Müsahibimiz Avropa çempionu, idman ustası Səbirə
Əliyevadır
Azərbaycanda
idman inkişaf etdikcə idmançılarımız da hər il
beynəlxalq turnirlərdə yüzlərlə medal qazanırlar.
Respublikamızda idman artıq ictimai həyatın mühüm
tərkib hissəsinə çevrilmişdir. Prezident İlham Əliyevin
2012-ci ili "İdman ili" elan etməsi də idmançılarımıza
göstərilən ən böyük mənəvi dəstəkdir.
Ötən illər ölkənin idman həyatında bir çox uğurlarla
yadda qalmışdır. Azərbaycan mötəbər idman yarışlarının
keçirildiyi məkana çevrilmiş, bir çox beynəlxalq
turnirlərə ev sahibliyi etmişdir. Ölkəmizdə keçirilmiş
böyük idman tədbirlərindən biri də 2012-ci ilin may
ayına təsadüf etdi - Bakıda ümummilli lider Heydər
Əliyevin anadan olmasının 89-cu ildönümünə həsr edilmiş
cüdo üzrə beynəlxalq Qran-pri turniri keçirildi.
Ötən ilin digər ən əlamətdar idman hadisələrindən biri
də paytaxtımızın yeniyetmələr arasında güləş üzrə dünya
çempionatına ev sahibliyi etməsi oldu. Avqustun 21-27-də
keçirilmiş dünya çempionatına dünyanın 41 ölkəsindən
850-dək idmançı qatılmışdı. Turnirin nəticələri
yeniyetmə pəhləvanlarımız üçün uğurlu oldu. Turnirə
sərbəst güləşçilərin mübarizəsi ilə start verildi.
Dünya çempionatının növbəti günündə qadın güləşçilər
xalça üstünə çıxdılar. Təmsilçimiz Səbirə Əliyeva (70
kq) dünya çempionatının qızıl medalına sahib oldu.
Qadın güləşçilərimiz dünya çempionatında bir qızıl, bir
gümüş və bir bürünc medal qazanaraq ümumi komanda
hesabında dördüncü yeri tutdular.
Beləliklə, dünya çempionatında 9-u qızıl, 5-i gümüş, 5-i
bürünc olmaqla cəmi 19 medal qazanmış yeniyetmə
güləşçilərimiz ümidləri doğrultdular. Keçən il
sentyabrın 22-dən oktyabrın 13-dək bütün dünyanın
diqqəti yenə də Azərbaycana yönəlmişdi. Azərbaycan,
Yaponiya, Koreya Xalq Demokratik Respublikası, Çin,
Nigeriya, Qana, Qambiya, ABŞ, Kanada, Meksika,
Braziliya, Uruqvay, Kolumbiya, Yeni Zelandiya, Fransa və
Almaniya milli komandalarının qatıldığı FİFA U-17
qadınlararası dünya çempionatı ölkəmizdə keçirildi.
"FİFA U-17 qadınlararası dünya çempionatı Azərbaycan
2012" ölkəmizi dünyada tanıtmaq üçün növbəti fürsət
oldu.
Məlumat üçün qeyd edək ki, "DÇ-2012" FİFA bayrağı
altında Azərbaycanda keçirilən ilk böyük turnir və
Avropada təşkil olunan ilk U-17 qadınlararası dünya
çempionatı idi. Beləliklə, U-17 qadınlararası dünya
çempionatını yüksək səviyyədə keçirməklə Azərbaycan bir
daha sübut etdi ki, mötəbər idman yarışlarını qəbul
etməyə qadirdir.
Ötən il sentyabr ayının 21-23-də Bakıda daha bir
beynəlxalq idman yarışı keçirildi. Paytaxtımız ümummilli
lider Heydər Əliyevin xatirəsinə həsr olunmuş güləş üzrə
"Qızıl Qran-pri" beynəlxalq turnirinin final mərhələsinə
ev sahibliyi etdi.
