2025-ci ilə qədər süni intellektin bütün dünyada qlobal iş yerlərinin 52%-ni ələ keçirə biləcəyi təxmin edilir
Son illərdə texnologiyanın yüksəlişi insanları süni intellektlə (AI) əvəzləmək gerçəyini ortaya qoyur. 2025-ci ilə qədər süni intellektin bütün dünyada qlobal iş yerlərinin 52%-ni ələ keçirə biləcəyi təxmin edilir. Buna baxmayaraq, hələ də bir çox qarşılıqlı əlaqələrə əsaslanan fəaliyyətlər var ki, onlar yalnız insan iştirakı ilə əldə edilə bilər. Bu cür işlər səmərəli ünsiyyətə, əməkdaşlığa və iş yerində qarşılıqlı əlaqəyə səbəb olan yumşaq bacarıqların, qeyri-texniki, şəxsiyyətlərarası ünsiyyət və şəxsi keyfiyyətlərin inkişafı yolu ilə qazanılır.
Beləliklə, hazırda texnoloji cəhətdən asılı olan iş mühitimizdə məşğulluğu təmin etmək üçün hansı yumşaq bacarıqlara ehtiyac var? Nəzərə alınması vacib olan 5 bacarıq bunlardır:
Tənqidi düşüncə
Süni intellekt texnologiyalarının daha mürəkkəb olmasına baxmayaraq, insan ağlı özünün idrak qabiliyyətləri, emosional zəkası, yaradıcılığı və etik mülahizələri ilə heyran qoymaqda davam edir – bunların hamısı tənqidi düşüncə üçün lazım olan məlumatlı qərarların qəbul edilməsinə və problemlərin həllinə kömək edir. İşəgötürənlər arasında aparılan genişmiqyaslı sorğu göstərir ki, şirkətlərin 81%-i işçilərin tənqidi düşünmə qabiliyyətini güclü şəkildə vurğulayır.
Tənqidi düşünmə bacarıqlarının inkişafı işçilərə mürəkkəb sistemləri idarə etməyə və gündəlik fəaliyyətlərində yeni həllər təklifi irəli sürməyə imkan verir. Əvvəlcədən müəyyən edilmiş parametrlər verildiyi təqdirdə süni intellekt üstün ola bilsə də, tənqidi düşüncə qabiliyyətinə malik olan insanlar müxtəlif vəziyyətlərə və etik kontekstlərə əsaslanaraq yanaşmalarını tənzimləmək üçün çevikliyə malikdirlər. Tənqidi düşünən insanlar subyektiv mühakimələrə, intuisiyaya və şəxsi təcrübələrə əsaslanaraq qərarlar verdikləri, qərarvermədə rolları daim artdığı üçün onları süni intellektlə əvəz etmək daha çətindir.
Strateji planlaşdırma
Hər bir iş bir növ - hədəfin müəyyən edilməsi, strategiyanın formalaşdırılması, resursların ayrılması, layihənin həyata keçirilməsi və monitorinqdən tutmuş qiymətləndirməyə qədər planlaşdırmanı əhatə edir. Bu, biznes analitikləri və layihə menecerləri üçün xüsusilə vacibdir, lakin strateji planlaşdırma ilə bağlı işlər sənaye və ya şirkət strukturundan asılı olaraq dəyişə bilər.
Effektiv strateji planlaşdırma yeni yanaşmalar, dəyişən şəraitə uyğunlaşmaq və yeni imkanlardan istifadə etmək üçün yaradıcılıq və innovasiya tələb edir. Süni intellekt sistemləri gözlənilməz dəyişikliklərə cavab verməkdə çətinlik çəkə bilər, bu da strateji planlaşdırma bacarıqları olan işçiləri işi yerinə yetirmək üçün daha əlverişli edir. Strateji planlaşdırıcılar şirkətin uğura doğru irəliləməsində əvəzolunmaz olaraq qalacaqlar.
Tapşırıqların idarə edilməsi
Bəzi tapşırıqları təkbaşına yerinə yetirmək daha asandır, digərləri isə daha yaxşı nəticələr əldə etmək üçün əlavə dəstəyə ehtiyac duyurlar. Süni intellektdən istifadə daha çox yayıldıqca, tapşırıqların idarə edilməsi avtomatlaşdırıla bilən bir şey kimi qəbul edilə bilər. Bununla birlikdə, insan düşüncəsi komanda üzvlərinin imkanlarını və iş yükünü nəzərə aldığı üçün tapşırıqların idarə edilməsi üçün hələ də vacibdir. Tapşırıqların idarə edilməsi hansı şəxsin hansı nəticəyə ən uyğun olduğunu müəyyənləşdirməyi, aydın təlimat verməyi və müvəffəqiyyətlə yerinə yetirilməsini dəstəkləməyi də əhatə edir.
