzi şəhərlərimizin məktəbləri üçün
xarakterikdir. Birincisi, kişi müəllimlər həddən artıq
azdır və tədrisin təşkili (uşaqların qarşılanması,
ötürülməsı, tədris binası və onun həyətində
növbəçiliyin, eləcə də ev təhsilinin təşkili, dərsə
davamiyyəti pis olan uşaqlarla iş, icbari təhsilin
reallaşdırılması ilə bağlı digər çətinliklər və s.)
qadın müəllimlərin öhdəsinə düşür. Məktəbdəki qadın
müəllimlərin müəyyən bir qismi gənc valideynlərdir, ya
da nənələrdir, yəni onlar öz övladları və nəvələrini o
sinifdən bu sinfə, o müəllimdən bu müəllimə, bufetə
aparmaqla müəyyən mənada tədrisə maneə yaradırlar. Hələ
il boyu analıq məzuniyyətinə, uşaq və nəvələrin
xəstəliyinə görə bülletenə çıxma hallarını demirəm. Belə
görünür ki, bu qrup müəllimləri də artıq dərslə yükləmək
baş ağrısından başqa bir şey deyil... Fikrimizcə, digər
obyektiv və subyektiv səbəblərlə yanaşı, belə məqamlar
da diqqət mərkəzində durmalıdır. Onların həlli
mexanizmini düşünməliyik.
Biz ucqar kənd məktəbləri üçün səciyyəvi problemlərin
mövcudluğunu yaxşı anlayırıq. Bununla belə, imtahandan
keçən gənc müəllimlərimizin (bəlkə də bu zaman oğlanlara
hansısa üstünlük vermək olar) hətta Bakı kəndlərindəki
məktəblərdən belə imtina etmələrini düzgün saymırıq.
Əlbəttə, bu imtinaların kökü dərindədir. Müəllim
ixtisasına düşən orta məktəb məzunlarının böyük
əksəriyyətinin prokuror, hakim, diplomat, politoloq və
daha nə bilim nə xülyasıyla vidalaşa bilməmələri,
məktəbdə işə cəhənnəm əzabı kimi baxmaları, əksər
cavanlarımızın "qaz vurub qazan doldurmaq" ehtirası ilə
tərbiyə almaları, hətta suburbanizasiyanın
insanlarımızın həyat və düşüncə tərzinə endirdiyi
zərbələr bu problemin kökündə yatır.
Məqaləni oxuyan həmkarlarım dediklərimizi məktəb
həyatının gündəlik qayğılarına aid edə və onların
məktəbşünaslığa dəxli olmadığını iddia edə bilərlər.
Amma ciddi elm və pedaqoji mülahizələr real həyatdan
doğur. Dərinə getsək, elə müasir məktəbşünaslığımız da
bugünkü məktəb və müəllimin normal düşüncəsi və
fəaliyyəti üçün az problem yaratmır. İlk məsələni bu gün
I-VI siniflərdə reallaşdırdığımız kurikulum islahatının
çoxları tərəfindən yanlış anlaşılan fəlsəfəsində
görürük. Mətbuatda, elə "Azərbaycan müəllimi"nin
özündəki çıxışlarımızda o fikrin altından dönə-dönə
xətt çəkmişik ki, Azərbaycan təhsil modeli kifayət qədər
təcrübəyə və tarixə, ənənə və dayanıqlığa malik təhsil
sistemidir. Biz on doqquzuncu əsrin sonları - iyirminci
əsrin əvvəllərindən bəri formalaşmış, milli
dəyərlərimizə və mentalitetimizə, yerləşdiyimiz coğrafi
mövqeyə, mədəni-tarixi arealın xüsusiyyətlərinə uyğun
məzmun, məna və forma qazanmış, müstəqilliyimizin iki
onilliyi müddətində ağır sınaq və eksperimentlərdən
çıxmış yolumuza ehtiram və ehtiyatla yanaşmalıyıq. Elə
"kurikulum" sözü də "yol", "istiqamət" mənasını verir.
Bəlkə də islahatın özündən çox bu terminin mənası, yəni
yeni sosial-iqtisadi və milli-tarixi münasibətlər
şəraitində təhsilimizin hansı istiqamətə yönəldilməsi
barədə düşünməliyik. Biz bu gün orta təhsil pilləsinin
psixoloji və metodoloji baxımdan kurikulum və ənənəvi
təhsil mərhələlərinə (I-VI və VII-XI) bölünməsinin
çətinliyini yaxşı anlayırıq. Azərbaycan məktəbi bu yeni
şəraitdə gələcək Azərbaycan vətəndaşını tərbiyə edir və
formalaşdırır. Biz bu gün mövcud olan akademik,
əzbərçi, uşağın yaddaş və psixikasını yükləyən təhsil
sistemimizə yeni məzmun və forma vermək istəyirik. Lakin
proses çətinliklə gedir. Hələ ki pedaqogika,
psixologiya, sosial və psixoloji pedaqogikamız, bu
sahəyə məsul elmi institutlarımız prosesi sistemli
şəkildə izləyə bilmir. Mövcud məktəbin strukturu və
məktəblərin informasiya-kommunikasiya şəbəkəsi, müəllim
kadrlarının hazırlıq səviyyəsi kurikulum islahatının
əməli realizasiyasından uzaqdır. Ən başlıcası odur ki,
bu sahədə müəllim beyni hələ ki, dumanlıdır, əksəriyyət
işə mexaniki və sxematik yanaşır.