Avropa çempionu Səbirə Əliyevanın idman bioqrafiyasından
2012-ci
ilin avqust ayının 21-27-də Bakıda yeniyetmələr arasında
güləş üzrə dünya çempionatı keçirildi. 41 ölkədən 850
idmançının iştirak etdiyi dünya çempionatının dördüncü
günü 40, 46, 52, 60 və 70 kiloqram çəki dərəcələrində
qadın güləşçilər mübarizə aparırdılar. Çempionatda 70
kiloqram çəki dərəcəsində mübarizə aparan idmançımız
Səbirə Əliyeva ilk görüşünü Mariya Yeroşkinaya (Rusiya)
qarşı keçirdi. Hər iki hissədə qalib gələn güləşçimiz
1/4 finala yüksəldi.
Bakıda yeniyetmələr arasında güləş üzrə dünya çempionatı
keçirilərkən Azərbaycan idmançısı Səbirə Əliyeva 70 kq
çəki dərəcəsində yarımfinalda Macarıstan güləşçisi Yeva
Mariya Nemetə qalib gələrək finala çıxdı, finalda İsveç
güləşçisi Moa Lena Maria Nigreni məğlub edərək dünya
çempionu oldu.
Səbirə Əliyeva 1/8 finalda macar idmançısı Zsanet
Nemethdən (8:1) üstün olub. 1/4 finalda güləşçimiz
serbiyalı Una Svetlana Tubanı da tam üstünlüklə (7:0)
məğlub edib. Yarımfinalda o, yapon Rino Abe ilə gərgin
keçən qarşılaşmada məğlub olub. Güləşçimiz bürünc medal
uğrunda görüşdə Ukrayna təmsilçisi Veronika Pavlyuk
üzərində təmiz qələbə (5:0) qazanıb.
2013-cü il iyul ayının 5-də Makedoniyanın Skopye
şəhərində gənclər arasında güləş üzrə Avropa çempionatı
keçirildi. 72 kiloqram çəki dərəcəsində 1/4 finaldan
mübarizəyə qoşulmuş gənc güləşçimiz Səbirə Əliyeva
Ukrayna təmsilçisi Lyudmila Tiçinanı (9:1) məğlub edərək
yarımfinala vəsiqə qazandı. Polşa güləşçisi Anna
Urbanoviçlə görüşən təmsilçimiz rəqibi üzərində tam
üstünlüklə qələbə qazanaraq finala yüksəldi. Cəmi bir
dəqiqə səkkiz saniyə davam edən həlledici final
görüşündə rəqibi - macar güləşçisi Zsanet Nemeth
üzərində tam üstünlüklə (5:0) qələbə qazanan Səbirə
Əliyeva Avropa çempionu oldu və qızıl medal qazandı.
Yarışları
2 qızıl medalla tamamlayan gənc qızlarımız ümumilikdə
komanda hesabında 4-cü pillədə qərarlaşmışlar.
Azərbaycanın gənc qızlardan ibarət komandası Avropa
çempionatında 2 qızıl medal qazanan yeganə komandadır.
Digər komandaların hər birinin aktivində isə cəmi 1
qızıl medalı var. Azərbaycan güləşçisi Səbirə Əliyeva
dünya çempionatının 1/4 final mərhələsinə yüksəldi.
- Səbirə xanım, uşaqlığınıza qısa səyahət edək...
- Xəzərin sahilində, Buzovna qəsəbəsində böyümüşəm.
Sentyabrın 25-də 18 yaşım tamam oldu. Atam Əliyev
Allahverdinin nəsli-kökü buzovnalıdır. Anam isə
milliyyətcə rusdur.
Buzovnadakı 125 nömrəli orta məktəbin məzunlarındanam.
Həlledici yarışlara hazırlaşdığımdan məşqlərdən imkan
tapıb ali məktəbə sənəd verə bilmədim. Arzum İdman
Akademiyasında təhsil almaqdır. İnşallah, inanıram ki,
gələn tədris ilində imtahanlara hazırlaşıb tələbə adını
qazanacağam.
Ailədə
altı uşaq - üç bacı, üç qardaş idik.
