|
 Gənclər bizim gələcəyimizdir.
Zaman-zaman ən mötəbər kürsülərdən səslənən və
nəsillərin bir-birini əvəz etməsi fonunda gəncliyə böyük
ümidləri ifadə edən bu deviz - şüar həmişə aktual olub.
Çünki bəşəriyyətin sadə yaşam məntiqi belədir. Bu gün
həyatın bütün sahələrində quruculuq işlərinin sükanı
arxasında olan orta və yaşlı nəsili sabah gənclər əvəz
edəcək. Ölkənin qurucuları, sahibləri onlar olacaqlar.
Bu mənada gəncləri sabahkı həyata, ata-babalarının
işlərini ləyaqətlə davam etdirməyə, dövlətin, xalqın
onlara bəslədikləri ümidləri doğrultmağa hazırlamaq
bütün dövrlərdə xalqların əsas qayğısına çevrilib.
İnsan özünü və dünyanı əsasən gənclik yaşlarından dərk
edir. Onda doğma Vətən, mənsub olduğu xalq qarşısında
borc, məsuliyyət hissləri də bu yaşdan təşəkkül tapır.
Ona görə də hər bir ölkənin, xalqın gələcəyinin necə
olması bugünkü gəncliyin hansı ideallarla yaşamasından,
övladı olduğu Vətəni, xalqı qarşısında borc, məsuliyyət
hissini necə dərk etməsindən, vətənini, xalqını nə
dərəcədə sevməsindən, milli-mənəvi özünüdərkindən
asılıdır. Əgər biz gələcəyimizi xoşbəxt, əmin-amanda
görmək istəyiriksə sadalanan cəhətlərin bugünkü
gənclikdə olmasına çalışmalıyıq. Bu çalışmanın
mərkəzində isə gənclərin vətənpərvərlik ruhunda
tərbiyəsi durur. Ona görə də gənclərin vətənpərvərlik
tərbiyəsi, onlara Vətənə, xalqa məhəbbət hisslərinin
aşılanması həmişə olduğu kimi bu gün də aktualdır.
Təsadüfi deyildir ki, Azərbaycan xalqının ümummilli
lideri, böyük şəxsiyyət və dövlət xadimi Heydər Əliyev
gənc nəslin vətənpərvərlik ruhunda tərbiyə olunmasını
gənclərin tərbiyəsinə cavabdehlik daşıyan bütün
qurumların, xüsusilə də təhsil işçilərinin qarşısında ən
mühüm vəzifə kimi qoyur, müxtəlif səviyyəli tədbirlərdə,
gənclərlə, müəllimlərlə, ziyalılarla çoxsaylı
görüşlərində bu məsələyə dönə-dönə toxunaraq öz müdrik
məsləhət, tövsiyə və tapşırıqlarını verirdi. Ulu öndər
hələ 1994-cü ildə Bakı şəhərinin təhsil işçiləri ilə
görüşündəki nitqində gənclərin vətənpərvərlik
tərbiyəsinin zəruriliyinə toxunaraq demişdir: "Müstəqil
dövlətdə yaşayan hər bir vətəndaş birinci növbədə bu
dövlətin müstəqilliyinin, suverenliyinin təmin
olunmasını öz həyatının əsas vəzifəsi və məqsədi
bilməlidir. Ona görə də bizim gənclər, təhsil alan
gənclər gərək məktəblərdə ilk addımlarından
vətənpərvərlik əhvali-ruhiyyəsi ilə tərbiyə olunsun.
Bütün dərslər, xüsusən humanitar fənlər gərək
gənclərimizə Vətənə sədaqət, vətənpərvərlik ruhu
aşılasın, tərbiyə etsin və bunlar hər bir gəncin
qəlbində sarsılmaz bir qalaya çevrilsin...".
