Bəzən
insanın taleyində uşaqlıq dövrünün adi bir məişət həvəsi
onun gələcək ömür yolunun müəyyənləşdirilməsində mühüm
amilə çevrilir. Uşaqlıq adəti vərdişə, vərdiş isə taleyə
biçilir. 1942-ci il fevral ayının 6-da Azərbaycanın
dilbər guşələrindən olan füsunkar və əsrarəngiz, zümrüd
rəngli meşələr qoynunda yerləşən qədim Şəkidə (Nuxa)
sadə bir sənətçi ailəsində dünyaya göz açmışdı Əhməd-Cabir
Əhmədov. Ailədə səkkiz uşaq olsalar da, nədənsə anası
daim onunla həmdəm olan Əhməd-Cabirə daha çox ev işləri
buyurardı.
Balaca Əhməd uşaqlıqdan anasına ev işlərinə kömək
etməkdən usanmazdı. Təndirə çırpı salar, xəmir yoğurar,
xörəklərin hazırlanmasında evə canla-başla kömək edərdi.
Onun mətbəxə həvəsini görən atası İsmayıl kişi Əhməd-Cabiri
orta məktəbi bitirən kimi 1958-ci ildə Bakı Ticarət
Kulinar Şagirdliyi Məktəbinə qənnadıçı ixtisasını
öyrənmək üçün paytaxta göndərir. Təhsil illərində
ixtisasına mükəmməl yiyələnən Əhməd-Cabir məktəbi
bitirən kimi yenidən doğma Şəkiyə yeyinti kombinatına
qənnadıçı usta kimi qayıdır.
Şəki həm də Azərbaycanın qədim və zəngin mətbəx
mədəniyyətinin simvoludur. Bu şəhərdə yaşayıb işləyən
adam istər-istəməz həmin məişət mədəniyyətinin
daşıyıcısına çevrilir. Gənc Əhməd-Cabir də öz işi ilə
yanaşı, 3 nömrəli orta məktəbdə də şagirdlərə
qənnadıçılıq peşəsinin sirlərini öyrədirdi. O, 1961-ci
ildə ordu sıralarına çağırılanda əsgər yeməkxanasında
aşpaz kimi çalışdı. 1964-cü ildə isə S.M.Kirov adına
Azərbaycan Dövlət Universitetinin əmtəəşünaslıq
fakültəsinə daxil olaraq bu təhsil ocağını "Ərzaq
malları əmtəəşünaslığı və ticarətin təşkili" ixtisası
üzrə fərqlənmə diplomu ilə bitirdi. Elmə olan həvəsi
Əhməd-Cabiri 1968-ci ildə istehsalatdan ayrılmaqla
aspiranturada təhsilini davam etdirməyə sövq etdi. 1973-cü
ildə "Azərbaycanda becərilən zəfəranın əmtəəşünaslıq
xassələrinin öyrənilməsi" mövzusunda namizədlik
dissertasiyası müdafiə etdi. Elə həmin ildən də Dadaş
Bünyadzadə adına Azərbaycan Xalq Təsərrüfatı
İnstitutunda əvvəlcə assistent, sonra baş müəllim,
dosent, dekan, kafedra müdiri vəzifələrində işləyib.
Ümumiyyətlə, 30 ildən artıq bir dövrdə həmin təhsil
ocağında rəhbər vəzifələrdə çalışır. 2001-ci ildən
Azərbaycan Dövlət İqtisad Universitetinin Elmi Şurasının
qərarı ilə ərzaq malları əmtəəşünaslığı kafedrasında
professor vəzifəsini daşıyan Əhməd-Cabir Əhmədov bu
günədək həmin təhsil ocağında kafedra müdiridir. İlk
elmi məqaləsini hələ III kursda ikən yazan Əhməd-Cabir
müəllim elmi-pedaqoji fəaliyyəti dövründə ərzaq malları
əmtəəşünaslığı və qida məhsullarının texnologiyası ilə
bağlı çox dəyərli tədris metodiki vəsaitlərin, proqram,
monoqrafiya, dərsliklərin müəllifidir. 1970-ci ildə
Azərbaycanın qida sektoruna aid "Şəki şirniyyatı" kitabı
ilə yaradıcılığa başlayan Əhməd-Cabir müəllimin bu gün
Mirzə Fətəli Axundov adına Milli Kitabxanada 60-dək
kitabı saxlanılır. 10 cildlik Azərbaycan Sovet
Ensiklopediyasında ərzaq məhsullarına aid 72 məqaləsi
nəşr olunmuşdur. Hələ təkcə "Azərbaycan kulinariyası"
kitab-albomu müxtəlif illərdə 4-5 dəfə 3 dildə -
Azərbaycan, rus və ingilis dillərində işıq üzü görmüşdür.