Məndən böyük iki bacım var. İranə Memarlıq və İnşaat
Kollecinin məzunudur, Gülanə isə Bakı Dövlət
Universitetində təhsil alır. Qardaşımın birini - Daşqını
xəstəlik 17 yaşında bizdən ayırdı. Dadaşla İsa isə
məndən kiçikdirlər.
- İdmana özünüz üz tutdunuz, yoxsa?
- İdmana gəlişim həm öz istəyimlə, həm də atama görə
oldu. Atam çox arzulayırdı ki, mən idmançı olum.
Əvvəllər maraq xatirinə məşğul olurdum. 2010-cu ildən
isə həyatımı həmişəlik idmana bağlamağı qət etdim və
peşəkar idmana üz tutdum. O vaxt doqquzuncu sinfə yenicə
keçmişdim. Başladım sərbəst güləşlə məşğul olmağa. İdman
taleyim uğurla başladı. Elə həmin il, yəni 2010-cu ildə
yeniyetmələr arasında keçirilən çempionatda qalib oldum.
Mən onda Uşaq-Gənclər İdman Məktəbini təmsil edirdim. Bu
ildən sərbəst güləş üzrə qadınlararası milli yığma
komandamızda məşq edirəm. 2012-ci il avqustun 24-də mən
yeniyetmələr arasında Bakıda keçirilən dünya
çempionatının qalibi oldum. Həmin çempionatda birinci
yeri tutub diplom və medal qazandım.
2013-cü il iyulun 5-də Makedoniyanın Skopye şəhərində
gənclər arasında keçirilən Avropa çempionatında qalib
oldum və qızıl medal qazandım. Bu yaxınlarda 13-18
avqust tarixlərində isə Bolqarıstanın Sofiya şəhərində
keçirilən çempionatda isə bürünc medalın sahibi oldum.
- Beynəlxalq yarışlarda ədalətsizliklə qarşılaşdığınız
hallar olurmu?
- Bəzən olur. Ancaq texniki baxımdan yanaşdıqda öz
səhvlərim də olur. Əvvəlcədən rəqibimə düzgun
yanaşmalıyam.
- İdmançıların həyatında məşqçilərin yeri?
- Şəxsi məşqçim olimpiya dərəcəli hakim, "Qızıl fit"
sahibi, "Şöhrət" ordenli Hicran Şərifovdur. O, iki ildir
ki, mənimlə məşğul olur. Yığma komandada isə baş
məşqçimiz Həsrət Məmmədyarov və məşqçimiz Arif
Fərmanovdur. Məşqçilər bizə çox şey öyrədirlər. Onlar
güləşməyin, döyüşməyin fəndlərini öyrətməklə yanaşı, həm
də mənəvi-psixoloji cəhətdən də bizi qələbəyə
hazırlayırlar. Başa salırlar ki, özümüzü necə
aparmalıyıq, insanlarla necə davranmalıyıq. Təbii ki,
yarışlar zamanı daha çox məşqçilərimin tövsiyələri
qulağımda səslənir.
- İdmandan başqa daha hansı məşğuliyyətiniz var?
- İdmandan başqa heç nəyə vaxt sərf etmirəm. Ancaq idman
karyeram barədə düşünürəm. İstəyirəm həyatda böyük
nailiyyətlərim olsun, arzularımın hamısını həyata
keçirim, sonra ailə həyatı barədə düşünərəm. Sözsüz ki,
insan həyatında ailənin də rolu çox önəmlidir.
Ailədə ən çox söhbətim anamla tutur, amma peşəmlə bağlı
hər sözümü, hər fikrimi atamla bölüşürəm.
Anam əslən Leninqraddandır. İyirmi üç il əvvəl Bakıya
istirahətə gəliblərmiş. Bir təsadüf nəticəsində atamla
rastlaşıblar... anam o qalan qalıb Bakıda. Buranı özünə
Vətən seçib.