Müstəqil Azərbaycanın memarı, ulu öndər Heydər Əliyevin
müəyyənləşdirdiyi siyasi xətti uğurla davam etdirən ölkə
Prezidenti İlham Əliyev də öz çıxışlarında gənclərin
vətənpərvərlik ruhunda tərbiyə olunmasının vacibliyini
dönə-dönə vurğulamış, bu işin Azərbaycan dövlətinin
gənclər, təhsil siyasətinin prioritet məsələlərindən
olduğunu diqqətə çatdıraraq demişdir: "Biz böyüməkdə
olan nəslin vətənpərvərlik ruhunda, milli-mənəvi
dəyərlərimiz ruhunda tərbiyə edilməsinə çox böyük
əhəmiyyət veririk. Bu bizim inkişafımızın əsası, hər bir
xalqın inkişafının əsasıdır".
Ölkə başçısının müdrik tapşırıq və tövsiyələrini əldə
rəhbər tutan təhsil müəssisələri, təhsil işçiləri, eləcə
də əsas fəaliyyəti gənclərlə iş olan digər qurumlar
insana xas keyfiyyətlərin ən üstünü olan vətənpərvərlik
hissinin gənclərə aşılanmasına böyük diqqət yetirirlər.
Razılıq hissi ilə qeyd etmək olar ki, son illər ölkədə
gənclərlə aparılan vətənpərvərlik tərbiyəsi işinin
bitkin bir sistemi formalaşıb, bu iş məzmun və forma
cəhətdən xeyli zənginləşib. Həyata keçirilən tədbirlər
silsilə xarakter alıb. Bütün bunlar isə təbii ki,
aparılan tərbiyə işlərinin nəticəyönümlülüyünə müsbət
təsir edir.
Gənclərlə aparılan olduqca rəngarəng mündəricəli
vətənpərvərlik tərbiyəsi işinin mühüm istiqamətlərindən
birini təlim-tədris prosesindəki iş təşkil edir.
Təhsilin bütün pillələrində, xüsusən də ümumtəhsil
məktəblərində bunun üçün geniş imkanlar mövcuddur. Bu
baxımdan orta məktəblərdə, eləcə də təhsilin digər
pillələrində tədris olunan humanitar fənlər, xüsusən də
ədəbiyyatın, tarixin potensialı daha böyükdür. Bu
fənlərin tədrisi şagirdləri, tələbələri müvafiq
biliklərlə silahlandırdığı kimi onların vətənpərvərlik
ruhunda tərbiyəsinə də güclü təsir göstərir, gənclərdə
milli mənlik şüuru formalaşdırır.
Son iki ildə Təhsil Nazirliyinin bu istiqamətdə həyata
keçirdiyi bir sıra layihələr isə məktəblərdə aparılan
vətənpərvərlik tərbiyəsi işinin daha da canlanmasına,
ardıcıl və sistemli xarakter almasına səbəb olmuşdur. Bu
baxımdan təhsil nazirinin ümumtəhsil məktəblərinin V-XI
siniflərində hər dərs ilində ilk dərslərin "Mənim
vətənim - doğma yurdum" mövzusuna həsr edilməsi barədə
ötən il imzaladığı əmr xüsusilə təqdirəlayiqdir. Həmin
əmrə əsasən artıq ikinci ildir ki, məktəblərdə yüksək
səviyyədə aparılan sözügedən dərslər yeniyetmə və
gənclərin vətənpərvərlik ruhunun yüksəlməsində mühüm
rol oynayır.
Təhsil Nazirliyinin bu sahədə daha bir təşəbbüsü də
artıq təhsil müəssisələrində reallaşdırılmaqda olan
Qarabağ tarixinin öyrənilməsi ilə bağlıdır. Belə ki,
nazirliyin müvafiq əmri ilə cari dərs ilindən
respublikanın ümumtəhsil məktəblərinin VIII siniflərində
"Qarabağın tarixi" adlı fakültativ kursun tədrisinə
başlanıb. Ölkənin təhsil ictimaiyyəti tərəfindən
razılıqla qarşılanan və yüksək dəyərləndirilən həmin
layihədə də əsas məqsəd Qarabağımızın tarixinin dərindən
öyrənilməsi, bu əsasda şagirdlərdə güclü vətənpərvərlik
hisslərinin tərbiyə edilməsidir.
