İqtisadi Əməkdaşlıq və İnkişaf Təşkilatı (OECD) tərəfindən Tədris və Öyrənmə üzrə Beynəlxalq Sorğusunun (TALIS 2024 - Teaching and Learning International Survey) nəticələri açıqlanıb. 

Dünyanın 55 ölkəsində müəllimlər və direktorlar arasında keçirilmiş ən böyük qlobal sorğu beynəlxalq səviyyədə müqayisə edilə bilən məlumatları toplamaqla təhsil siyasətinin hazırlanmasında əhəmiyyətli mənbə hesab olunur. TALIS 2024 orta məktəb müəllimləri və direktorlarından toplanmış cavablara əsaslanan nəticələri təqdim edir və yalnız statistik əhəmiyyətli fərqlər və ya dəyişiklikləriin şərhini verir. Dünya üzrə 280 mindən çox təhsil işçisini əhatə edən tədqiqatda Azərbaycandan 222 məktəb üzrə 4310 müəllim və 222 direktor iştirak edib.

“Azərbaycan müəllimi” 2024-cü il tədqiqatının Azərbaycana aid olan hissəsini təqdim edir.

Yaş

Azərbaycanda müəllimlərin orta yaşı 45-dir. Bu nəticə OECD ölkələrində və məlumatların mövcud olduğu ərazilərdə müəllimlərin orta yaş həddindən (45 yaş) statistik cəhətdən fərqlənmir. Müəllimlərin 36%-i 50 və ya daha yuxarı yaşda olanlardır (OECD-nin orta yaş göstəricisi 37%-lə müqayisə oluna bilər), 13%-i isə 30 yaşdan aşağıdır (OECD üzrə orta hesabla 10%-dən yüksəkdir). Litva və Portuqaliyada müəllimlərin orta yaşı 51, Latviyada isə 50-dir. Türkiyədə müəllimlərin orta yaşı, əksinə, 38, Mərakeş, Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri və Özbəkistanda isə təxminən 39-dir. Estoniya, Macarıstan, Latviya, Litva və Portuqaliyada hər ikinci müəllimin yaşı 50-dən yuxarıdır.

Cins

Azərbaycanda müəllimlərin 78%-i qadınlardır. OECD ölkələri üzrə bu göstərici 70%-dən yuxarıdır.  

Təcrübə

Azərbaycanda təhsilverənlərin 18%-nin müəllimlikdən başqa bir sahədə təcrübəsi var (OECD üzrə orta göstərici 57%-dən aşağıdır). Müəllimlikdən başqa bir sahədə ən azı on il iş təcrübəsi olan və müəllimlik ilk karyera seçimi olmayan müəllimlərin payı 1% təşkil edir ki, bu da OECD üzrə orta göstərici - 8%-dən aşağıdır.

Şagird müxtəlifliyi

Azərbaycanda müəllimlərin 10%-i tədris dili şagirdlərin ana dili olmayan məktəblərdə çalışır, bu göstərici OECD-nin orta göstəricisindən (25%) aşağıdır. Müəllimlərin 33%-i isə azı 1%-i qaçqın olan şagirdlərin oxuduğu məktəblərdə dərs deyir, bu rəqəm OECD ortalamasından (47%) aşağıdır. 

Müəllimlərin 73%-i şagirdlərin mədəni müxtəlifliyinə uyğun tədris metodlarını “kifayət qədər” və ya “çox” səviyyədə tətbiq edə bildiklərini düşünür ki, bu nəticə OECD ortalamasından (63%) yuxarıdır. Həmçinin fərqli mədəni və ya etnik mənsubiyyəti olan şagirdlərin birlikdə işləməsini təmin edə bilən müəllimlərin faizi də 73%-dir (OECD ortalamasına yaxın: 74%).

Xüsusi təhsilə ehtiyacı olan şagirdlər

Müəllimlərin 4%-i xüsusi təhsilə ehtiyacı olan şagirdlərin 10%-dən çox olduğu məktəblərdə dərs deyir, bu da OECD ortalamasından (46%) aşağıdır: Qeyd etmək lazımdır ki, bəzi ölkələrdə “xüsusi təhsilə ehtiyac” anlayışı “öyrənməyə dəstək ehtiyacları” ilə əvəz olunub. Bu, məktəblərdə xüsusi təhsil ehtiyacları ilə bağlı məlumatların təhlilində nəzərə alınmalıdır.  

