Müəllim!
Hər birimiz üçün bu ən ali bir sözdür. Türklər müəllimə
öyrətmən, xoca, fransızlar metğ, ruslar uçitel,
ingilislər tiçə deyirlər. Hansı dildə necə
deyildiyindən asılı olmayaraq bu sözlərin hamısı bir
məna kəsb edir - insanlara elmi öyrədən, həyatı öyrədən
parlaq simalı səxslər. Bu adı daşımaq həm fəxrdir, həm
də həddindən artıq məsuliyyət deməkdir.
Haqqında söhbət açdığımız səxs uzun müddət Bərdə rayon
Məmmədli kənd orta məktəbində riyaziyyat müəllimi
işləmiş Volodya Qulu oğlu Hüseynovdur. O, 1940-cı ildə
Bərdə rayonunun Məmmədli kəndində kolxozçu ailəsində
anadan olub. Atası Böyük Vətən müharibəsinin ilk
günlərindən cəbhəyə yollanmış və geri gayıtmamışdır.
Atasının üzünü belə görməyən Volodya müəllim II Dünya
müharibəsinin acıları və fəlakətləri ilə dolu bir
uşaqlıq dövrü yaşayıb. O, elə kiçik vaxtlarından nəinki
həmyaşıdlarından fərqlənir, hətta özündən bir neçə yaş
böyüklərdən belə öz istedadı və bacarığı ilə seçilirdi.
Dəqiq elmlərə xüsusi meyli olan gənc Volodya 1962-ci
ildə Bakı Dövlət Universitetinin mexanika-riyaziyyat
fakültəsinə qəbul olub. Əla qiymətlərlə oxuyan
Volodyanın Bakıda qalmaq, elmi fəaliyyətlə məşğul olmaq
şansı yüksək olsa da, o, 1967-ci ildə ali təhsil ocağını
bitirdikdən sonra öz arzusu ilə doğma məktəbinə qayıdır.
...1968-ci ilin sentyabr ayı idi. Məmmədli kənd orta
məktəbinə bir neçə cavan kadr işə gəlmişdi. Onlardan
biri də Volodya müəllim idi. O vaxt 4-cü sinifdə
oxuyurduq və bizim 5-ci sinifdə ilk riyaziyyat
müəllimimiz Volodya müəllim oldu. İlk gündən qayğıkeşlik,
ciddilik və tələbkarlıq özünü göstərirdi. Adətən ibtidai
sinifdə bir müəllimin dərs keçməsinə adət edən şagirdlər,
indi bir neçə müəllimin onlara dərs keçməsinə çətin
alışırdılar. Bu mənada şagirdlər üzərindən psixoloji
yükü götürmək, ayrı-ayrı fənlərin mənimsənilməsində
onlara yardımçı olmaq müəllimlərdən böyük pedaqoji
qabiliyyət tələb edirdi. Məhz həmin müəllimlər
içərisində Volodya müəllim öz dərs keçmə metodu, yüksək
elmliyi, tələbkarlığı və ciddiliyi ilə başqalarından
fərqlənirdi. O vaxtlar 5-ci sinifdə riyaziyyat dərsliyi
kimi "Hesab" kitabından istifadə olunurdu və kəsrlər
bəhsi həmin kitabda bir fəsil kimi verilmişdi. Uşaqlar
məxrəcləri müxtəlif olan kəsrlərin toplanması mövzusunu
öyrənməkdə çətinlik çəkirdilər. Onda Volodya müəllim
pedaqoji ustalıqla onu elə izah etdi ki, hətta ən zəif
şagirdlər belə bu mövzunu asanlıqla qavradılar.
Şagirdlərin dərsi tam qavraması üçün bəzən bir
pedaqoji cəza olaraq dərsdən sonra onları əlavə dərsə
çağırmaq Volodya müəllimin pedaqoji iş üsullarından biri
idi. Kənd yerində özünün məktəbdən kənar vaxtını
uşaqların savadlanmasına sərf etmək hər müəllimə aid
olan xüsusiyyət deyil. Uşaqların riyaziyyat fənninə olan
marağını artırmaq üçün o müxtəlif üsullara əl atır,
riyaziyyatdan məktəbdaxili olimpiadalar, dərnəklər
təşkil edirdi.
