Müəllimlər sonrakı həyatda uğurlarımıza davamlı təsir göstərə bilər. 

Harvard Universitetinin Ali Təhsil Məktəbinin pedaqoji təhsil və təcrübə kafedrsının professoru Hizer Hill universitetin saytında yaxşı bir müəllimin hansı bacarıqlara sahib olduğuna dair fikirlərini bölüşüb.

"Azərbaycan müəllimi" xəbər verir ki, Hizer Hill qeyd edib ki əksər alimlər yaxşı bir müəllimin üç əsas iş gördüyünü söyləyirlər: müəllim və tələbə arasında güclü, qayğıkeş bir əlaqə qurur; şagirdləri düşünməyə, öz fikirlərini ifadə etməyə təşviq edir; və mövzunun mahiyyətini dəqiq və aydın şəkildə ifadə edir.

“Yaxşı müəllim öz şagirdlərinin şəxsiyyət kimi necə düşündükləri, onların mədəniyyəti və icmaları haqqında dərin biliklərə sahibdir. 
Onlar nəinki tədris etdikləri fənni mükəmməl bilirlər, həm də sinif işlərinə xas olan bir şəkildə başa düşürlər. Məsələn, şagirdlərinə mövzu haqqında aydın bir anlayış inkişaf etdirməyə kömək edəcək şəkildə biliklər verirlər. Yaxşı müəllim idrak inkişaf nəzəriyyəsindən istifadə etməyi bilir ki, öyrənənlər inkişaf etdikcə dünya getdikcə daha da mürəkkəbləşir və təhsilalanlar problemləri həll edərkən hansı səhvlərə yol verəcəklər.

Tədris olunan material, tələbələr və müəllim haqqında demək olar ki, həç nə bilmirsinizsə, auditoriyalarda "düzgün qərarları" obyektiv müəyyənləşdirmək mümkün deyil (mən buna çalışdım).

Yaxşı müəllimlər materialın məzmununu şagirdlərə aydın şəkildə izah edə, sinifdə müzakirələr apara, həmçinin kiçik qruplarda iş təşkil edə və idarə edə bilərlər. Ancaq bəlkə də müəyyənləşdirmək ən çətin olan ən vacib bacarıqlardan biri müəllimlərin qərar qəbul etmə qabiliyyətidir.

Dərs zamanı nə edəcəyinizi və ya danışacağınızı bilmək həmişə asan deyil, çünki qismən şagirdləri dərsə cəlb etmək, məzmunu təqdim etmək və ya şagirdin səhvini düzəltmək üçün "ən yaxşı yol" yoxdur. Əslində, təlimin hansı növbəti mərhələsinin effektiv olacağı müəllimin dərsdəki məqsədlərindən, bu uşaqların kimliyindən və tədris olunan məzmuna necə münasibət göstərməsindən asılı olacaq.

Ən yaxşı müəllimlər yuxarıdakı bütün məqamları qeyd edirlər. Onlar şagirdlərin materialı başa düşmədikləri və ya diqqətlərinin yayındığı vəziyyətlərə çevik reaksiya verə bilərlər. Və bu cür siniflərdə oxuyan şagirdlər nəinki işlərində daha yaxşı nəticə göstərirlər, öyrənməyi sevirlər və öyrənməyə həvəslidirlər — başqa sözlə, yaxşı işlər görürlər.

Bəzi yerlərdə tədris ciddi şəkildə tənzimlənir, bu da müəllimləri vəziyyəti sağlam qiymətləndirmək imkanından məhrum edir. Bu, məktəb fəaliyyətinə yeni başalyanlar üçün yaxşıdır, lakin yəqin ki, ruhdan düşə biləcək təcrübəli müəllimlər üçün o qədər də yaxşı deyil.

Məndən tez-tez soruşurlar ki, yaxşı müəllimlər peşə ilə doğulur, yoxsa sonradan yaxşı müəllim olurlar. Bu işə uyğun olmayan bəzi müəllimlər olsa da, müəllimlərin ilk bir neçə ildə çox şey öyrəndikləri fikri də doğrudur. Bütün bu biliklər tələbələrin test nəticələrində olduqca aydın şəkildə əks olunur-təcrübəli müəllimlərin tələbələri il ərzində təcrübəsiz müəllimlərin şagirdlərindən daha çox bilik əldə edirlər.

Yaxşı (və pis) müəllimlər də öz həmkarlarından çox şey öyrənirlər. Bu biliklərdən bəziləri tamamilə optimal olmaya bilər.

Lakin müəllimlərlə birgə öyrənmə prosesi bir çox cəhətdən həqiqətən müsbətdir — bu, böyük təcrübəyə malik olan müəllimlərin başqalarına hər cür problemləri həll etməyə kömək etməsidir ki, bu da öyrənənlərin öyrənməsi üçün açıq üstünlüklər verir.

Bəzi formal öyrənmə növləri adi müəllimlərin yaxşı müəllimlərə çevrilməsinə kömək edə bilər. Məsələn, STEM tədrisində müəllimlər kurikulum materiallarından necə istifadə etməyi öyrəndikdə bu, tələbə öyrənməsinə də fayda verir.

Kouçinq müəllimlərə tədris bacarıqlarını inkişaf etdirməyə kömək etməkdə nisbətən effektivdir. Şagird-müəllim münasibətlərini yaxşılaşdırmaq üçün bir neçə effektiv və nisbətən qısa yollar var, məsələn, müəllimlərə ən çətin tələbələr üçün empatiya yaratmaqda kömək edə bilər”.