Müəllimlərin 58%-i xüsusi təhsilə ehtiyacı olan şagirdlər üçün uyğunlaşdırılmış tədris tapşırıqları hazırlaya bildiklərini “kifayət qədər” və ya “çox” səviyyəsində ifadə edir, bu, OECD ortalamasından (62%) aşağıdır. Bu şagirdlərlə sinifdə işləyərkən digər mütəxəssislər və heyətlə əməkdaşlıq edə bildiklərini deyən müəllimlərin faizi isə 47%-dir, bu rəqəm OECD ortalamasından (72%) aşağıdır.

Sosial və emosional bacarıqlar

Sosial və emosional bacarıqlar akademik, peşəkar, sağlamlıq və ictimai nəticələr baxımından çox vacibdir. Buna görə də müəllimlərin bu bacarıqların tədrisində  müvafiq səriştələrinin və özünəinamı haqqında anlayışlarının olması olduqca önəmlidir.  

Azərbaycanda müəllimlərin 86%-i hesab edir ki, onlar şagirdlərin sosial və emosional öyrənmələrini “xeyli” və ya “çox” dərəcədə dəstəkləyə bilirlər ki, bu, OECD-nin orta göstəricisindən (73%) yüksəkdir. Eyni zamanda müəllimlərin 91%-i sosial və emosional bacarıqların tədrisində özlərini rahat hiss etdiklərini bildirir. Bu nəticə də OECD-nin orta göstəricisindən (86%) yüksəkdir.

Müəllimlərin 83%-i şagirdlərin öz emosiyalarını, düşüncələrini və ya davranışlarını anlamaq bacarığını “tez-tez” və ya “həmişə” inkişaf etdirdiklərini bildirir. Bu nəticə də OECD-nin  orta göstəricisindən (68%) yüksəkdir. Həmçinin müəllimlərin 83%-i şagirdlərdə başqalarına empati qurmaq bacarığının inkişafına “tez-tez” və ya “həmişə” fokuslandıqlarını qeyd edir ki, bu göstərici OECD üzrə orta göstəriciyə (82%) yaxındır.

Texnologiya

Azərbaycan müəllimləri OECD-yə üzv ölkələr arasında süni intellekt (AI) texnologiyalarının ən aktiv istifadəçiləri arasında yer alıb.
Azərbaycanda müəllimlərin 59%-i öz işlərində süni intellektdən (AI) istifadə etdiklərini bildirir. Bu göstərici OECD üzrə 36% təşkil edir.  
Belə ki, müəllimlərin 91 faizi mövzunu səmərəli şəkildə öyrənmək və ümumiləşdirmək, 82 faizi dərs planları və ya fəaliyyətlər yaratmaq, 81 faizi şagirdlərin tədrisə cəlb olunması və şagird nəticələrinin təhlil olunması üçün süni intellektdən istifadə edirlər. 

Süni intellektdən ən az istifadə tələbənin iştirakı və ya performansı (69%), xüsusi təhsilə ehtiyacı olan tələbələri dəstəkləmək (67%) və tələbə rəyi və ya valideyn/qəyyum ünsiyyəti üçün mətn yaratmaqdır (58%). 

Sorğudan əvvəl 12 ay ərzində tədrislərində süni intellektdən istifadə etmədiklərini bildirən müəllimlərin 31%-i süni intellektdən istifadə etməklə öyrətmək üçün bilik və bacarıqlara malik olmadıqlarını (OECD orta göstəricisindən aşağı: 75%), 64%-i isə məktəblərin süni intellektdən istifadə etmək üçün infrastruktura malik olmadıqlarını (OECD orta göstəricisindən yüksək: 37) bildirir.

Bir çox təhsil sistemi COVID-19 pandemiyası zamanı onlayn və ya hibrid öyrənmə tətbiq etmək məcburiyyətində qaldı və bəzi sistemlər bu üsulları qoruyub saxladı. Azərbaycanda müəllimlərin 16%-i son ayda ən azı bir dərsin hibrid və ya onlayn tədris edildiyi məktəblərdə işləyir ki, bu da OECD üzrə orta göstərici (16 faiz) üst-üstə düşür.