Anam bizim hamımızın Azərbaycan bölməsində oxumağımızı
istədi ki, özü də bizim vasitəmizlə qüsursuz danışmağı
öyrənsin. İndi sərbəst danışır. Anamın ən böyük arzusu
məni həkim peşəsində görmək idi. Amma mən atamın sözünü
yerə sala bilməzdim axı... İndi qələbələrim artdıqca
ailəm də, anam da, hətta qohum-qonşularım da sevinir.
- Orta məktəbin son zəngindən çox keçməyib...
- Məktəbdən ən çox yadımda qalan odur ki, 11-ci sinifdə
oxuyanda hərdən dərslərə gecikirdim. Özüm yaşayırdım
Buzovnada, məşqə gedirdim şəhərə, sonra yenə qayıdırdım
Buzovnadakı məktəbə. Hər gecikəndə müəllimlərim məni
danlayırdılar. Ancaq mən yarışlarda qızıl medal
qazananda müəllimlərim məndən də çox sevinirdilər. İndi
idmana o qədər bağlıyam ki, bir gün məşq etməyəndə
düşünürəm ki, nə isə itirdim. Sanki idmanla nəfəs
alıram.
- Yarışda qalib gəlməyin ən vacib şərti...
- Ən vacib şərt odur ki, iradəli olmaq lazımdır.
Qələbəyə aparan yolda tədbirli olmaq, tələsməmək tələb
olunur. Rejimə, qidalanmaya ciddi fikir vermək
lazımdır. Özünü cəmiyyət içində necə aparmaq, davranış
qaydalarına əməl etmək də idmançı üçün vacib
şərtlərdəndir.
- Özünüzü necə xarakterizə edərdiniz?
- Təbiətən çox sadəyəm. Daş-qaşa, bər-bəzəyə meyilli
deyiləm. İdmançının onsuz da vaxt qıtlığı hər zaman var.
Düşünürəm ki, kənar nəyəsə sərf etdiyim vaxtımı məşqə
həsr edərəm. Məktəb illərimdə hətta sinif yoldaşlarımın
ad günlərinə və yaxud hər hansı bir məşqdən kənar
tədbirlərə də vaxt ayırıb getməmişəm.
- Orta məktəbdə tədris edilən fənlərdən sevdiyiniz hansı
idi?
- Hər zaman ədəbiyyatı, klassiklərimizi sevmişəm. Uşaq
vaxtlarımdan şeir oxumağın, qəzəl əzbərləməyin
həvəskarıyam. Hərdən öz-özümə düşünürəm ki, idmançı
olmasaydım, yəqin ki, şair olardım. Hətta bir-iki dəfə
şeir yazmağa cəhd də etmişəm.
Anam rus olduğundan təbii ki, rusca da bilirəm. Rus
yazıçıları barədə məlumatlıyam. Amma Azəri qızı olduğuma
görə, məni Azərbaycan ədəbiyyatı, Azərbaycan
mədəniyyəti, Azərbaycan musiqisi həmişə daha çox çəkir
özünə. Öz xalqıma, öz vətənimə daha çox bağlıyam. Nizami
Gəncəvinin, Mirzə Ələkbər Sabirin əsərlərini dönə-dönə
oxuyuram.
- İdealınız kimdir?
- Deyirlər həyatda ideal insan yoxdur. Amma mən bu
fikirlə razı deyiləm. Mənim ailəm mənim idealımdır.
İdman isə mənim yaşam tərzimdir. İdmanı seçməkdə heç də
peşman deyiləm. Peşəkar idmançılardan Avropa çempionu
Sona Əhmədli həm insani, həm də idmançı keyfiyyətləri
ilə çox fərqli bir xanımdır. O, artıq idmanı tərk etsə
də, onu özümə örnək sayıram.
- Qarşıda sizi nələr gözləyir?
- Qarşıda həlledici yarışları gözləyirəm. Gənc idmançı
sayılsam da, böyüklərlə məşq etdiyim üçün özümü daha
məsuliyyətli hiss edirəm. Bu ilin noyabr ayında Bakıda
ümummilli liderimiz Heydər Əliyevin 90 illiyinə həsr
edilmiş turnir keçiriləcək. Mən də özümü o mötəbər
yarışda sınamaq və qələbə qazanmaq istəyirəm.
