|
(Kompozisiya)
Ya rəbb, bu nə dəhşət, nə fəlakət?
Ya rəbb, bu nə vəhşət, nə zəlalət?
Yox kimsədə insafü-mürüvvət,
İblisəmi uymuş bəşəriyyət?
Hüseyn Cavid
Biri var idi, biri yox idi, axar-baxarlı, başı ağ
çalmalı, həyatın hər səhnəsinin şahidi, dünənini
keçmişlərə fəxarətlə gömən, bu günləri inamla
salamlayan, sabahlara ümidlə göz dikən dağların
qoynunda Xocalı adlı bir cənnətməkan var idi.
Qarabağın sinəsindən pərvazlanan bu ocaq yerində
hər səhər göylərin nazlı gözəli günəş təbəssümü ilə
insanları yuxudan oyadar, həyat öz axarı ilə davam
edərdi.
Günlərin bir günü...
Bu dağların qoynunda yaşıl bir kənd
varıydı,
Əlvan saray, güllü bağ, gen aynabənd,
varıydı,
Neçə dodağı şəkər, söhbəti qənd
varıydı,
Neçə incəbel gözəl, zülfü kəmənd
varıydı.
Yoxdu, daha nağıldı,
İtdi, batdı,
dağıldı.
Mənim şirin qafiyəm, mənim üçcə
hecalım,
Xocalım, ay Xocalım.
Bu füsunkar məkanın üstünü qara buludlar aldı.
İşıqlı sabaha doğru can atan qədim azəri yurdu erməni
qəsbkarlarının iştahına, hərisliyinə qurban oldu. Hansı
işğalçı belə gözəlliyin əsiri olmaz? Lakin azğın,
bədnam qonşularımızdan başqa, yəqin, heç kim həsəd
apardığı füsunkarlığın qənimi olmaz. Bu xəbislik,
şübhəsiz, onlara, balayanların törəmələrinə xas ola
bilərdi. Məhv etdilər Xocalımı. Sildilər yer üzündən
elimin bir parçasını. İtib-batan diyarımız! Qəlbi yaralı
torpağımız! Nə deyək ki,yaralarına məlhəm olsun. Nə
söyləyək ki, dərya qədər dərdindən bir damla götürə
bilək.
Quruyub cadar olmuş dodaqlara nə deyim?
Kəsilmiş biləklərə, barmaqlara nə
deyim?
Yaxınlar eşitmirsə, uzaqlara nə deyim?
Tanrı rəva bilməsin mən bu dərdlə
qocalım,
Xocalım, ay Xocalım!
Xocalı faciəsi XX əsrin ən ağır faciəsidir. Vorfolomey
gecəsitək dəhşətli idi tariximizin bu günü, bu səhifəsi.
Sinəsinə vurulan bir yaranın acısı, sızıltısı hələ
sızım-sızım sızıldarkən, gizildərkən, 20 Yanvar dəhşəti
qəlblərdə, yaddaşlarda göynəyərkən yeni bir soyqırımı
yaşadıldı xalqıma. Ermənilər bu soyqırımı düşünülmüş,
planlı şəkildə həyata keçirmişlər. Bu əməliyyatı
erməni faşistləri "Asala"terror təşkilatı ilə birlikdə,
keçmiş SSRİ-nin Xankəndidə yerləşən 366-cı motoatıcı
alayı ilə birləşərək təşkil etmişlər.
Ağzından alov çıxan silahlar yedi
səni,
İştahalar, nəfslər, tamahlar yedi
səni.
Bağışlanmaz,yuyulmaz günahlar yedi
səni.
...Heç Allah götürərmi qisasımı gec
alım?
Xocalım, ay Xocalım!
Gözlərini qan tutmuş ermənilər quduzlaşmış rus
əsgərləri ilə birləşərək sənə divan tutdular. Əlin heç
yana çatmadı, səsini kimsə eşitmədi. O gün dağ da, daş
da bu terrora üsyan etdi. Axan çaylar bu acıya
hönkürə-hönkürə ağı dedi. Əsən yellər ağı içində
qıvrılan yurddaşlarımın ahını, amanını dünyaya
çatdırmağa çalışdı. Yağan yağışlar murdar quldurların
izlərini yuyub aparmağa can atdı. Göylərdən ələnən qar
çöllərdə, düzlərdə donaraq ölənlərin kəfəni oldu.
Töküldülər üstünə quduz kimi, ac kimi,
Şumladılar yer kimi, qırdılar ağac
kimi.
Dağıtdılar çöllərə əsir, yalavac kimi.