İbtidai təhsil

Azərbaycanda ibtidai təhsilin keyfiyyəti yüksəkdir. Azərbaycanda yeni məzunların 83%-i (sorğudan əvvəlki 5 il ərzində ibtidai müəllim təhsilini başa vurmuş müəllimlər) onların ibtidai müəllim təhsilinin keyfiyyətinin ümumilikdə yüksək olması ilə “razılaşır” və ya “tam razıdır”. 

Bildirilir ki, bu rəqəm OECD üzrə orta statistik səviyyədən yuxarıdır: 75%.  

Yeni məzunların aşağıdakı nisbətləri ibtidai müəllim təhsilinin onları fənn məzmunu (82%), ümumi pedaqogika (82%), multikultural və ya çoxdilli mühitdə tədris (45%), öyrənmə üçün rəqəmsal resurslar və vasitələrdən istifadə (56%) və tələbələrin sosial və emosional inkişafına dəstək (81%) üçün yaxşı hazırladığını bildirir.

İnduksiya və mentorluq

Sorğudan əvvəlki beş il ərzində hazırkı məktəbində işləməyə başlayan müəllimlərin 74%-i həmin məktəbdə rəsmi və ya qeyri-rəsmi induksiya (işə alışdırma) prosesində iştirak etdiklərini bildirir, bu göstərici OECD ortalamasından  (72%) üstündür.  

Tədris təcrübəsi beş il və ya daha az olan yeni müəllimlərin 28%-nin onlara təyin olunmuş mentoru var, bu, OECD ortalamasından (26%) yuxarıdır. Müəllimlərin 90%-i mentorluq proqramları təqdim edən məktəblərdə çalışır, bu göstərici OECD ortalamasından (81%) yüksəkdir.

Davamlı peşəkar inkişaf

Azərbaycanda müəllimlərin 80%-i iştirak etdikləri peşəkar inkişaf fəaliyyətlərinin onların tədrisinə müsbət təsir göstərdiyini bildirir. 
Bu göstərici OECD-nin orta göstəricisindən (55%) daha yüksəkdir. Yeni fəaliyyətə başlayan müəllimlər arasında peşəkar inkişafın faydalı olduğunu düşünənlərin payı, təcrübəli müəllimlərlə müqayisədə 7 faiz daha çoxdur.

Müəllimlərin ən çox yüksək səviyyədə ehtiyac duyduqlarını bildirdikləri peşəkar inkişaf sahələrinə aşağıdakılar daxildir: tədris və öyrənmə məqsədləri üçün süni intellektdən istifadə bacarıqları (21%), rəqəmsal resurs və alətlərin tədrisə inteqrasiyası üzrə pedaqoji bacarıqlar (20%) və rəqəmsal resurs və alətlərdən istifadə üzrə texniki bacarıqlar (20%).

Yeni başlayan müəllimlər isə ən çox aşağıdakı sahələrdə yüksək səviyyədə peşəkar inkişaf ehtiyacı olduğunu qeyd edirlər: tədris və öyrənmə məqsədləri üçün süni intellektdən istifadə bacarıqları (26%), multikultural və ya çoxdilli mühitdə tədris (24%) və rəqəmsal resurs və alətlərin tədrisə inteqrasiyası üzrə pedaqoji bacarıqlar (22%).

Müəllimlər peşəkar inkişafda iştirakla bağlı qarşılaşdıqları əsas maneələr kimi aşağıdakıları göstərirlər: peşəkar inkişafın çox baha olması (49%), müvafiq peşəkar inkişaf imkanlarının olmaması (47%) və iştirak üçün stimulların çatışmazlığı (46%). 

Yeni işə başlayan müəllimlərin isə ən çox rast gəldikləri maneələr bunlardır: müvafiq peşəkar inkişaf imkanlarının olmaması (44%), iştirak üçün stimulların çatışmazlığı (41%) və yetərli rəqəmsal resursların olmaması səbəbindən peşəkar inkişafın əlçatan olmaması (41%).

Müəllimin rəhbərliyi və müstəqilliyi

OECD ortalaması ilə müqayisədə, Azərbaycandakı müəllimlər tədris sahəsində daha az müstəqillik (autonomiya) olduğunu bildirirlər. Məktəb direktorları kurikulum, tədris və digər məktəb siyasətləri ilə bağlı qərarların qəbulunda müəllimlərin iştirakının daha məhdud olduğunu qeyd edirlər,  bu, hər bir sahə üzrə əhatə olunan məsələlərin azı üçdə ikisində müşahidə olunur.