Hər bir müəllim sadə bir həqiqəti bilməlidir ki, biz
məktəbdə övladlıq və vətəndaşlıq borcunu dərk edə
biləcək insanı, həm də gələcəyin işçi və mütəxəssisini
yetişdiririk. Müəllimin mövzu ilə əlaqəli qurduğu
motivasiya da, təklif olunan tədqiqat sualları da,
dərsdəki debat, müzakirə, təqdimat və yanaşmalar da,
gəlinən nəticə və tətbiqetmə məqam və imkanları da buna
yönəldilir. Uşaq istənilən dərsdə və orta təhsilin
istənilən mərhələsində konkret bilik, bacarıq və
vərdişlər qazanmalı, öyrəndiyi, bildiyi şeyləri
təcrübədə və həyatda reallaşdırmalıdır... Göründüyü
kimi, burada təhsilin məzmun, model və formasının köklü
dəyişikliyindən söhbət getmir. Əvvəllər də zaman-zaman
yeni təlim metod və üsulları, texnologiyaları tətbiq
olunub, amma bunların heç biri bugünkü kimi müəllim üçün
psixoloji baryer yaratmayıb, heç biri bu boyda
hay-küylə, "inqilab" kimi məktəbə və müəllimə təqdim
edilməyib.
Dərsliklərin kurikulum tələblərinə uyğun yazılmasına
gəlincə, burada tələskənliyə və yaradılmış mövcud
dərsliklərin bazasından imtinaya ehtiyac yoxdur. Biz
gücümüzü oturuşmuş və artıq məktəb tərəfindən qəbul
edilmiş dərslikləri dəyişməyə yox, tədrisin
metodikasına, müəllim üçün vəsaitlərin hazırlanmasına
yönəltməliyik. Kurikulum islahatı tədris prosesində
davamlılığın, ardıcıllığın, mərhələliyin və
sistemliliyin gözlənilməsini istisna etmir. Nə qədər ki
bizdə ümumi və tam orta təhsil pillələrində məzunların
attestasiyasından sonra onların ali məktəblərə
imtahanvermə praktikası mövcuddur və hələ ki
perspektivdə məktəbi başqa yenilik gözləmir, bizdə
tədris proqramları anlayışının aradan götürülməsi
məsləhət deyil. Əks halda, hətta VI-VII sinif şagirdləri
də TQDK-nın test proqramları və bankları ilə işləmək
məcburiyyətində qalacaq.
Bizdə təhsil mətbuatı var. Lakin təhsil mətbuatının
yazdıqlarını, eləcə də elmi-pedaqoji işləri real tədrisə
yaxınlaşdırmalı, dissertasiya və elmi işlərin mövzuları
bir yana, elmi-nəzəri məqalələrdə də tədris-təlim
şəraitimizə söykənməliyik. Biz tanınmış alimimiz,
professor Əbdül Əlizadənin "Kurikulum" jurnalında gedən
məqalələrini, ənənəvi psixoloji anlayış və terminləri
kurikulum islahatı ilə əlaqələndirməsi cəhdlərini
maraqla izləyirik. Onun və digər tək-tük pedaqoq,
psixoloq və sosioloq alimlərimizin gündəmə gətirmək
istədiyi paradiqmaları kurikulum islahatına cəlb olunmuş
təlimçilərin, dərslik və müəllim üçün vəsait yazan
müəlliflərin, gec də olsa, diqqətdə saxlayacağına
inanırıq.
Məktəbşünaslığımızın təxirəsalınmaz problemlərindən
digəri də ali və orta təhsil pillələrində verilən
təhsilin məzmun və strukturundakı uyğunsuzluq, onların
bir-birini izləməməsidir. Hörmətli nazirimizin bu
günlərdə "Azərbaycan müəllimi" qəzetində dərc olunmuş
müsahibəsində müəllim işləmək istəyən 18782 nəfərdən
yalnız 1474-nün işə qəbul edildiyi vurğulanır. Biz də
elə hesab edirik ki, bu qədər pedaqoji ixtisaslı ali
məktəb məzunu olmasına rəğmən, 2000-nə yaxın iş yerinin
vakant qalması acı hisslər doğurur. Burada da müəyyən
obyektiv və subyektiv səbəb və dəlillərə müraciət edə
bilərik. İlk növbədə, pedaqoji ixtisaslara
abituriyentlərin çox vaxt məcburiyyət qarşısında, özü də
az balla müraciət etmələri faktı göstərilsə də, biz
başqa, daha inandırıcı səbəblər üzərində dayanmaq
istərdik. İddiaçılara təklif edilən sualların bir qismi
məntiq və informatika sahələrini və metodikanı əhatə
edir. Bu üç istiqamətin ali təhsil kursunda hansı həcmdə
və keyfiyyətdə tədris olunduğu barədə düşünsək, bəlkə də
gəncləri az qınayarıq. Biz son iki ildə kompleksimizə
pedaqoji təcrübəyə gələn müxtəlif universitetlərin
tələbələri ilə ilk görüşü məktəbdə kurikulum islahatına
həsr edirik. Aydın olur ki, ali məktəbdə onlara bu
istiqamətdə məlumat və lazımi bilgilər verilmir. Əksər
hallarda tədrisin metodikası yalnız sovet dönəmindən
qalma dərsliklərə söykənir. Bizcə, pedaqoji ali
məktəblərimizdə yeni, innovativ və inteqrativ
yanaşmaları təqdim edən, Azərbaycan məktəbindəki yeni
tədris-təlim şəraitinə cavab verən tədris vəsaitlərinin
yaradılması stimullaşdırılmalı, ali və orta məktəblərin
fəaliyyətinin koordinasiyası istiqamətində iş davam
etdirilməlidir.