Səni qaldırammasam başım üstə tac
kimi,
Tarixin yaddaşında çətin qalxım,
ucalım,
Xocalım, ay Xocalım!
Aylarla mühasirədə qaldıqda, səsin ərşə dayananda
dayağın olmadı sənin. İmdad diləyən bu çağırışı
eşitmədilər. Gözlənən təhlükəni hiss etdilərsə də,
düşmənin burnumuzun ucunda olduğunu anlasalar da, marığa
yataraq hücuma fürsət axtardığını bilsələr də,
laqeydlikdən, idrakı sönüklərin xəyanətkarlığından,
biganəliyindən, qorxaqlığından heç nə etmədilər. Yanan
çırağının sönməsinə rəvac verdilər. Gözlərindən axan
qanlı göz yaşlarına inanmadılar, silmədilər. Yardımına
yetişmədilər.
Xocalının işğalı zamanı 7000-dən çox əhalinin bir
gecədə 613 nəfəri, o cümlədən 63 uşaq, 70 qoca, 106
qadın xüsusi amansızlıqla qətlə yetirilmişdir.
Yağılar gəlirdi dizləri qanlı,
Ağızları qanlı, sözləri qanlı...
Bir gəlin qaçırdı dizləri qanlı,
Bir gəlin qaçırdı dağlara sarı.
"Şəhidlər" mahnısı
Xocalıda 8 ailə tamamilə məhv edilmiş, 25 uşaq iki
valideynini,130 uşaq bir valideynini itirmişdir.
Xocalı soyqırımında 500-ə qədər adam yaralanmışdır.
Onların 76-sı uşaqdır. 1275 nəfər girov götürülmüş,150
nəfər itkin düşmüşdür. Nə idi günahı onların? Suçu
türk olmaları idi. Xocalıda güllələnmiş 4 aylıq çağanın
günahı azərbaycanlı olması idi. Analarımız ağılarını bu
dəfə həmin çağaya da, əlində məktəb çantası ilə qətl
edilən balaca məktəbliyə də, qırmızı xonçası qaraya
boyanan gəlinə də, ayaqyalın, düşmən gülləsindən
qaçaraq şaxtanın buz pəncəsində həyata gözlərini yuman
gənc oğlana da, körpəsi qarnında süngülənən anaya da,
qoca və xəstə olduğundan, qaça bilmədiyindən evində
yandırılaraq qətlə yetirilən ağsaqqala da, onlardan da
betər günə qalan Xocalıya oxudular...
Duz basdılar yarana,
Layla, Xocalım, layla.
Düşdün gülləbarana
Layla, Xocalım, layla.
Daş üstə daşmı qaldı?
Salamat başmı qaldı?
Gözümdə yaşmı qaldı?
Layla, Xocalım, layla.
Neçə illərdir Xocalısız yaşayırıq. Amma necə?!
Qulağımızda qaçqınların naləsi, üstümüzdə şəhidlərin
ruhu, qəlbimizdə Vətənın yarası.. Hər il 26 fevral
yaxınlaşanda özümüzü günahkar hesab edirik. Xocalını
düşmənlərdən xilas edə bilməmişik. Şəhid ruhlarının
narahatlığını duyuruq. Onların intizarını, incikliyini
hiss edirik.
Şəhidlərin,qaçqınların
Üstümüzdə min ahı var.
Çatdığımız bu nöqtədə
Hamımızın günahı var!
Əldən getdi yurd-yuvamız,
Necə dözdük bu dərdə biz?
Qaytarmaqçün haqqımızı
Əl açmayaq namərdə biz...
("Heyratı" sədaları altında " Qalx ayağa, millət"
mahnısı oxunur).
Vətən oğulları, qalxın ayağa,
Vətənin dağları sizi çağırır.
Əsir düşmüş gəlinləri, qızları,
Yaşıl yaylaqları sizi çağırır.
(Əsgər marşı oxunur)
Bu gün bizim ümidsizliyə qapanmağa haqqımız yoxdur.
Artıq Azərbaycanın güclü ordusu var. Ali Baş Komandan,
Prezidentimiz İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə Çingiz
qeyrətli, Mübariz ürəkli oğullarımızın torpaqlarımızı
qaytaracağı gün uzaqda deyil.
Gün o gün olsun ki, qurtarsın dava,
Dağılsın buludlar, açılsın hava.
Alınsın düşməndən intiqam, qisas,
Torpaq nəfəs alıb dincəlsin bir az...
("Yaşa, Azərbaycan" mahnısı oxunur)
Ayna MƏHSİMOVA,
Qax şəhər N.Allahverdiyev adına 2 nömrəli
məktəb-liseyin ibtidai sinif müəllimi |