Müəllimlərin qiymətləndirilməsi yalnız peşəkar inkişafı dəstəkləyən formativ rola malik deyil, həm də effektivliyin qiymətləndirilməsi və hesabatlılığın təmin olunması baxımından summativ rol oynayır. Azərbaycanda kurikulumun həyata keçirilməsi sahəsində “əhatəli” və ya “tam” muxtariyyətin olduğunu bildirən müəllimlərin 5%-i onların işinin ildə bir dəfədən az və ya ümumiyyətlə qiymətləndirilmədiyi məktəblərdə çalışırlar.

Müəllimlərin peşəkar münasibətləri

Məktəb mühitində müəllimlərin bir-biri ilə, idarəedicilər və təhsil prosesinin digər iştirakçıları ilə əməkdaşlıq münasibətləri mühüm məsələdir.

Müəllimlər arasında əməkdaşlıq

Azərbaycanda müəllimlər arasında ən geniş yayılmış əməkdaşlıq formalarına aşağıdakılar daxildir: eyni sinifdə komanda şəklində birgə dərs keçmək (62%), həmkarlarla tədris materiallarını mübadilə etmək (50%) və şagirdlərin nailiyyətlərini qiymətləndirmək üçün ortaq qiymətləndirmə meyarlarını təmin etmək məqsədilə məktəbdəki digər müəllimlərlə işləmək (43%). 

Müəllimlərin 90%-i məktəblərində “müəllimlər bir-birinə güvənə bilirlər” fikrinə “razıyam” və ya “tam razıyam” cavabını veriblər ki, bu nəticə OECD üzrə orta göstəricidən (86%) yüksəkdir.

Direktorla əməkdaşlıq

Müəllimlərin 93%-i “direktor əməkdaşlarla peşəkar münasibətlərə malikdir”  fikrinə "razıyam" və ya "tam razıyam" kimi cavab verirlər. Bu nəticə OECD ortalamasından (86%) yüksəkdir. 94% müəllim bildirir ki, direktor onlara və digər əməkdaşlara faydalı rəy verir, bu da OECD ortalamasından (77%) yüksəkdir. 93% müəllim isə direktorun məktəbdəki müəllimlərin peşəkar bilik və bacarıqlarına güvəndiyini qeyd edir, bu nəticə isə OECD üzrə orta göstəriciyə (92%) yaxındır.

Şagirdlərlə münasibətlər

Təhsilverənlərin 93%-i “şagirdlər və müəllimlər bir-biri ilə yaxşı yola gedirlər” fikrinə "razıyam" və ya "tam razıyam" kimi cavab verirlər. Bu nəticə OECD ortalamasından (96%) bir qədər aşağıdır. 74% müəllim isə hesab edir ki, onların məktəbində müəllimlər şagirdlər tərəfindən dəyərli hesab olunur, bu, OECD ortalamasından (71%) yüksəkdir. Sosial-iqtisadi baxımdan əlverişsiz məktəblərdə (yəni şagirdlərinin 30%-dən çoxu zəif sosial-iqtisadi şəraitdə yaşayan məktəblər) çalışan müəllimlər, üstün sosial-iqtisadi şəraitli məktəblərdə çalışan həmkarları ilə eyni səviyyədə şagirdlər tərəfindən dəyərli olduqlarını hiss edirlər.

Valideynlər və qəyyumlarla əməkdaşlıq

Təhsilverənlərin 69%-i məktəblərində müəllimlərin valideynlər və qəyyumlar tərəfindən dəyərli hesab olunması fikri ilə “razı” və ya “tam razı” olduqlarını bildiriblər ki, bu nəticə OECD ortalamasından (65%) yüksəkdir. Müəllimlərin 52%-i isə bildirir ki, valideyn və qəyyumlarla şagirdlərin tədris fəaliyyətlərini zənginləşdirmək məqsədilə ayda ən azı bir dəfə əməkdaşlıq edirlər, bu isə OECD ortalamasından (25%) əhəmiyyətli dərəcədə yüksəkdir. 