Son iki ildə pedaqoji təcrübəyə ayrılan vaxt və saatlar
əhəmiyyətli dərəcədə artırılmışdır. Bu, çox gözəl. Lakin
universitetlərimizin pedaqoji təcrübəyə tələbə
göndərdikləri orta məktəblərdə baza kafedraları və ya
onların filiallarının təşkili prosesi ləngiyir. Bu
baxımdan Bakı şəhərinin 190 nömrəli tam orta məktəbində
Bakı Slavyan Universitetinin rektoru, professor Kamal
Abdullayevin təşəbbüsü ilə 2007-ci ildə yaradılmış ali
və orta təhsilin koordinasiyası kafedrasının təcrübəsi
çox önəmlidir. Universitetin Şuşa Rayon Təhsil Şöbəsi,
ayrı-ayrı bölgələrdə yerləşən qaçqın məktəbləri ilə sıx
əməkdaşlığı maraqlı müştərək layihələrin reallaşması ilə
nəticələnməkdədir.
Dərslik yaradıcılığı barədə mətbuatda geniş və
hərtərəfli danışdığımızdan qısaca olaraq onu vurğulamaq
istərdik ki, bizim təhsil şəraitimizdə belə
limitləşdirilmiş variativliyə ehtiyac var. Dünya və
Avropa təcrübəsi göstərir ki, dərslik layihələrinin
qiymətləndirilməsi, satış və marketinqinin birbaşa
məktəblərin, fənn müəllimlərinin və şagirdlərin iştirakı
ilə həyata keçirilməsi faydalıdır.
Sonda daha bir məsələyə - yuxarı sinif şagirdlərinin
yekun attestasiyası və davamiyyətinə diqqət yönəltməyi
vacib sayırıq. Biz də elə hesab edirik ki, tam orta
təhsil pilləsində məzunların attestasiyası ən azı dörd
fənn (ana dili, riyaziyyat, Azərbaycan tarixi və ingilis
dili) üzrə aparılmalı, ali məktəb tələbələrinin dərsə
davamiyyətini nizamlayan təlimatın tələblərinin ən azı
X-XI sinif şagirdlərinə də şamil olunması məktəbin işini
yüngülləşdirərdi. İndiki şəraitdə bir yarımil ərzində
məktəbə davam etməyib, ikinci yarımil məktəbdə görünən
və biliyi qiymətləndirilən şagird sinifdən-sinfə
keçirilir və hətta yekun attestasiyaya buraxıla bilir
(yenicə təsdiq olunmuş "Ümumtəhsil məktəblərində
məktəbdaxili qiymətləndirmənin aparılmasına dair
müvəqqəti təlimat"a görə də belədir).
Çox istərdik ki, yuxarıdan gələn təklif və tövsiyələrə
məktəblərimiz və məktəb işi ilə bağlı elm sahələri,
təhsil mətbuatı zamanın ruhuna və çağırışlarına,
müstəqil ölkəmizin inkişaf templərinə uyğun çevik
reaksiya versin. Mən nikbin adamam, bugünkü və sabahkı
fəaliyyətimizə də nikbin yanaşıram. Və elə düşünürəm ki,
məşhur "Kimyagər" romanının qəhrəmanı kimi xəzinə
axtarışına çıxıb, sonda onu öz ocağımızda -
Azərbaycanımızda tapmağa qadir olmaq üçün sarsılmaz Ruh
sahibi olmağa özümüzdə güc tapmalıyıq. Əgər hər şey
sürətlə dəyişirsə və biz də bu dəyişmələrin dalınca
qaçmağa məhkumuqsa, deməli, münasibət dəyişməlidir ki,
proseslərin dalınca yox, onlarla paralel addımlayasan və
bir addım da qabaqda olasan.
Telman CƏFƏROV,
filologiya elmləri doktoru, professor, Bakı Slavyan
Universiteti Məktəb-Lisey Kompleksinin direktoru |