Gənclərlə aparılan vətənpərvərlik tərbiyəsi işinin mühüm
istiqamətlərindən birini də ayrı-ayrı şəxsiyyətlərin,
milli qəhrəmanların şəxsi nümunələrindən istifadədir.
Böyük pedaqoqlar, tərbiyə nəzəriyyəçiləri tərbiyədə
şəxsi nümunənin rolunu həmişə yüksək dəyərləndirib, onun
böyük təsir gücünə malik olduğunu vurğulayıblar. Məhz
buna görə də şəxsi nümunə əsasında tərbiyə işi
praktikada həmişə geniş yer tutub. Tariximizdə, müasir
dövrümüzdə həyatı gənclərə vətənpərvərlik nümunəsi olan
şəxsiyyətlər çoxdur. Ən böyük vətənpərvərlik nümunəsi
isə məhz ulu öndərimiz Heydər Əliyevdir, onun zəngin,
mənalı, tamamilə xalqına xidmətə həsr olunan həyatı, ən
yüksək keyfiyyətləri, eləcə də güclü vətənpərvərlik
hissini özündə ehtiva edən şəxsiyyətidir. Bu baxımdan
ulu öndərin həyat və fəaliyyəti ilə gənclərin yaxından
tanış edilməsi onlarda vətənpərvərlik hissinin
yüksəlməsinə güclü təsir edir. Bu işdə ölkəmizin bütün
bölgələrində yaradılmış Heydər Əliyev Mərkəzləri mühüm
rol oynayır. Məlum olduğu kimi, həmin mərkəzlərdə, eləcə
də paytaxtımızdakı möhtəşəm Heydər Əliyev Mərkəzində ulu
öndərin həyat və fəaliyyətini əks etdirən çoxlu eksponat
toplanıb. Mərkəzlərdə keçirilən tədbirlər zamanı gənclər
bu materiallarla yaxından tanış olur, bu böyük insanın
öz xalqına, vətəninə necə qırılmaz tellərlə bağlı
olduğunu, onları necə böyük məhəbbətlə sevdiyini
öyrənirlər. Bu isə onları vətən və xalq naminə Heydər
Əliyev kimi yaşamağa və fəaliyyət göstərməyə sövq edir,
qəlblərindəki vətənpərvərlik hisslərini alovlandırır.
Ulu öndərin həyat və fəaliyyətinin, zəngin siyasi
irsinin dərindən öyrənilməsi istiqamətində son dövrlərdə
Təhsil Nazirliyi tərəfindən atılan addımlar da çox
dəyərlidir və gənclərin vətənpərvərlik tərbiyəsində
mühüm rol oynayır. Məlum olduğu kimi, Təhsil
Nazirliyinin 31 yanvar 2014-cü il tarixli tövsiyə
məktubuna əsasən artıq ikinci ildir ki, orta
məktəblərin XI sinif şagirdləri ilə Azərbaycan
Respublikasının müasir tarixinə aid seçilmiş mövzularda
əlavə dərslər aparılır. Həmin dərslərdə gənclər "Ümummilli
lider Heydər Əliyevin ideyaları müasir Azərbaycanın
sosial-iqtisadi inkişafının təminatçısıdır" və "Ulu
öndər Heydər Əliyev müstəqil Azərbaycanın qurucusu və
memarıdır" mövzularını öyrənirlər. Heydər Əliyev
mərkəzlərində ən yaxşı tarix müəllimlərinin apardıqları
həmin dərslərdə indiyədək on minlərlə şagird iştirak
edib. Bu dərsləri də tam əsasla gənclər üçün
vətənpərvərlik dərsləri saymaq olar.
Təhsil ocaqlarında milli qəhrəmanlarla, Qarabağ uğrunda
savaşda böyük igidliklər göstərmiş vətən oğulları ilə
keçirilən görüşlər, onların həyat və döyüş yolu ilə
gənclərin yaxından tanış edilməsi də gənclərdə
vətənpərvərlik hisslərinin tərbiyəsinə güclü təsir
göstərən amillərdəndir.
