|
|
· Ana səhifə· Rəsmi· Heydər Əliyev Fondu· Əmrlər, sərəncamlar· Təhsil Nazirliyində· Xəbərlər· Pedaqoji yazılar· Məktəblərimiz· Bizimlə əlaqə |
O, zəhmətkeş alim, qayğıkeş ana idi Susuz
həyat olmadığı kimi, elmsiz yaşayış
qeyri-mümkündür. Allahın sevərək işığına
yönəltdiyi insanlar elmə yiyələnməklə
vətəninə, xalqına və bütün dünyaya misilsiz
xeyir verirlər. Həmin insanlar dünyalarını dəyişib
əbədiyyətə qovuşandan sonra həyatda
qoyduqları xeyirxah və ləyaqətli
əməlləri ilə qədirbilənlər
tərəfindən hörmət və ehtiramla yad edilir, xatırlanırlar. Belə insanlardan biri yaxından tanıdığım,
xarakteri və insani keyfiyyətləri ilə
qəlbimdə özünə əbədi yer salmış,
filologiya elmləri doktoru, professor, Azərbaycan Elmlər
Akademiyasının müxbir üzvü olmuş Zərifə
Budaqova haqqında söz açmaq niyyətindəyəm. Zərifə İsmayıl qızı
Budaqova 1929-cu il aprelin 28-də İrəvanda dünyaya göz açmışdır.
1936-cı ildə İrəvan şəhər orta
məktəbinə, 1943-cü ildə isə pedaqoji texnikuma
daxil olub. Həmin texnikumu əla qiymətlərlə başa
vurduqdan sonra, 1945-1948-ci illərdə İrəvan Pedaqoji
İnstitutunun tələbəsi olmuşdur. Hələ
III kursda oxuyarkən 1948-ci ildə azərbaycanlıların
Ermənistandan deportasiya edilməsi nəticəsində başqaları
kimi Zərifə də valideynləri ilə birlikdə doğma
yurd-yuvasından və təhsil aldığı institutdan
ayrı düşərək Bakıya pənah gətirir
və təhsilini Azərbaycan Pedaqoji İnstitutunda davam
etdirir. Dözülməz həyat şəraitinə baxmayaraq,
ali məktəbi fərqlənmə diplomu ilə bitirir,
elə həmin il Azərbaycan Elmlər Akademiyasının
aspiranturasına qəbul edilir. 1953-cü ildə 24 yaşında olarkən
Moskva Dilçilik İnstitutunda "Azərbaycan dilində
felin növləri" mövzusunda namizədlik dissertasiyasını
uğurla müdafiə edən Zərifə Budaqova həmin
ildən Azərbaycan SSR EA Nizami adına Ədəbiyyat
və Dilçilik İnstitutunun Müasir Azərbaycan dili şöbəsinə
rəhbərlik etməyə başlayır. Qısa bir zamanda elmi araşdırmaları
ilə şöhrət qazanan bu gənc alim 1963-cü ildə 34
yaşında ikən "Müasir Azərbaycan dilində
sadə cümlə" mövzusunda dissertasiya işini müdafiə
edib, filologiya elmləri doktoru elmi dərəcəsi alır. Yeri gəlmişkən qeyd etmək lazımdır
ki, Zərifə xanım respublikamızda filologiya
elmləri doktoru elmi dərəcəsi və professor elmi
adı almış ilk dilçi qadındır. Z.Budaqova "Azərbaycan dilinin
sintaksisi", "Azərbaycan dilinin morfologiyası",
"Müasir Azərbaycan dilinin qrammatikası" (fonetika,
morfologiya, sintaksis), "Müasir Azərbaycan bədii dilinin
üslubiyyatı" adlı əsərlərin əsas müəllif
və redaktorlarından olmuşdur. Zərifə xanım Azərbaycan dilçiliyinin
nəzəri problemləri ilə yanaşı, onun
təcrübi məsələləri ilə də məşğul
olub. O, "Azərbaycan dilinin orfoqrafiya qaydaları",
"Azərbaycan dilinin durğu işarələri"
adlı əsərlərin müəllifi, üçcildli "Müasir
Azərbaycan dili" əsərinin təsisçisi olmuşdur.
Felin zaman və şəkilləri, mürəkkəb
fellər, felin tərs kateqoriyası kimi morfoloji
kateqoriyalar, cümlə problemi ilə əlaqədar sintaktik
məsələlər, nitq mədəniyyəti və üslubiyyata
dair problemlər onun tədqiqat obyektləri olmuşdur. O,
Azərbaycan dilçiliyinin və türkologiyanın müxtəlif
məsələlərinə dair 40-a qədər
məqalələr yazmışdır. Zərifə Budaqova bir çox beynəlxalq, keçmiş
ümumittifaq və respublika elmi məclislərində
Azərbaycan dilçilik elmini ləyaqətlə təmsil etmiş,
maraqlı elmi məruzələri ilə yadda qalmışdır.
Mən Zərifə xanımı
tələbəlik illərindən tanımış,
1976-cı ildən isə onunla qonşu olmuşuq. Mətanətli bir qadın kimi taleyinə düşmüş
bütün sınaqlara, çətinliklərə,
məhrumiyyətlərə dözdü. Mənliyini, qürurunu
itirmədi, böyük elmi uğurlar qazandı, ömür-gün yoldaşı,
Azərbaycan Elmlər Akademiyasının akademiki Budaq
Budaqovla 3 uşaq böyüdüb, şərəfli bir həyat
yolu keçdi. Azərbaycanı müstəqil görmək
arzusu ilə yaşayan, həyatını vətəninin
çiçəklənməsinə, xalqının
tərəqqisinə həsr edən görkəmli alim
Z.Budaqova ömrünün və yaradıcılığının
ən məhsuldar dövründə, 1989-cu ilin noyabrın 10-da
60 yaşında dünyasını dəyişib
əbədiyyətə qovuşmuşdur. Zərifə xanım Budaqova tükənməz
enerjiyə malik insan, istedadlı alim, gözəl qadın,
sədaqətli ana, əvəzsiz pedaqoq kimi həmişə
onu tanıyanların qəlbində yaşayacaqdır. G.AĞAZADƏ, Bakıdakı 46 nömrəli məktəbin təlim-tərbiyə işləri üzrə direktor müavini |