Ən yaxşı müəllimlər

 

Ən yaxşı məktəblər

 

700 bal toplayanlar

 

Azərbaycan Respublikasının
Təhsil Qanunu

 

AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASI TƏHSİL NAZİRLİYİNİN ORQANI

Ana səhifə Seçilmişlərə əlavə et Bizə yazın

 
 
 Xəbərlər
 
 
 
Rəsmi
 
 
 Heydər Əliyev Fondu
 
 
 
Qanunvericilik
 
 
 
Təhsil Nazirliyində
 
 
 
Pedaqoji yazılar
 
 
 Müsahibələr
 
 
 
İdman
 
 
 
Fotoqalereya
 
 
 Arxiv
 
 
 
Əlaqə

 
 
 

Dünya universitetləri

 
 
 

İnternet və ya sayt daxilində  axtarmaq istədiyiniz sözü xanaya yazıb "Axtar" düyməsini sıxın

internetdə

saytda

 
 
 
 

 
 
 
 
 
 
 

 
 
 

 
 
 

ARXİV

4 Mart 2011 - �09

 

Təbiətşünaslıq dərslərində inteqrasiya

 

Məktəblərdə təbiətin, onun sərvətlərinin öyrənilməsi ibtidai siniflərdən başlanır. Təbiətşünaslıq fənnini tədris edərkən mən ancaq qanun və anlayışları şagirdlərə öyrətməklə kifayətlənmirəm, onların diqqətini fənlər arasında olan əlaqəyə, ekoloji məsələlərə cəlb etməyə çalışıram. Çünki şagirdlərin möhkəm və keyfiyyətli biliyə malik olmalarında fənlərarası əlaqə böyük rol oynayır.

Təbiətdən kənar elm yoxdur, bütün fənlər təbiətlə əlaqədardır. Ümumiyyətlə, təbiətşünaslığın tədrisində inteqrasiya (fənlərarası əlaqə) yaratmaq o qədər də asan deyil. Bu əlaqə ya keçilən mövzu ilə eyni vaxtda, ya da əvvəlcədən yaranmalıdır. Təbiətşünaslıq fənni şagirdə ilk anlayışları verir, hələ şagirdin təsəvvür etmədiyi fənlərə ilk yolu, cığırı açır. Ona görə də bu bizim işimizdə  olduqca diqqətli və səbrli olmağı tələb edir. Yeni bir anlayışla tanış olan şagirdin hər sualına səbrlə yanaşmaq lazım gəlir.

Təbiətşünaslıq əsasən fizika, biologiya, kimya, coğrafiya elmləri ilə daha çıx əlaqədardır, lakin riyaziyyat, ədəbiyyat,  əmək, rəsm kimi fənlərdən də yan keçmək olmur. Odur ki, çalışıram keçdiyim mövzudan asılı olaraq dərsin gedişində fənlərarası əlaqə yaradım.

"Yer və Günəş sistemi" mövzusunu keçərkən fizika, coğrafiya fənləri ilə sıx əlaqə yaradıram. Astronomiya ilə bağlı Yerin, Günəşin forması, ölçüləri, ulduzlar, bürclər haqqında ilk anlayışları mənimsədirəm. "Materiklər" mövzusunda şagirdlər gələcəkdə tədris olunacaq coğrafiya fənni ilə tanış olurlar. "Havanın tərkibi, xassələri" mövzusunda ekologiya (havanın mühafizəsi), biologiya (havanın rolu), kimya (tərkibi), fizika (sıxılması, elastikliyi) fənlərinə aid bilikləri məişətdə baş verən, şagirdlərin hər gün rast gəldiyi hadisələrlə əlaqələndirməyə çalışıram.

"Külək, küləyin  təbiətdə gördüyü işlər" mövzusunda fizika (külək enerjisindən istifadə, elektrostansiyalar), coğrafiya (buludların əmələ gəlməsi, yağıntıların tənzim edilməsi) fənləri, "Su-həlledicidir" mövzusunda bir neçə fənlə əlaqə yaradıram: fizika - suyun 3 halı, kimya - maddə hissəcikləri, həlledici, həll olan və həll olmayan maddələr haqqında ilk məlumatlar, faizlə qatılıq anlayışı, riyazi hesablamalara əsaslanmaqla - məhlul hazırlama qaydası.

"Dağ süxurları" mövzusunda coğrafiya fənni ilə əlaqə yaradılır: faydalı qazıntıların müəyyən işarələri, xəritə ilə iş qaydası, əraziləri xəritədə göstərmək və s. haqqında ilkin məlumatlar verilir.

Ədəbiyyat fənni ilə əlaqədar yeni terminləri yazı taxtasına yazaraq yazılış qaydası ilə tanışlıq aparılır. Əmək dərsində sinifdə "Küləyin gücü" mövzusuna aid fırlanğıcın modeli düzəldilir və s.

Təbiətşünaslıq həyatla, təbiətlə əlaqədar olduğu üçün otaq ağac bitkiləri, açıq havada kol üzərində müşahidə aparmağı, onlara qulluq qaydalarını öyrədirəm.

Təbiətşünaslığın təbiətlə bağlı olan elmlərin əlifbası olduğunu nəzərə alaraq, ilk elementar anlayışların şagirdin yaddaşına nə dərəcədə həkk olunacağına məsuliyyət daşıdığımız üçün gərək biz öz işimizdən səmərəli istifadə edək. 

Rəfiqə MƏMMƏDOVA,
Bakıdakı 170 nömrəli orta məktəbin müəllimi

 
 
Bookmark and Share  
 
Səhifənin başına qalx Nömrənin müdəricatına dön"Xəbərlər" bölməsinə get Səhifənin başına qalx  

HEYDƏR ƏLİYEV

İLHAM ƏLİYEV

MEHRİBAN ƏLİYEVA

HEYDƏR ƏLİYEV
FONDU

AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASI TƏHSİL NAZİRLİYİ

 
 

BİZ TORPAQLARIMIZA QAYIDACAĞIQ!

XANKƏNDİ 26.12.1991
XOCALI 26.02.1992
ŞUŞA 08.05.1992
LAÇIN 18.05.1992
XOCAVƏND 02.10.1992
KƏLBƏCƏR 04.04.1993
AĞDƏRƏ 07.07.1993
AĞDAM 23.07.1993
CƏBRAYIL 23.08.1993
FİZULİ 23.08.1993
QUBADLI 31.08.1993
ZƏNGİLAN 29.10.1993
 
 
 
Ermənistanın 1991-1993- cü illər ərzində ölkəmizə hərbi təcavüzü nəticəsində ümumilikdə 288 uşaq baxçası, 799 ümumtəhsil məktəbi, 11 texniki-peşə məktəbi, 1 ali məktəb, 2 ali məktəb filialı, 9 orta ixtisas məktəbi dağıdıldı.
 
 

 

 

2007 - 2015-ci illərdə Azərbaycan gənclərinin xarici ölkələrdə təhsili üzrə
DÖVLƏT PROQRAMI

 

Azərbaycan Respublikasında texniki peşə təhsilinin inkişafı üzrə
DÖVLƏT PROQRAMI

 

Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi
KURİKULUM PORTALI

 

Azərbaycan Respublikası
TƏHSİL PORTALI

 Copyright 2011   All Rights Reserved.
Created and supported by
Mehman Shafagatov