Təhsil Nazirliyinin bu sahədə başladığı yeni bir
layihəni də ölkənin təhsil ictimaiyyəti, məktəb
kollektivləri böyük maraqla qarşılayıblar. "Məktəb
qəhrəmanları ilə tanınır" adlı sırf vətənpərvərlik ruhu
daşıyan həmin layihə milli qəhrəmanlarla görüşlərin
keçirilməsini nəzərdə tutur. Artıq tədris ocaqlarında,
digər məkanlarda belə tədbirlərin sistemli təşkilinə
başlanılıb və ilk təcrübələr də göstərir ki, onlar
həqiqətən gənclərin vətənpərvərlik tərbiyəsində, milli
qəhrəmanlarımızın daim yaddaşlarda yaşamasında mühüm rol
oynayır.
Vətənpərvərlik tərbiyəsi vətəni sevməkdən qaynaqlanır.
Vətəni sevmək üçünsə onu yaxşı tanımaq, yeraltı və
yerüstü sərvətlərinə, tarixdən boy alıb gələn
maddi-mədəniyyət abidələrinə, adət və ənənələrimizə
dərindən bələd olmaq lazımdır. Son illər bu sahədə də
işlər xeyli canlanıb, belə tərbiyə işlərinin əsas
mərkəzləri olan tarix-diyarşünaslıq muzeylərinin sayı
artıb. Ötən ildən başlayaraq isə gənclərin vətənimizi
daha dərindən tanınmasına imkan verən yeni layihəyə
start verilib. Belə ki, ölkə rəhbərinin göstərişi ilə
"Ölkəmizi tanıyaq" adlı maarifləndirici tur-aksiyaların
keçirilməsinə başlanıb. Layihə çərçivəsində yay
aylarında, eləcə də tədris ilindəki tətillər dövründə
məktəbli gənclərin müxtəlif bölgələrə səfərləri təşkil
olunur. Bu səfərlər zamanı məktəblilər getdikləri rayon
və şəhərin görməli yerləri, maddi-mədəniyyət abidələri
ilə tanış olur, görüşlər keçirirlər. Layihənin icrasına
başlandığı ötən ilin avqustundan bəri müxtəlif rayon və
şəhərlərin təhsil müəssisələrinin minlərlə şagirdi,
əsasən də gənclər bu tur-aksiyaların iştirakçısı
olmuşdur. Əldə olunmuş təcrübənin təhlili göstərir ki,
bu tur-aksiyalar da digər iş formaları kimi gənclərlə
aparılan vətənpərvərlik tərbiyəsi işinin təsirli
vasitələrindəndir.
Gənclər və İdman Nazirliyinin, ölkədə fəaliyyət göstərən
çoxsaylı gənclər təşkilatlarının, gənclərlə işi özünün
hədəfi seçən bir sıra ictimai birliklərin xətti ilə
həyata keçirilən tədbirlər də gənclərdə vətənpərvərlik
hisslərinin tərbiyəsində mühüm rol oynayır.
Əlbəttə, bir yazıda ölkədə gənclərin vətənpərvərlik
tərbiyəsi sahəsində aparılan işlərin hamısını əhatə
etmək qeyri-mümkündür. Ancaq bu deyilənlər də göstərir
ki, gənclərdə vətənpərvərlik ruhunun aşılanması
istiqamətində kifayət qədər səmərəli işlər aparılır və
bu məsələ gənclərin tərbiyəsi ilə məşğul olan müvafiq
qurumların daim diqqət mərkəzindədir.
Yusif ƏLİYEV,
əməkdar jurnalist,
"Azərbaycan müəllimi"
Qeyd: "Azərbaycan Respublikasının
Prezidenti yanında Kütləvi İnformasiya Vasitələrinin
İnkişafına Dövlət Dəstəyi Fondunun keçirdiyi müsabiqəyə
təqdim etmək üçün" |
