|
 Dokuz
Eylül Universitetində çalışan azərbaycanlı müəllimin
təəssüratları
Əfəndi Nəsibov 1962-ci ildə iyunun 26-da Gürcüstanda
Borçalı mahalının İmirhəsən kəndində anadan olub. Orta
məktəbi bitirdikdən sonra 1978-ci ildə Azərbaycan Dövlət
Universitetinin tətbiqi riyaziyyat fakültəsinə qəbul
olunaraq Bakıda təhsilini davam etdirib. 1983-cü ildə
universiteti fərqlənmə diplomu ilə bitirərək Azərbaycan
Milli Elmlər Akademiyası Kibernetika İnstitutunda əyani
aspiranturaya qəbul olunub. Elmi axtarışlarını davam
etdirmək üçün Moskvaya gedib və 1987-ci ildə
dissertasiya müdafiə edərək riyazi kibernetika` üzrə
fizika-riyaziyyat elmləri namizədi elmi dərəcəsini alıb.
Elmi fəaliyyətini Azərbaycan Elmlər Akademiyası
Kibernetika İnstitutunda davam etdirib. Azərbaycan
Dövlət Neft Akademiyasında, sonra Azərbaycan
Respublikası Təhsil Nazirliyində şöbə müdiri
vəzifələrində çalışıb. 2001-ci ildə elmi çalışmalar üçün
Ege Universitetinə dəvət edilərək Türkiyənin İzmir
şəhərində professor olaraq çalışmağa başlayıb. 2007-ci
ildə dəvət üzrə Dokuz Eylül Universitetinin Statistika
bölümünə keçib.
Türkiyənin Ege Universitetinə dəvət aldım
2009-cu ildə Türkiyə universitetlərində kompüter elmləri
bölümünü ilk dəfə mən qurmuşam. İki ildir ki, bu bölümə
tələbə qəbul edirik. Yeni bir bölümün, xüsusilə də
Türkiyədə ilk dəfə olan bir bölümün qurulmasına icazə
verilməsi Azərbaycandan gəlmiş bir professora və
dolayısıyla Azərbaycan elmi məktəbinə verilən qiymətin
və göstərilən etimadın təzahürüdür.
 Qeyd
edim ki, Türkiyədə universitetlərin quruluşu bir qədər
fərqlidir. Burada bölümlər tələbə qəbulundan tutmuş
təhsil prosesinə qədər hər şeyi müstəqil olaraq
planlaşdırırlar, Azərbaycan universitetlərindəki
fakültələrə bənzərdirlər. Məsələn, bizim universitetin
fənn fakültəsində riyaziyyat, fizika, kompüter elmləri,
biologiya, statistika, kimya kimi bölümlər mövcuddur.
Kompüter elmləri bölümü hər il təxminən 50 tələbə qəbul
edir.
Dokuz Eylül Universiteti Türkiyədəki ən böyük və
qabaqcıl universitetlərdən biridir. Universitetimizdə 60
mindən çox tələbə təhsil almaqdadır, 5 mindən çox işçi
heyəti vardır.
Türkiyədə çox sayda master və doktor səviyyəsində
tələbələr yetişdirmişəm. Bununla birlikdə Azərbaycan,
İran və Malayziyadan olan tələbələrə doktorluq
dissertasiyalarında rəhbərlik etmişəm. Elmi
çalışmalarımız süni intellekt, intellektual verilənlər
analizi, beyin siqnallarının və genetik informasiyanın
analizi, ağıllı şəhər transport sistemləri kimi son
dərəcə müasir sahələrdədir.
Türkiyədə çox sayda universitetlə yanaşı, beynəlxalq
elmi əlaqələr mənasında da bölümümüzün fəaliyyət
sahələri genişdir. Amerika, Kanada, Almaniya, İspaniya,
Rusiya, İran, Malayziya kimi ölkələrlə elmi əlaqələrimiz
mövcuddur. Avropa və Amerika universitetləri ilə tələbə
mübadiləsi edirik. Bauman adına Moskva Dövlət Texniki
Universitetindən professor Valeriy Tarasovun qrupu ilə
ağıllı sistemlər sahəsində elmi əlaqələrimiz vardır.
Azərbaycanla sıx elmi əlaqələrim var
Azərbaycanla elmi əlaqəm isə daimidir. Türkiyəyə
getməmişdən əvvəl laboratoriya müdiri olduğum AMEA-nın
Kibernetika İnstitutunda indi də elmi mövzulara
rəhbərlik edirəm və illik hesabatlarda yer alıram. Bu
günlərdə zəlzələlərin yerini və zamanını əvvəlcədən
müəyyənləşdirə bilmək üçün Dokuz Eylül Universiteti ilə
AMEA-nın Kibernetika İnstitutu arasında işbirliyi
layihəsi hazırlayırıq. Bu layihədə Ankaradakı Təbii
Fəlakətlər və Fövqəladə Hallar Başkanlığı (AFAD) da
iştirak edir. Kibernetika İnstitutunun direktoru,
akademik Telman Əliyevin təklif etdiyi yeni elmi
nəzəriyyədən istifadə olunaraq bu sahədə ciddi
nəticələrin əldə edilməsini düşünürük.
