Azadlıq
uğrunda ölüm şərəfli və gözəldir. Şəhidlər öz
ölümsüzlükləri ilə ölümə qalib gəlir, ölümü də
gözəlləşdirir və mənalı edir. Əsərlərin ən gözəli vətən,
xalq və azadlıq uğrunda vuruşanlara, mücadilə aparanlara
və bu yolda şəhidlik zirvəsi fəth edənlərə həsr olunmuş
əsərlərdir. Təbii ki, belə əsərlərin müəllifləri
təqdirə, yüksək hörmətə və ehtirama layiqdirlər.
Mənalı, sistemli, müəyyən bir məzmun və mənaya söykənmiş
və ən ümdəsi isə mütəxəssis qələmindən çıxmış
qəhrəmanlıq əsərlərinə böyük ehtiyac olduğu bir zamanda
yazıçı-alim, Azərbaycan Dövlət Aqrar Universitetinin
dosenti Eynəddin Məmmədovun "Ölməzlik" adlı kitabı
ədəbiyyat və əbədiyyət aləmində dünyaya göz açdı və
ölməzlik dünyasında vətəndaşlıq hüququ qazandı.
Kitab konkret olaraq ölkəmizin bir ali təhsil ocağının
- Azərbaycan Dövlət Aqrar Universitetinin -
torpaqlarımızın bütövlüyü və müstəqilliyi uğrunda
şəhidlik məqamına yetişmiş və sağlamlıqlarını qismən
itirmiş 35 gənc məzunu, müəllimi və tələbəsinin ömür
yolunun mənalı məqamlarını əks etdirsə də, bütün
Azərbaycan gəncliyinin qəhrəmanlıq salnaməsi tutumuna,
mənasına və məzmununa malik yetkin əsər kimi təqdim
olunur. Kitab ADAU-nun 80 illik yubileyinə həsr
olunmuşdur.
Azərbaycan xalqının ümummilli lideri Heydər Əliyev
demişdir: "Vətənin müdafiəsində iştirak etmiş və
qəhrəmanlıq, şücaət göstərmiş insanların hamısı
cəmiyyətimizin diqqət mərkəzində olmalıdır... Onlar
cəmiyyətdə həmişə hörmətlə qarşılanmalıdır".
Eynəddin Məmmədovun bir müəllif olaraq və Azərbaycan
Respublikasının Milli Qəhrəmanı, polkovnik-leytenant
Məhəmməd Həsənovun, general-mayor Zaur Rzayevin və
filologiya elmləri doktoru, əməkdar elm xadimi Həsən
Mirzəyevin rəyləri və filologiya elmləri namizədi Sahib
İbrahimlinin redaktorluğu ilə çap olunmuş "Ölməzlik"
əsəri Azərbaycanın qəhrəmanlıq tarixi haqqında yazılmış
maraqlı əsərlərdəndir.
Müəllif öz əsərində ardıcıllığı, xronoloji
sistemliliyi, elmiliyi, sənədliliyi, faktlarının
zənginliyi və dəqiqliliyi ilə qarşıya qoyduğu məqsədə
müvəffəqiyyətlə nail olmuşdur.
Uzun illər orta ümumtəhsil məktəblərində işlədiyim
müddətdə şagirdlərin hərb tariximizə aid yazılmış
əsərləri maraqla oxuduqlarını, müharibə və ayrı-ayrı
döyüşləri əks etdirən epizodları diqqətlə mütaliə
etdiklərinin şahidi olmuşam. Bir çox hallarda belə
əsərlərin təsiri ilə şagirdlər özlərini həmin
qəhrəmanlara bənzətməyə çalışır, böyüdükdə döyüş
qəhrəmanları kimi hərbçi olacaqlarını bildirirlər.
Onlar bəzən tarix, ədəbiyyat və digər dərslərdən
xalqımızın qəhrəmanlıq tarixinə, Qarabağ müharibəsinə,
ayrı-ayrı müharibə qəhrəmanlarına, şəhidlərimizə və
müharibə iştirakçılarına, onların ömür və döyüş
yollarına aid verilən tapşırıqları yerinə yetirmək üçün
sənədli mənbə axtarışında olurlar. "Ölməzlik" bu
baxımdan əvəzsiz məxəz olmaq tutumuna malik bir
kitabdır.
Kitabı oxuduqca adam qəribə hisslər keçirir. Kitab hər
bölməsi, hər vərəqi, hər cümləsi, hər sözü ilə insan
hisslərini məhşərə çəkir. Şəhid olanla şəhid edir...
ruhumuzu ruhlar dünyasına aparır... adama elə gəlir ki,
nə zamansa onlarla birlikdə olmuş, onlarla doğma ocaqda
böyüyüb, onlardan biridir...
