1. Azərbaycan Respublikasının ümumtəhsil məktəbində
tədrisi nəzərdə tutulan xarici dil (dillər) ingilis,
alman, fransız, rus, ərəb, fars dilləri arasından
seçilir.
2. Tədris dilindən asılı olmayaraq, bütün ümumtəhsil
məktəblərində xarici dilin tədrisi I (birinci) sinifdən
başlanır. Tədrisi I (birinci) sinifdən başlanan xarici
dil şagirdin məktəbdə öyrəndiyi əsas xarici dil hesab
edilir.
3. Xarici dilin (dillərin) tədrisi üçün məktəbdə müvafiq
pedaqoji kadr potensialının və maddi-tədris bazanın
olması zəruri şərt hesab edilir.
4. Bu "Qeydlər"in 3-cü bəndində nəzərdə tutulan şərt
ödənilməklə bir neçə xarici dil tədris olunan məktəbdə
övladı üçün müvafiq xarici dil onun valideyni (digər
qanuni nümayəndəsi) tərəfindən seçilir.
5. Valideynlərin (digər qanuni nümayəndələrin) seçimi
ilə bağlı zərurət yaranarsa, eyni sinifdə iki xarici dil
qrupu təşkil oluna bilər. Bu halda aşağıdakılar nəzərə
alınmalıdır:
5.1. Həmin sinfin bu "Qeydlər"in 19-cu bəndində nəzərdə
tutulmuş qayda üzrə 2 (iki) qrupa bölünməsi.
5.2. Bu qrupların dil seçiminə görə bərabər şagird sayı,
yaxud qismən az say fərqi ilə komplektləşdirilməsi.
5.3. Məktəbdə həmin xarici dillərin hər biri üzrə ən azı
iki nəfər müəllimin olması.
6. Ümumtəhsil məktəblərində ikinci xarici dil V
(beşinci) sinifdən etibarən tədris olunur.
7. Müvafiq pedaqoji kadr potensialı və tədris bazası
olduğu halda, ikinci xarici dilin tədrisindən və
öyrənilməsindən imtina olunması yolverilməzdir.
8. İkinci xarici dilin tədrisini təmin etmək məqsədilə
əməkhaqqı mövcud qaydada ödənilməklə digər təhsil
müəssisələrindən müəllim (mütəxəssis) dəvət oluna bilər.
9. I və V (birinci və beşinci) siniflərdən başlayaraq
tədris edilən xarici dillərin növbəti siniflərdə
dəyişdirilməsinə qətiyyən yol verilmir.
10. Xarici dil (dillər) üzrə müvafiq pedaqoji kadr
potensialı olmadığı halda:
10.1. İbtidai siniflərdə xarici dilə ayrılan saat ana
dilinin (tədris dili) tədrisinə verilir.
10.2. V-VII (beşinci-yeddinci) siniflərdə xarici dilə
ayrılan saatlar hər birinə 1 (bir) saat olmaqla ana dili
(tədris dili), "Ədəbiyyat" və "Riyaziyyat" fənlərinin
tədrisinə verilir.
10.3. VIII-XI (səkkizinci-onbirinci) siniflərdə xarici
dilə ayrılan saatların digər fənlərin tədrisinə
verilməsi (hər birinə 1 (bir) saatdan artıq olmamaq
şərtilə) məsələsi məktəb pedaqoji şurasının qərarına
əsasən həll edilir. Bu halda həmin fənlərdən ixtisaslı
pedaqoji kadrların olması nəzərə alınır.
11. İkinci xarici dil tədris edilməyən məktəblərdə bu
məqsədlə ayrılan saat əsas xarici dilin öyrənilməsinə,
ümumiyyətlə xarici dil keçilməyən məktəblərdə isə
"Texnologiya" fənninin tədrisinə verilir.
12. Tərkibində III (üçüncü) və ya IV (dördüncü) sinif
olan komplekt siniflərdə ana dili (tədris dili) 10 (on)
saat, "Həyat bilgisi" və "Texnologiya" fənlərinin hər
biri 2 (iki) saat tədris olunur.
13. Dərsdənkənar, fakültativ məşğələ qrupları və
dərnəklər şagirdlərin sayı 8 (səkkiz) nəfərdən az
olmamaq şərti ilə komplektləşdirilir.
14. I-XI (birinci-onbirinci) siniflərdə müvafiq olaraq
dərsdənkənar məşğələlərə, fakültativ, fərdi və qrup
məşğələlərinə ayrılmış saatlardan 1 (bir) saatı dərs
cədvəlinə daxil edilməməklə fakültativ kurs formasında
şagirdlərin sayı 8 (səkkiz) nəfərdən az olmayan
siniflərdə (o cümlədən komplekt siniflərdə) "Həyati
bacarıqlara əsaslanan təhsil" kursunun tədrisinə
verilir.