Volodya müəllimin təşəbbüsü ilə məktəbimizdə "Pifaqor
klubu" başlığı altında divar qəzeti buraxılırdı. Bu
qəzetdə məşhur riyaziyyatçıların həyat və fəaliyyətlərı,
elmi əsərləri və kəşfləri barədə məlumatlar verilir,
olimpiada tipli məsələ və misallar yazılırdı. Həmin
məsələ və misalları həll edənlərin adları məktəbimizdə
fərqlənmə lövhəsində qeyd olunurdu.
Yadımdadır ki, yeddinci sinifdə oxuyurduq. O zamanlar
respublikamızda "Azərbaycan gəncləri" adlı qəzet nəşr
olunurdu. Bu qəzetdə hərdən Azərbaycan SSR Maarif
Nazirliyinin təşəbbüsü ilə müxtəlif fənlər üzrə qiyabi
olimpiadalar keçirilirdi. Bir gün Volodya müəllim, "Akif
yanıma gəl", - deyə məni çağıraraq "Azərbaycan gəncləri"
qəzetində verilən riyaziyyatdan olimpiada məsələ və
misallarını həll etməyi tapşırdı. Mən həmin misalları
həll etdim və onları Azərbaycan SSR Maarif Nazirliyinə
göndərdik. Birinci yerə çıxdığım üçün məktəbimizə Maarif
Nazirliyi tərəfindən xüsusi təşəkkür məktubu
göndərilmişdi.
Volodya müəllimin şagirdlər tərəfindən dərsin
öyrənilməsinə var gücü ilə çalışması hər müəllimə xas
olan xüsusiyyət deyil.
Bax, bu cür müəllimlik fəaliyyətinin nəticəsi idi ki,
respublikamızın müxtəlif ali məktəblərinə, əsasən
texniki yönümlü məktəblərə daxil olan şagirdlərin sayı
ilbəil artırdı.
Volodya müəllim fundamental və universal biliyə malik
olan bir ziyalıdır. O, öz işini gözəl bilən tələbkar,
ciddi müəllim və istedadlı pedaqoq olmaqla bərabər həm
də sadə, qayğıkeş bir insandır. Kəndi, onun adamlarını
yaxşı tanıdığından, hamıya fərdi yanaşırdı. Öz
səmimiyyəti ilə şagirdlərlə tez bir zamanda ünsiyyət
qurmağı bacarırdı. Dərs dediyi şagirdlərdən, onların
valideynlərindən və ya ailə üzvlərindən xəstələnən
olanda hökmən onlara baş çəkər, qayğısını, köməyini
əsirgəməzdi. Bizimlə birlikdə məktəbin stadionunda idman
etməkdən, voleybol oynamaqdan belə çəkinməzdi.
Volodya müəllim zəhmətkeşliyi ilə də hamıdan seçilirdi.
O vaxtlar tez-tez iməciliklər təşkil olunardı. Volodya
müəllim üstümüzdə rəhbər olsa da, bizimlə bərabər,
hətta bizdən də çox çalışardı, bu təmənnasız, faydalı
əməkdən zövq alardı. Kəndin xeyir-şərində, ictimai
işlərdə həmişə öndə olardı. Onda əsl ziyalı
xüsusiyyətləri vardır, kəndimizin, məktəbimizin tanınan
simalarından biri olmaqla bərabər, həm də gözəl ailə
başçısı- iki qız, iki oğlan atasıdır. Bu gün Volodya
müəllim təqaüddədir. Onun müəllimlik fəaliyyəti gənc
müəllim kadrları üçün əsl örnək olmalıdır. Məmmədli
kənd orta məktəbinin məzunu olan hər bir şəxs Volodya
müəllimi gözəl bir pedaqoq, əsl müəllim kimi
qiymətləndirir və qəlblərində gözəl bir insan kimi
yaşadırlar.
Bu il onun 73 yaşı tamam olur. Ömrünüz uzun, canınız sağ
olsun, əziz müəllimimiz! Arzu edirik ki, növbəti 80,
100 illik yubileylərinizə toplaşaq, insan həyatının ən
kövrək, ən qayğısız illərini - orta məktəb illərini
sizinlə birlikdə xatırlayaq. Biz Sizə borclu və
minnətdarıq!
Akif HACIYEV,
Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyinin baş
məsləhətçisi, fizika-riyaziyyat elmləri üzrə fəlsəfə
doktoru,
Mirheydər ABBASOV,
AMEA-nın aparıcı elmi işçisi, kimya elmləri üzrə fəlsəfə
doktoru |