Müəllimlik peşəsinin vəziyyəti

Müəllimlik peşəsinin cəmiyyətdəki yüksək statusu bu sahəyə yüksəkixtisaslı namizədlərin cəlb olunmasına və təcrübəli müəllimlərin peşədə qalmasına kömək edə bilər. Azərbaycanda müəllimlərin 66%-i hesab edir ki, müəllimlər cəmiyyətdə dəyərli hesab olunur.
Onlar “Müəllim cəmiyyətdə dəyərli hesab olunur” fikrinə münasibətdə “razıyam” və ya “tam razıyam” cavabını veriblər. Qeyd edək ki, bu nəticə OECD üzrə orta göstəricidən (22%) yüksəkdir.  

Müəllimlərin 52%-i fikirlərinin ölkədə və ya regionlarda siyasətçilər tərəfindən nəzərə alınması fikrinə “razıyam” və ya “tam razıyam” deyiblər ki, bu da OECD üzrə orta göstəricidən (16%) yüksəkdir.

Yeni fəaliyyətə başlayan müəllimlərin 82%-i bildirir ki, müəllimlik onların karyera seçimində ilk yeri tutub, bu rəqəm də OECD üzrə orta göstəricidən (8%) yüksəkdir.

Müəllimlərin iş şərtləri

Müqavilələr və iş saatları

Azərbaycanda müəllimlərin 90%-i daimi müqavilə ilə işləyir, bu nəticə OECD ortalamasından (81%) yüksəkdir. Yeni müəllimlərin müəyyən müddətli müqavilə ilə işləməsi, təcrübəli həmkarlarına nisbətən daha çox müşahidə olunur. İşinin sabitliyini yüksək dərəcədə vacib hesab edən, lakin müəyyən müddətli müqavilə ilə işləyən müəllimlərin nisbəti 8%-dir, bu rəqəm OECD ortalamasına 9%-ə yaxındır.  

Müəllimlərin 26%-i yarımştat (tam iş saatlarının 90%-dək) əsasda çalışır, bu nəticə OECD ortalamasından (19%) yüksəkdir. Yeni müəllimlərin yarımştat işləməsi təcrübəli müəllimlərlə müqayisədə daha çoxdur. Yarımştat işləyən, lakin işdə çevikliyi (fleksibilliyi) yüksək dərəcədə vacib hesab etməyən müəllimlərin faizi 10%-dir, bu, OECD ortalamasından (7%) yüksəkdir.

Müəllimlərin 63%-i (maaş istisna olmaqla) əmək şərtlərindən razı olduqlarını “razıyam” və ya “tam razıyam” cavabı ilə ifadə edir,  bu nəticə OECD ortalamasından (68%) aşağıdır.

Maaş

Müəllimlərin 47%-i aldıqları maaşdan razı olduqlarını “razıyam” və ya “tam razıyam” cavabı ilə bildirir, bu nəticə OECD ortalamasından (39%) yüksəkdir.

Stres mənbələri

Azərbaycanda müəllimlərin ən çox qeyd etdikləri stres mənbələri bunlardır: şagird nailiyyətlərinə görə məsuliyyət daşımaq (38%), sinifdə nizam-intizamı qorumaq (38%) və məktəbdə tədris proqramı və ya kurikulumdakı dəyişikliklərə uyğunlaşmaq (32%).

Sinif idarəçiliyi və şagird davranışı

Müəllimlərin 59%-i təsadüfi seçilmiş sinifdə aşağıdakı kateqoriyalardan ən azı birində (davranış pozuntusu olan şagirdlər, tədris dilini anlamaqda çətinlik çəkən şagirdlər, xüsusi təhsil ehtiyaclı şagirdlər) şagirdlərin payının 1%-dən çox olduğunu bildirir (OECD üzrə ortalama – 77%). Yeni müəllimlər bu cür müxtəlif şagird tərkibli siniflərdə işləmək baxımından təcrübəlilərlə eyni səviyyədədir. 

Müəllimlərin 8%-i dərslərin şagirdlərin müdaxiləsi səbəbindən xeyli vaxt itirdiyini bildirir (OECD üzrə ortalama – 18%) və dərs vaxtının 18%-ni sinifdə nizam-intizamı təmin etməyə sərf etdiklərini deyirlər (OECD üzrə ortalama – 15%).

Müəllimlərin 4%-i iş zamanı “çox” stres yaşadıqlarını bildirir (OECD üzrə ortalama – 19%). 5% işlərinin onların zehni sağlamlığına “çox” mənfi təsir etdiyini bildirir (OECD ortalaması – 10%). 5%-i isə fiziki sağlamlıqlarına “çox” mənfi təsir etdiyini deyir (OECD ortalaması – 8%). 