Dünya çempionatından sonra hələ ki, özümə bir qədər
istirahət vermişəm. Çünki idmançı nə qədər ehtiyatlı
olsa da, zədələr idmançının bir növ yol yoldaşıdır.
Zədələr qaçılmazdır. İdmançıların əksəriyyəti bel
ağrılarından əziyyət çəkirlər. Bu, bir növ peşə
xəstəliyi kimi bir şeydir. Məşq zamanı idmançı nə
geyindiyinə fikir verməlidir, xüsusən qadın idmançılar
heç bir əlavə aksessuar daşımamalı, ehtiyatlı
olmalıdırlar ki, əsl döyüşdə səhvə yol verməsinlər.
- Arzularınız?
- Gələcək arzum 2015-ci ildə Bakıda keçiriləcək Avropa
Olimpiya Oyunlarına qatılmaq, orada vətənimizi layiqincə
təmsil etməkdir.
- Ailənizdə idmançı varmı?
- Atamın qohumlarından - əmisi karate ilə, əmisinin
oğlanları isə idmanın müxtəlif növləri ilə məşğul
olublar. Ancaq peşəkar yox, həvəskar səviyyədə.
- Bu adı sizə kim verib?
- Atam. Səbirə onun anasının adı olub. Dünyasını erkən
dəyişib. Atam da öz anasının adını mənə verib. Bəlkə
də atamın mənə bu qədər bağlanmağının bir səbəbi də
anasının adını daşımağımdır.
- Güləşçi olduğunuza görə sizi qınayan çox olub, yoxsa
təqdir edən?
- Düzünü desəm, qınayan daha çox idi. Onu da deyim ki,
qələbələrim artdıqca, əvvəllər məni qınayanların
əksəriyyətindən: "Səbirə, biz səninlə fəxr edirik"
sözlərini də çox eşitdim. Qələbə hissi o qədər
qürurverici bir hissdir ki, onu dadmayan, o hissi
yaşamayan kimsə qələbə barədə danışa bilməz. Mən niyə
güləşirəm? Qələbə qazanmaq üçün. Qələbə qazanmaq
istəyirəm ki, ölkəmi beynəlxalq aləmdə tanıdım.
Bu il iyunun 4-də mənə, hələ 18 yaşı tamam olmayan bir
qıza "İdman ustası" adını verdilər. Bu, mənim üçün çox
şərəfli bir addır.
Bu gün bizim torpaqlarımızın 20 faizindən çoxu düşmən
tapdağı altındadır. Mən arzu edirəm ki, rəqiblərimizi
döşək üzərində təmiz qələbə ilə məğlub etdiyimiz kimi,
düşmən üzərində də eləcə təmiz qələbə çalaq.
Respublikamızın indiki durumunda hər kəs vətənin
azadlığı barədə gücü çatan işi görməlidir. Hətta mən
hərbi xidmətə yollanmaq arzusunu da yaşadıram ürəyimdə.
Mən idmanı da sırf hamıya sübut etmək üçün seçdim ki,
görsünlər ki, Azərbaycan pəhləvanı aslan kimidir.
Güləşmək özü də vuruşmaq deməkdir. Tanımadığım rəqibi
məğlub edirəmsə, düşməni də məğlub edə bilərəm. Mən
qadınlar arasında ən ağır çəkidə - 72 kiloqram çəki
dərəcəsində güləşirəm.
- Bugünkü gəncliyə nə sözünüz var?
- Mən gənclərimizə tövsiyə edərdim ki, asudə vaxtları
varsa, onu idmana sərf etsinlər. İdman sağlamlığın
rəhnidir. Bu yaxınlarda güləşi olimpiya oyunlarından
çıxartmaq istəyirdilər. Yaxşı ki, çıxartmadılar.
Beynəlxalq yarışlarda qələbə qazanan idmançıların
şərəfinə Dövlət bayrağı qaldırılır. Təkcə bu detal
idmanın necə böyük önəm daşıdığını bir daha isbata
yetirir.
Hazırladı: Ellada UMUDLU |