İstixana qazı emissiyalarını məhdudlaşdırmaq üçün qlobal fəaliyyətin yavaş tempi ilə bağlı artan məyusluq fonunda diqqət günəş işığını planetdən uzaqda əks etdirmək üçün geomühəndisliyə çevrilir. Lakin alimlər xəbərdarlıq edir ki, bu cür işlərin faciəvi və gözlənilməz yan təsirləri ola bilər.

“Azərbaycan müəllimi” xəbər verir ki, alimlər heç bir günəş radiasiyasının modifikasiyası (SRM) texnologiyasının təhlükəsiz şəkildə yerləşdirilməsi üçün kifayət qədər yetkin olmadığını əsas gətirərək Avropa Komissiyasını qlobal istifadədən yayınma sazişini davam etdirməyə səsləyib.

Günəş radiasiyasının modifikasiyası (SRM) reflektiv aerozolların birbaşa stratosferə buraxılmasından alçaqda yerləşən buludların əks olunma qabiliyyətini artırmaq üçün duz spreylərindən istifadəyə qədər bir sıra nəzəri yanaşmaları əhatə edir. 

Avropa İttifaqının (Aİ) yeddi nəfərlik Baş elmi məsləhətçilər qrupu bunun dünyanın müxtəlif yerlərində iqlimə ciddi təsir göstərə biləcəyini, nəticədə bunu proqnozlaşdırmağın və təcrübədə idarə etməyin çətin olduğunu açıqlayıblar. Onlar təbiətə bu cür müdaxilələrin ekosistemə mənfi təsir göstərə, yağıntıların normasını dəyişdirə və qida istehsalına mane ola biləcəyini söyləyirlər. Okeanların turşuluq səviyyəsinin artması və ya bitki örtüyünün dəyişməsi kimi dəyişikliklər istixana qazlarının birbaşa təsirlərindəndir. Qrup gələcəkdə qlobal istiləşmənin qarşısını almaq üçün sınaqdan keçirilməmiş texnoloji yeniliklərə etibar etməyin təhlükəli olduğunu qeyd edib. 

Müəyyən addımlar iqlim dəyişikliyinin nəticələrini bir qədər aradan qaldıra bilsə də, onun səbəblərini həll etmir. Hətta bəzi addımlar istixana qazı emissiyalarını azaltmaq və iqlim dəyişikliyinə uyğunlaşmaq üçün aparılan səylərə zərər verə bilər. 

İspaniyada dəhşətli sel fəlakəti keçən ay Azərbaycanda keçirilən COP29-dan bir neçə gün əvvəl baş verdi. Konfransda tarix boyu qalıq yanacaq istifadəsinin yaratdığı zərərləri ödəməkdən imtina edən zəngin sənaye ölkələrinin məsuliyyətini boynundan atması vətəndaş cəmiyyəti qrupları və qlobal cənub ölkələri tərəfindən tənqid olundu.

Vətəndaş cəmiyyəti qrupları, həmçinin Aİ məsləhətçiləri iqlimlə bağlı təcrübəsiz müdaxilələrin təhlükələri barədə xəbərdarlıqların yetərli olmadığı barədə narahatlıqlarını ifadə ediblər.