30 yaşdan aşağı müəllimlər 50 yaşdan yuxarı həmkarlarına nisbətən daha çox stres keçirdiklərini bildirirlər.

Qiymətləndirmə 

Direktorların məlumatına əsasən, ən çox tətbiq olunan qiymətləndirmə metodları bunlardır:
- məktəbdaxili və sinifdaxili nəticələr (99%),
- sinifdə tədrisin müşahidəsi (99%),
- şagirdlərin xarici qiymətləndirmə nəticələri (99%).

Qiymətləndirmənin ən çox rast gəlinən nəticələri aşağıdakılardır: 

- tədrisdəki çatışmazlıqları aradan qaldırmaq üçün müəllimlə müzakirələr aparmaq (92%),
- inkişaf/təlim planı hazırlamaq (86%),
- müəllimin karyera yüksəlişi ehtimalında dəyişiklik etmək (40%).

Dəyişikliklər və islahatlar

Müəllimlərin 54%-i hesab edir ki, məktəblərində çox sayda dəyişiklik təşəbbüsü həyata keçirilir, bu nəticə OECD ortalamasından (31%) yüksəkdir. 
47%-i yeni dəyişikliklər tətbiq olunmazdan əvvəl sabitlik dövrü görmək istədiklərini bildirir ki, bu da OECD ortalamasından (44%) yüksəkdir.
Müəllimlərin 36%-i isə onlardan məktəblərində lazımi resurslar olmadan dəyişikliklərin həyata keçirilməsinin tələb olunduğunu deyir, bu rəqəm OECD ortalamasından (31%) yüksəkdir.

Dərs məqsədlərinə nail olunması

Azərbaycanda müəllimlərin 45%-i, TALIS tərəfindən əhatə olunan yeddi sahə üzrə (tədrisin aydınlığı, idrakın aktivləşdirilməsi, rəy bildirmək, möhkəmləndirməyə dəstək, şagirdlərin fərqli ehtiyaclarına uyğunlaşdırılmış tədris, sosial-emosional öyrənməyə dəstək, sinif idarəetməsi) dərs məqsədlərinə “kifayət qədər” və ya “tam şəkildə” nail olduqlarını bildirir, bu nəticə OECD ortalamasından (44%) yuxarıdır.
Müəllimlərin dərs məqsədləri arasında şagirdləri intellektual cəhətdən çətin olan tapşırıqlara cəlb etmək (69%) ən az nail olunan hədəf kimi göstərilir.
Beş il və ya daha az təcrübəsi olan yeni müəllimlərin 48%-i yeddi sahənin hamısında dərs məqsədlərinə nail olduqlarını bildirir ki, bu da təcrübəli müəllimlərin göstəricisinə (44%) yaxındır.

Rifah (Sağlamlıq)

Müəllimlərin yalnız 4%-i işdə “çox” stres yaşadıqlarını bildirir, bu nəticə OECD ortalamasından (19%) 5 dəfəyə qədər aşağıdır. 5%-i işin onların psixi sağlamlığına “çox” mənfi təsir etdiyini (OECD ortalamasından (10%), 5%-i fiziki sağlamlıqlarına “çox” mənfi təsir etdiyini (OECD ortalamasından (8%) aşağı olduğunu qeyd edirlər.  

30 yaşdan aşağı olan müəllimlər 50 yaş və daha yaşlı həmkarları ilə müqayisədə daha çox stres yaşadıqlarını bildirirlər.

Məmnunluq və işdə qalma

Azərbaycanda müəllimlik fəaliyyətindən məmnunluğunu bildirən təhsilverənlərin payı OECD üzrə orta statistik göstəricədən yüksək - 93% təşkil edir. OECD üzrə müəllimlərin öz işlərindən məmnunluq səviyyəsi 89% təşkil edir. Hesabata əsasən, öz işindən razı qalan müəllimlərin payı dövlət məktəblərində olduğu kimi özəl təhsil müəssisələrində də eynidir. 

Yaşı 30-dan az olan müəllimlərin yalnız 9%-i növbəti beş il ərzində müəllimliyi tərk etmək niyyətində olduqlarını bildirirlər, bu isə OECD-nin orta göstəricisindən (20%) aşağıdır.