Mən bu məqamda müəllifin yaradıcılığına hörmət,
"Ölməzlik" əsərinin qəhrəmanlarının şəhid
nümayəndələrinin ruhuna ehtiram, vətən üçün
yaşayanların şəxsiyyətlərinə inam nişanəsi olaraq
adlarını anmağı vacib sayıram. Onlardan biri "Yarımçıq
qalmış imtahanlar" oçerkinin (əsərin) qəhrəmanı Asəf
Şirinovun atası Nurəddin müəllimin və anası Pəri
müəllimin şagirdi olmağımla, həyatımın müəyyən
mərhələsində onlarla çiyin-çiyinə çalışmağımla fəxr
edirəm və Asəfin müəllimi olduğuma görə qürur hissi
duyuram.
Kitab tarixi məlumatların və faktların zənginliyi
baxımından da çox əhəmiyyətlidir. Belə faktlar və
reallıqlar "Erməni vəhşiliyi" başlığı altında təqdim
olunur və oçerkdən - oçerkə keçdikcə bir leytmotiv kimi
ana xətti təşkil edir. Burada Dağlıq Qarabağ və onun
ətrafında baş verən hadisələr, Dağlıq Qarabağ
münaqişəsi fonunda Ermənistan - Azərbaycan müharibəsinin
başlanmasının tarixi səbəblərinin ayrı-ayrı məqamları,
münaqişənin başlanmasında və davam etməsində xarici
qüvvələrin təsirinin çalarları dəqiq və təkzibolunmaz
faktlarla məntiqi şəkildə xronoloji ardıcıllıqla təqdim
olunur. Xocalı faciəsi və bütün bu tipli hadisələrin
azərbaycanlıların soyqırımının eyni zəncirin ayrı-ayrı
həlqələri olduğunu tarixi faktlarla sübut edir. Bu
baxımdan əsər şagirdlərin ensiklopedik biliklərinin
zənginləşdirilməsi, onların intellektual səviyyələrinin
yüksəldilməsi, azərbaycançılıq ruhunda tərbiyəsi üçün
əhəmiyyətli mənbə olmaq hüququ qazanmışdır.
Kitabın əsas məziyyətlərindən biri də onun sadə və
oxunaqlı dildə yazılmasıdır. Xatirələr, rəvayətlər,
kövrək poeziya nümunələri, xatirə şəkilləri bir çox
sənədlərin fotosurətlərinin verilməsi kitabı daha
oxunaqlı və maraqlı edir. Burada saysız-hesabsız belə
nümunələrin verilməsi müəllifin gərgin əməyinin bəhrəsi
və zəngin tədqiqatçılıq təcrübəsinin nəticəsi kimi
diqqəti cəlb edir.
Müəllif ulu və müqəddəs "Qurani - Kərim"dən Allah,
vətən və azadlıq uğrunda mücadiləyə aid ayələrdən
istifadə etməklə kitaba ruhani bir libas biçir: "Allah
yolunda öldürülənlərə (şəhid olanlara) ölü deməyin.
Əksinə onlar (Allah dərgahında) diridirlər. Lakin siz
bunu dərk etmirsiniz". "Əl-bəqərə" surəsi, ayə 154.
Kitabın demək olar ki, hər bir bölməsinin Azərbaycan
dili ilə yanaşı rus və ingilis dillərində təqdim
edilməsi onunla dünya xalqlarının daha yaxından tanış
olmasına imkan verir. Bu isə xalqımızın Qarabağ
savaşında ədalətli mövqe nümayiş etdirməsinin bütün
dünyaya çatdırılması baxımından daha əhəmiyyətlidir.
Eynəddin müəllim əsərinin hər bir qəhrəmanının
portretini verməklə yanaşı, onların ömür yolunun
ayrı-ayrı epizodlarını əks etdirən fotolarla əsəri
illüstrasiya baxımından da zəngin toplu halına
salmışdır.
Ölkəmizin digər ali təhsil ocaqlarının Qarabağ
müharibəsində şəhid olmuş və ya sağlamlıqlarını qismən
itirərək əlil olmuş məzun, tələbə və müəllimlərinin
döyüş yollarının da işıqlandırılması bütövlükdə
Azərbaycan gəncliyinin qəhrəmanlıq tarixinin təsvir
olunması demək olardı.
İsgəndər SƏKLİKOV,
Azərbaycan Respublikasının əməkdar müəllimi, "Ən yaxşı
müəllim" müsabiqəsinin qalibi |