|
Fəlsəfə elmləri doktoru, professor Qabil Hüseynlinin
"Fəlsəfə fənninin tədrisi prosesində tələbələrdə milli
qürur hissinin tərbiyəsi" adlı tədris vəsaitini məhz
belə adlandırmaq olar. Çünki milli qürur hissinin
mənşəyinin araşdırılması və bu hissin fəlsəfə fənninin
ayrı-ayrı mövzuları ilə əlaqələndirilərək tələbə
şəxsiyyətinə təsiri mexanizminin açılmasına cəhd
göstərilməsi elmi-metodik cəhətdən yeni bir cəhd olmaqla
yanaşı, gənc nəslin vətənpərvərlik tərbiyəsində mühüm
rol oynaya bilər.
Metodik vəsait giriş, nəticə və 6 paraqrafdan ibarət
olub tələbə gənclərin vətənpərvərlik tərbiyəsinin mühüm
istiqamətlərindən olan milli qürur hissinin tərbiyə
edilməsi məsələlərinə həsr olunmuş ilk cəhdlərdən
biridir. Çətin müharibə şəraitində yaşayan gənc
dövlətimizdə milli qürur hissinin hər bir insanda,
xüsusən də gənc nəsildə formalaşdırılmasının elmi-nəzəri
və metodiki cəhətdən araşdırılması mühüm praktik
əhəmiyyətə malikdir.
Zənnimizcə, müəllif tələbə gənclərdə milli qürur
hissinin tərbiyə edilməsini fəlsəfə fənninin ayrı-ayrı
mövzularının tədrisi ilə əlaqələndirərək araşdırmaqla
qarşıya qoyulan vəzifələrin öhdəsindən gələ bilmişdir.
Belə ki, fəlsəfə fənninin nəzəri müddəaları ilə sıx
vəhdətdə milli qürur hissinin müxtəlif aspektlərinin
araşdırılması, bunların tələbə dünyagörüşünün və
şəxsiyyətinin formalaşmasına təsiri metodik vəsaitin
əhəmiyyətini artıran cəhətlərdəndir. Kitabda milli qürur
hissinin anlayışı, onun formalaşmasının sosial-psixoloji
amilləri araşdırılarkən fəlsəfə fənninin bir sıra
mövzularına, məsələn "Fəlsəfədə və təbiətşünaslıqda şüur
problemi", "Fəlsəfədə insan problemi", "İdrak. Elmi
idrak və onun formaları" kimi mövzulara geniş müraciət
edilir və qeyd edilən problemin elmi-nəzəri
aspektlərinin daha geniş şəkildə işıqlandırılmasına
çalışılır. Bu kontekstdə vətənpərvərlik hissinin
ayrılmaz hissəsi olan milli qürurun tələbə şəxsiyyətinin
formalaşmasındakı roluna xüsusi diqqət yetirilir.
Müəllif haqlı olaraq qeyd edir ki, insanın öz doğma
vətəninə, onun tarixi keçmişi və qazandığı nailiyyətlərə
hissi-emosional münasibətin toplu ifadəsi olan milli
qürur hissi həm də milli mənəviyyatın ayrılmaz hıssəsi
kimi ortaya çıxır.
Dərs vəsaitinin mühüm cəhətlərindən biri burada
araşdırılan problemlərin gerçəkliklə ciddi surətdə
əlaqələndirilməsidir. Elə bunun nəticəsidir ki, müəllif
tələbə gənclərdə milli qürur hissinin tərbiyə edilməsi
ilə bağlı ətraflı ümumiləşdirmələr apararaq maraqlı
elmi-nəzəri qənaətlərə gələ bilir. Diqqətçəkici
məqamlardan biri də odur ki, müəllif milli qürur
hissinin anlayışına, onun insan dünyagörüş və əxlaqına
təsirinə fərqli cəhətlərdən yanaşmağa çalışmış, son
nəticədə maraqlı qənaətlərə gəlməklə oxucuda ətraflı
təsəvvürlər formalaşdırmağa nail ola bilmişdir. Onun
tələbələrdə milli qürur hissinin formalaşdırılmasını
Azərbaycanda müasir dövlət quruculuğu ilə
əlaqələndirməsi və bu zaman Azərbaycançılıq ideologiyası
üzərində də dayanması metodik vəsaitin dəyərini artıran
cəhətlərdəndir. Bu fonda müəllifin geniş faktik
materiallara müraciət etməsi işin sanbalını daha da
yüksəldir. Aydın hiss olunur ki, müəllif metodik
vəsaitin ərsəyə gəlməsi üçün xeyli zəhmət sərf etmişdir.
Bütün bunlar vəsait haqqında xoş sözlər söyləməyə imkan
verir.
Elə bu səbəbdən də müəllif haqlı olaraq qeyd edir ki,
milli qürur hissinin tələbə gənclərə aşılanması prosesi
tarixi keçmişimizin görkəmli nailiyyətləri, milli
dəyərlərmiz, milli mədəniyyətimizin nümunələri ilə sıx
vəhdətdə aparılmalıdır. Kitabda milli mədəniyyətin milli
qürur hissinin formalaşmasındakı tənzimləyici rolunun
geniş araşdırılması və bu zaman fəlsəfədəki "Mədəniyyət
və sivilizasiya" mövzusuna da müraciət edilməsi
problemin daha həcmli izah edilməsinə kömək edir.
Bu nöqteyi-nəzərdən müəllifin irəli sürduyu fikirlər və
nəzəri müddəalar mövzu ilə bağlı problemlərin aydın
şərhinə xidmət edir, mövzunun lazımi səviyyədə
açılmasına gətirib çıxarır.
Hiss olunur ki, müəllif metodik vəsaitin işlənilməsi
zamanı çoxsaylı ədəbiyyat və tədris vəsaitindən istifadə
etmiş, məsələləri praktiki qənaətlərlə daha da
möhkəmləndirməyə çalışmışdır.
Metodik vəsaitin dili sadə və oxunaqlıdır. Bütün
məsələlər məntiqi ardıcıllıqla şərh edilir.
Metodik vəsaitdən ali məktəblərin tələbə və müəllim
kollektivi istifadə edə bilər.
Nurqələm MİKAYILOV,
fəlsəfə elmləri doktoru, professor,
Azərbaycan Memarlıq və İnşaat Universitetinin ictimai
elmlər kafedrasının müdiri |