Vaxtın idarə edilməsinə dair araşdırmalar göstərib ki, şirkətlərin yalnız 28% -i nümayəndə heyəti bacarıqları üzrə təlim təklif edir. Beləliklə, əgər özünüzdə anlayışı inkişaf etdirə bilsəniz, tapşırıqların idarə heyətini təcrübə edə və komandanızdakı prosesləri sadələşdirə bilsəniz, işinizdə daha dəyərli və əvəzolunmaz olacaqsınız.
Ünsiyyət
Ünsiyyət bacarıqlarını sadəcə, söhbət aparmaq bacarığı ilə səhv salmaq asandır, lakin bu, ondan kənara çıxır. Effektiv ünsiyyət - ideyaları çatdırmaq, əlaqələr qurmaq və başqalarını iş yerində təşəbbüslərinizi dəstəkləməyə inandırmaqdan ibarətdir. Liderlik mövqeyindəsinizsə, təsir göstərmək də faydalı ola bilər.
Ünsiyyət bacarıqları həm də sizə hekayələr yaratmağa, fikirlərinizi inandırıcı şəkildə təsvir etməyə, ümumi hədəflərə çatmaq üçün komanda yoldaşlarınızla əməkdaşlıq etməyə və şirkət daxilində müsbət dəyişikliklərə təkan verməklə təsirinizi artıra bilər.
Hal-hazırda peşəkar şəkildə hazırlanmış bir e-poçt tərtib etmək üçün süni intellektdən istifadə etmək adi hala çevrilsə də, müştəri xidməti və üz-üzə həll edilməsi lazım olan həssas məsələlərin həllində insan amili hələ də əvəzolunmazdır. Buraya böhranların həlli və maraqlı tərəflərin idarə edilməsi də daxildir.
Ünsiyyət bacarıqlarına sərmayə qoymaq daha məhsuldar və səmərəli komanda üzvü və lider olmağa gətirib çıxarır ki, bu da peşəkar uğura doğru yolunuzu açmağa kömək edəcək.
Danışıqlar
Biznes sənayesində danışıqlar mühüm aspektdir. Telefon zəngləri, e-poçtlar və Zoom kimi uzaq və ya virtual platformaların mövcudluğuna baxmayaraq, danışıqlar üçün üz-üzə görüşmək daha aydın razılaşdırılmış şərtlər və öhdəlik anlayışları da daxil olmaqla, əlverişli nəticələrə gətirib çıxaracaq.
Danışıqların aparılması taktikasının və metodlarının öyrənilməsi sizə daha rəqabətli işçi olmağa kömək edəcək, xüsusən satınalma prosesləri ilə məşğul olsanız. Siz strateji baxımdan güzəştlər edə biləcəksiniz, bu da müqavilə və tədarükçülər üçün güzəştli qiymət təklifi kimi dəyər yaradır.
Süni intellekt texnologiyaları danışıqlar aparan tərəfləri əvəz etməkdə çətinlik çəkəcək, çünki onlar tərəflərin qarşılıqlı qalibiyyətinə səbəb olan sövdələşməyə emosional intellekt, yaradıcılıq və sağlam düşüncə gətirir. Danışıq bacarıqları tərəfdaşlıq qurmaq və müştəriləri biznesdə saxlamaq üçün əvəzolunmaz olaraq qalır. Danışıqlar həm sövdələşmələrdə əksini tapan son icra tarixləri, iş cədvəlləri, büdcələr və münaqişələrin həlli ilə bağlı məşğul olan zaman rəhbər şəxslər üçün əsas bacarıqdır.
Süni intellekt gündəlik tapşırıqların avtomatlaşdırılmasında və böyük həcmli məlumatların emalının inkişafında davam etsə də, yalnız insanların emal etdiyi unikal keyfiyyətlər var ki, bu da onları texnologiyadan fərqləndirir və özlərini şirkət üçün əvəzolunmaz aktivlər kimi göstərir. Bu günlərdə yeni texnologiyanın öyrənilməsinə sərmayə qoymaq vacib sayılsa da, bəhs olunan yumşaq bacarıqları inkişaf etdirmək həm də getdikcə rəqəmsallaşan iş yerində aktual və əvəzolunmaz qalmaq üçün strateji addımdır.
Oruc MUSTAFAYEV