Şagirdlərin sayı 8 (səkkiz) nəfərdən az olan siniflərdə
həmin kurs sinif təşkilat saatlarında keçilir.
15. I-IV (birinci-dördüncü) siniflərdə dərsdənkənar
məşğələlərə ayrılan digər 1 (bir) saat müəyyən edilmiş
məktəblərdə dərs cədvəlinə daxil olunmaqla "Şahmat"
fənninin tədrisinə, "Şahmat" fənni keçilməyən
məktəblərdə "Riyaziyyat" fənninin tədrisinə verilir.
"Riyaziyyat" fənni üzrə müvafiq əlavə mövzular aidiyyəti
fənn müəllimlərinin iştirakı ilə təhsil şöbəsinin
(idarəsinin) metodkabineti tərəfindən hazırlanıb təsdiq
edilir.
16. Füzuli, Beyləqan, Ağcabədi, Ağdam, Tərtər, Goranboy,
Xocavənd, Göygöl, Daşkəsən, Gədəbəy, Tovuz, Qazax,
Ağstafa, Kəlbəcər, Laçın, Cəbrayıl, Şuşa, Qubadlı,
Xocalı, Zəngilan rayonlarının bütün ümumtəhsil
məktəblərinin, habelə Naxçıvan MR-in Ermənistanla
sərhəddə yerləşmiş ümumtəhsil məktəblərinin VI (altıncı)
siniflərində dərsdənkənar məşğələlərə ayrılmış vaxt
hesabına həftədə 1 (bir) saat olmaqla ikinci yarımildə
"Mina təhlükəsinə dair maariflənmə" adlı fakültativ kurs
tədris olunur.
Qeyd edilən rayonların bütün ümumtəhsil məktəblərinin və
Naxçıvan MR-in Ermənistanla sərhəddə yerləşmiş
ümumtəhsil məktəblərinin IV (dördüncü) siniflərində isə
həmin kurs üzrə mövzular "Həyat bilgisi" fənninin
daxilində keçilir.
17. Müvafiq ixtisaslı kadrları və maddi-texniki, tədris
bazası olan ümumtəhsil məktəblərinin VIII-IX
(səkkizinci-doqquzuncu) siniflərində fakültativ, fərdi
və qrup məşğələlərinə ayrılan saatlardan 1 (bir) saatı
dərs cədvəlinə daxil edilməklə "İnformatika" fənninin
tədrisinə verilir.
18. VIII (səkkizinci) sinifdə fakültativ, fərdi və qrup
məşğələlərinə ayrılan saatlardan 1 (bir) saatı dərs
cədvəlinə daxil edilməklə "Qarabağın tarixi" fakültativ
kursun tədrisinə ayrılır.
19. Müvafiq maddi-tədris baza və ixtisas müəllimləri
olduğu halda, şagirdlərin sayı 20 (iyirmi) və daha çox
olan siniflər aşağıdakı fənlərin tədrisində iki qrupa
bölünür:
19.1. Təlim rus və gürcü dillərində aparılan ümumtəhsil
məktəblərinin I-XI (birinci-onbirinci) siniflərində
Azərbaycan dili (dövlət dili kimi).
19.2. Təlim dilindən asılı olmayaraq, bütün ümumtəhsil
məktəblərinin I-XI (birinci-onbirinci) siniflərində
xarici dil, V-VII (beşinci-yeddinci) siniflərdə ikinci
xarici dil.
19.3. Bütün ümumtəhsil məktəblərinin V-XI
(beşinci-onbirinci) siniflərində "Fiziki tərbiyə", V-VII
(beşinci-yeddinci) siniflərində "Texnologiya" (ikinci
xarici dilə ayrılan saat hesabına tədris edilən
"Texnologiya" dərsləri istisna olunmaqla), VIII
(səkkizinci) sinifdə "Əmək hazırlığı".
19.4. Seçmə fənlərə ayrılan saatlardan 1 (bir) saat
verilməklə "İnformatika" fənninin 2 (iki) saat tədris
olunduğu ümumtəhsil məktəblərinin X-XI
(onuncu-onbirinci) siniflərində həmin dərslər üzrə
praktik məşğələlər.
20. Kompüter kabineti olmayan ümumtəhsil məktəblərində
"İnformatika" fənni üzrə praktik məşğələ keçilmir.
21. Təhsil Nazirliyinin 21 sentyabr 2010-cu il tarixli,
1241 nömrəli əmri ilə təsdiq edilmiş "Gənclərin
çağırışaqədərki hazırlığı" fənn proqramına əsasən, tibbi
biliklərin əsaslarına aid mövzular bütün sinfə tədris
olunur.
22. VIII-XI (səkkizinci-onbirinci) siniflərdə seçmə
saatların tətbiqi 2006-2007-ci dərs ili üçün təsdiq
edilmiş müvafiq qaydalar üzrə aparılır. |