Türkiyədəki Kompüter mühəndisləri bölüm rəhbərləri hər
il, hətta bəzən ildə bir neçə dəfə Türkiyənin müxtəlif
universitetlərində toplanaraq gələcək planlarımızı
müzakirə edirik. Bu toplantılar Türkiyədə kompüter
sahəsinin inkişafına istiqamət verməsi mənasında çox
vacibdir. Bu günlərdə növbəti 27-ci toplantımızı Qafqaz
Universitetinin dəvəti ilə Bakı şəhərində keçirdik.
50-dən çox bölüm rəhbəri bu toplantıda iştirak etmək
üçün Bakı şəhərinə gəldi. Qafqaz Universitetindən başqa,
Bakı Dövlət Universitetində, Azərbaycan Texniki
Universitetində, AMEA-nın İnformasitya Texnologiyaları
İnstitutunda toplantılarda olduq. Bu universitetlərin
müvafiq sahədəki çalışanları ilə də müzakirələr aparıldı
və əməkdaşlığımızın artırılması yolları
müəyyənləşdirildi.
Xüsusilə qeyd etmək istəyirəm ki, Bakı şəhərindəki bu
toplantılar çox yüksək təşkilatçılıq və qonaqpərvərlik
şəraitində keçirildi. Bu səbəblə Qafqaz Universitetinin
rektoru, professor Ahmet Saniçə təşəkkür etməyi özümə
bir borc bilirəm. Toplantıdan sonra Bakı şəhərini və
ətrafını gəzmək fürsətimiz də oldu. Qubadakı Soyqırımı
abidəsini ziyarət edə bildik. Bu abidə, gəzintidə
iştirak edən hər kəsə indiyə qədər oxuduqlarımızdan və
televizor ekranlarında gördüklərimizdən müqayisəolunmaz
dərəcədə daha çox təsir bağışladı. Tariximizə sahib
çıxaraq, gələcək nəsillərə ötürülməsi ücün əmək sərf
edən hər kəsə dərin minnətdarlığımı bildirirəm.
Azərbaycanın müstəqilliyini qazandığı ilk illərdə həyat
şəraitlərinin çətin olması nəticəsində bir çox elm
xadimi xarici ölkələrə getmək məcburiyyətində qalmışdı.
İndi düşünürəm ki, belə olması bəlkə də Azərbaycanın
dünyaya açılması mənasında faydalı olmuşdur...
Azərbaycanda həyata keçirilən böyük dəyişikliklər məni
heyran etdi
Son zamanlar Türkiyədəki işlərimin çox olmasına görə
Bakıya az-az gələ bilirəm. Son dəfə keçən il Bakıda bir
beynəlxalq konfransda oldum. Son illərdə Azərbaycanda
həyata keçirilən böyük dəyişikliklər məni heyran etdi.
Bütün nümayəndə heyətimiz də Bakı şəhərinə valeh oldu.
Şəhərin bu gözəlliyi, toplantıların keçirildiyi məkanlar
və təşkilatçılıq səviyyəsi bir azərbaycanlı olaraq məni
çox qürurlandırdı. Artıq istər gözəlliyi və istərsə də
beynəlxalq səviyyədə keçirilən tədbirlərə görə Bakı
dünyanın ən gözəl şəhərlərindən biridir.
Son illərdə Azərbaycanın güclənməsinin dəyərini, yəqin
ki, qürbətdə olan soydaşlarımız daha dərindən hiss
etməkdədirlər. Çünki Azərbaycanın inkişafındakı hər
addım olduğumuz yerlərdə başımızın daha uca, sözümüzün
daha kəsərli olmasına səbəb olmaqdadır. Harada olursa
olaq, özümüzü Azərbaycan müəllimlərinin bir nümayəndəsi
hiss edirik. Bu hisslərimizi ölməz şairimiz Səməd
Vurğunun unudulmaz sətirləri daha yaxşı ifadə edir:
Hanki səmtə, hanki yana
Hey uçsam da yuvam sənsən,
Elim, günüm, obam sənsən!
Azərbaycan, Azərbaycan...
Əfəndi NƏSİBOV,
professor, fizika-riyaziyyat elmləri doktoru,
Türkiyədəki Dokuz Eylül Universiteti fənn fakültəsi
kompüter elmləri bölümünün rəhbəri |
