Mən 15 ildən artıqdır ki, Bakı şəhərində yerləşən
Zəngilan rayon 33 nömrəli orta məktəbdə psixoloq
işləyirəm. Zəngilan rayonu 20 ildir ermənilər tərəfindən
işğal olunub. Zəngilanlılar 20 ildir ki, respublikanın
müxtəlif bölgələrində, xüsusən Bakı şəhərində kompakt
şəkildə məskunlaşıblar. Yataqxanalarda yaşayıb, həmin
yataqxanada yerləşən məktəbdə təhsil almağın özü
uşaqlarda müəyyən psixoloji təzyiqlər yaradır. Çünki
uşaqlara dərs keçən müəllimlərin əksəriyyəti həmin
yataqxanada yaşayıb. Baxmayaraq ki, indi təhsil alan
uşaqlar Bakıda dünyaya göz açıblar, lakin Zəngilanda
doğulub boya-başa çatmış gənclərin davranışlarında,
hərəkətlərində fərqlilik hiss olunmur. 30 ildən artıq
pedaqoji stajım imkan verir ki, bunu qiymətləndirim.
Şagird məktəbdə intizam qaydalarına riayət etmirsə,
deməli onunla müəllim arasında anlaşılmazlıq var. Heç
bir halda şagird şəxsiyyətinin alçaldılmasına yol
verilməməlidir. Müəllim şagirdi diqqətlə dinləməli,
şagirdin qarşılaşdığı hər hansı bir problemi varsa, onun
aradan qaldırılmasına çalışmalıdır və yaxud özünü elə
göstərməlidir ki, onun probleminə biganə deyil.
Şəxsiyyətin inkişafının korreksiyası xoşagəlməz halların
qarşısının alınması üçün əlverişlidir. Tək psixoloq
deyil, bütün şagird və müəllim kollektivi birlikdə
işləməlidir.
Ümumiyyətlə, çətin uşaq yoxdur. Uşağın çətin olmasının
səbəbi onun əhatə olunduğu mühitdə, valideynlərin
övladlarına verdiyi tərbiyədə buraxılan səhvlərdir. Bu
səhvlər uşaqlarda ərköyünlük, qarşı tərəfə biganəlik
kimi vərdişlər yaradır. Valideyn tərəfindən uşağa təzyiq
olunduqda onlarda aqressivlik başqalarına qarşı
hörmətsizlik, həqarət yaranır.
Mən məktəbdə bu kimi halların qarşısını almaq üçün
valideyn və müəllimlərlə fərdi söhbətlər aparır,
uşaqların şəxsiyyət kimi yetişdirilməsi üçün onlarla sıx
əməkdaşlıq edirəm. Valideynlərlə, sinif rəhbərləri ilə
mütəmadi söhbətlər müsbət nəticəsini göstərir.
Hər bir şagird idrak fəaliyyətinə, emosional sabitliyə,
iradəyə, xarakterə görə müxtəlifdir. Psixoloq kimi bu
istiqamətdə işi təşkil edir, pedaqoji kollektivin
köməyindən yararlanıram. Şagirdlərin yaşları artdıqca,
davranışları da müsbətə doğru dəyişir.
Təhsil prosesində şagirdlərdə dünyagörüşü, əxlaqi
vərdişlər formalaşdırılır, onların əqli və mənəvi
inkişafı xarakterləri təşəkkül tapır. Öz fəaliyyətimdə
psixoloji elmlərin nailiyyətlərindən istifadə edirəm.
Yeniyetməlik dövründə beyin yetkin səviyyəyə çatır və
uşaq konkret düşünmə dövründən daha mücərrəd
anlayışların qəbul edildiyi bir dövrə keçir. Ona görə də
müəllimlərə tövsiyə edirəm ki, yetkinlik yaşına keçən
uşaqlarla daha diqqətli davransınlar, çünki əks halda
xoşagəlməz hallarla üzləşə bilərlər. Müəllimlər səbrli,
təmkinli, xoşrəftar olmalıdırlar.
Pedaqoji iş yaradıcı olduğundan onun nailiyyəti
sosial-psixoloji şərtdir. Valideyn və müəllimlərlə
psixoloq kimi əməkdaşlıq daha səmərəli olur. Psixoloq
kimi şagirdlərin pis hərəkətlərinə görə dərhal
cəzalandırılmasına yol verməməyi tövsiyə edir, daha çox
onlarla səbrli davranmağı, hörmətini saxlamaq üçün bütün
pedaqoji bacarıqlarını sərf etməyə çağırıram.
Hamıya aydındır ki, Prezident İlham Əliyev ümummilli
lider Heydər Əliyev siyasi kursunu layiqincə davam
etdirir, həmişə məcburi köçkünlərə böyük qayğı və diqqət
göstərib. Bir neçə aydır ki, Masazır qəsəbəsində
zəngilanlılar üçün yaşayış evləri, məktəb tikilərək
istifadəyə verilib. Pedaqoji kollektiv bu diqqət və
qayğıya görə dövlətimizin başçısına minnətdarlığını
bildirir.
Məlahət NAĞIYEVA,
Bakı şəhərində fəaliyyət göstərən Zəngilan rayon 33
nömrəli orta məktəbin psixoloqu |