Gənc ailənin ensiklopediyası seriyasından "Dadlı və
ləzzətli xörəklərin sirri", "1001 şirniyyat", "Azərbaycan
şərbətləri və sərinləşdirici içkilər", "Evdə
konservləşdirmə", "Azərbaycan kulinariyasının inciləri",
"Ədviyyələr və qatmalar", "Müasir Azərbaycan mətbəxinin
xörəkləri", "Azerbaydjanskaya kuxnya", "Ədviyyələr və
tamlı qatmalar", "Azərbaycan üzümündən qidalı məhsullar",
"Azərbaycan çayı", "Tortların hazırlanması", "Azərbaycan
çörəyi" kitabları Əhməd-Cabir müəllimə geniş oxucu
rəğbəti qazandırmışdır. Son illər Əhməd-Cabir müəllim
yaradıcılığında publisistikaya da yer ayırmışdır.
2007-2008-ci illərdə nəşr olunmuş "Hacı İsmayıl - 100"
və "50 il əmək cəbhəsində" kitabları ilə nəsr sahəsində
də qələmini sınayan alim bir çox hekayələr də yazmış və
dövri mətbuatda nəşr etdirmişdir. Əhməd-Cabir Əhmədov
elmi-pedaqoji işi ilə yanaşı, Azərbaycan Jurnalistlər
Birliyinin fəal üzvlərindən biri kimi "Qızıl Qələm"
media mükafatına layiq görülmüşdür. 2002-ci ilin
iyununda isə ulu öndərimiz Heydər Əliyevin sərəncamı ilə
elmdə və təhsildə səmərəli fəaliyyətinə görə ona "Əməkdar
müəllim" fəxri adı verilmişdir.
Ölkəmizin qida sənayesi sektorunda liderlik edən "Azərsun-Holdinq"
şübhəsiz ki, belə bir mütəxəssisin elmi tövsiyələrindən
bəhrələnməyə bilməzdi. 2003-cü ildən digər işləri ilə
yanaşı, "Azərsun-Holdinq"də qida sənayesinin elmi
əsaslarının proqramlaşdırılmasında, qida istehsalında
müşavir kimi Əhməd-Cabir Əhmədovun xidmətləri vardır.
Dəfələrlə Azərbaycan mədəniyyətinə və təhsilinə dəstək
verən "Azərsun-Holdinq" şirkəti bu dəyərli alimin
kitablarının çap sponsoru olmuşdur ki, həmin kitablar da
təhsil ocaqlarımızda oxuyan tələbələrin dərs vəsaiti və
qadınlarımızın mətbəxdə sevimli öyrənc yerinə
çevrilmişdir.
Əhməd-Cabir Əhmədov gözəl bir ailə başçısı kimi 2 oğul
atası və 5 nəvənin sevimli babasıdır. Tale elə
gətirmişdir ki, atası İsmayıl kişi Şəkidən Bakıya köç
edəndə Təzə Pir məscidində Qafqaz Müsəlmanları Ruhani
İdarəsində çalışmışdır. İslami dəyərlərə olan sadiqliyi
2006-cı ildə ona müqəddəs Həcc ziyarətini də qismət
etmişdir. Artıq neçə illərdir ki, "Qurani-Kərim"də qida
maddələri və qidalanmanın islami şərtləri" adlı
monoqrafiya üzərində işləyir. 46 çap vərəqi həcmində
yazdığı "Azərbaycan mətbəx ensiklopediyası" kitabı da bu
günlərdə işıq üzü görəcəkdir.
Ömür karvanının müdriklik zirvəsində 70-ci baharını
yaşayan Əhməd-Cabir müəllim şərəfli ömrü ilə əslində çox
məhsuldar alim, zəhmətkeş mütəxəssis kimi gəncliyimizin
örnəyinə çevrilmişdir. Daim axtarışlar aparan, yazan,
yaradan, qələmini bir dəqiqə belə yerə qoymayan
Ə.Əhmədovun taleyində Azərbaycan nəsrinin
korifeylərindən olan Qılman İlkin kimi şəxsiyyətin
kürəkəni olmaq qisməti də həyatının uğur açarına
çevrilmişdir. Əhməd-Cabir və Xumar xanım cəmiyyətə
ağıllı və savadlı övladlar bəxş etmişdir. Hər bir
insanın özündən sonra həyatdakı izi onun yaratdığı
əsərlər, gördüyü işlər və cəmiyyətə bəxş etdiyi
övladlardır. Bu mənada Əhməd-Cabir müəllim xoşbəxt ata,
qayğıkeş müəllim və məhsuldar alimdir ki, onun yaratdığı
əsərlərdən bəhrələnirlər.
70 illik yubileyi münasibətilə biz də Əhməd-Cabir
müəllimi səmimi-qəlbdən təbrik edir, ona şirin nemət
olan cansağlığı, elmi-pedaqoji fəaliyyətində və bədii
yaradıcılığında böyük uğurlar arzulayırıq. Azərbaycanın
qədim və zəngin mətbəxinin dünyada tanıdılmasında bundan
sonra da ona yeni yaradıcılıq müvəffəqiyyətləri
diləyirik.
Mirvari RƏHİMZADƏ,
əməkdar jurnalist |